Yeniçağ Tarihi

İstanbul'un fethi ile Ortaçağ kapandı. Bizans ve feodalite Ortaçağ'ın simgesi idi. Ateşli silahların kullanılması, topun icad edilmesi yıkılmaz sanılan şatoları, kaleleri ve surları yerle bir etti.

Coğrafi Keşifler

Ortaçağ Avrupa'sında coğrafya bilgisi eksikti. Dünyanın düz, ortasının da Kudüs olduğuna inanılırdı. Haçlı savaşları esnasında İslam bilginlerinin eserlerinin tercümeleri sonucunda Dünya hakkında Avrupalıların bilgileri arttı. Dünya'nın yuvarlak yuvarlak olduğunu anladılar. Pusulanın icadı, okyanus dalgalarına karşı dayanıklı gemilerin yapılması  Avrupalılara okyanuslara açılma cesareti verdi. 

Marco Polo'nun Çin'in sahip olduğu zenginliğe ait bilgiler vermesi Doğu'nun sahip olduğu zenginliği ele geçirme isteğini kamçıladı. Ticaret yolları üzerinde bulunan Karadeniz, Kırım ve Akdeniz'de Osmanlı hakimiyetinin kurulması Avrupalıları yeni ticaret yolları arayışına sevk etti. Papa, Portekiz ve İspanyollara Hristiyanlığı yayma görevi verdi. 

Portekizli gemici Bartelmi Diaz Afrika'nın güneyini dolaşarak Ümit Burnu'nu 1487 yılında keşfetti. Bu yolun bulunmasından sonra Portekizli bir gemici olan Vasko dö Gama, bu yolu dolaşarak Hint Okyanusuna çıkıp 1498'de Hindistan'a ulaştı. Sürekli Batı'dan giderek doğudaki Hindistan'a ulaşacağını düşünen Kristof Kolomb Atlas Okyanusuna açılarak Amerika'yı keşfetti (1492). Ancak Kolomb, buranın Hindistan olduğunu sanıyordu.  Amerika'nın yeni bir kıta olduğunu Ameriko Vespucci 1507 yılında tesbit etti. 

Macellan ve arkadaşları Dünya'yı dolaştı. Macellan Güney Amerika'nın ucundaki Macellan Boğazı'ndan Pasifik Okyanusu'na geçerek Filipinler'e ulaştı. Burada bir yerli tarafından öldürüldü. Yardımcısı Del Kano onun seyahatini tamamladı (1522). Böylece Dünya'nın yuvarlak olduğu fiilen ispat edilmiş oldu. 

Dünya hakkında bilgiler kesinlik kazandı. Dünya'nın yuvarlak olduğu fiilen ispat edildi. Akdeniz limanları önemini kaybetti. Okyanus limanları önem kazandı. Çin ve Hint malları Avrupa'ya aracısız gelmeye başlandı. Ürün bolluğu ve ucuzluğu görüldü. Keşfedilen yerler sömürgeleştirildi. Köle ticareti başladı. Ticaret yollarının yön değiştirmesiyle İslam ülkelerin fakirleşti. Yeni kıtalar, kültürker ve bitki türleri tanındı.

Rönesans

XV. ve XVI. yüzyılda Avrupa'da ilimde, sanatta ve kültürde meydana gelen gelişmelere Rönesans denir. Rönesans hareketleri ilk kez İtalya'da doğup gelişmiştir. İtalya'nın Roma uygarlığının merkezi olması, ticaretin gelişmesi, zenginliğin artması, sanat eserlerini satın alan, sanatçıları koruyan bir sınıfın ortaya çıkması Rönesans'ın İtalya'da doğmasının nedenidir.

Rönesans'ın doğmasının genel nedenleri ise, Haçlı seferleri esnasında Avrupalıların islam kültüründen etkilenmesi, matbaanın kullanılması ve Coğrafi keşiflerle yeni kültürlerin tanınmasıdır. 

Rönesansla güzel sanatlar, resim, heykel ve mimarlıkta büyük gelişmeler meydana geldi. Ortaçağ düşüncesi yıkıldı. İncil çeşitli dillere çevrildi. Reform hareketlerinin doğuşuna neden oldu. Akılcılık önem kazandı. 

Reform

Alman Papaz Martin Luther'in Hristiyanlık dininde yapmış olduğu ıslahat hareketlerine reform denir. Feodalite ile Avrupa'nın siyasi yapısının parçalanmasıyla kilise büyük güç sahibi olmuştu. Din adamları şatolarda refah içerisinde yaşıyordu. Para karşılığında günah affediliyor, cennetin arsaları satılıyordu. Endülühans adı verilen bu uygulamaya başta reformcu Martin Luther olmaz üzere reformcu din adamları karşı çıktı.

Matbaanın icadı kutsal kitapların çok sayıda basılmasını ve herkes tarafından okunmasını sağladı. Bu kitaplarda anlatılanların din adamlarının söyledikleri ile bağdaşmadığı ortaya çıktı. Kilise eleştirilmeye başlandı. 

Martin Luther Endülüjans'a şiddetle karşı çıktı. Allah ile kul arasına kimsenin giremeyeceğini ilan etti. Bu görüşünden dolayı papa tarafından 1517 yılında afaroz edildi. Afaroz belgesini halkın gözü önünde protesto ederek yaktı. Mahkemede yargılanarak idama mahkum edildi. Ancak Almanya'daki Saksonya prensi onu kurtardı. Luther'in Almanya'da geniş taraftar kitlesi bulunmasının nedeni Endülüjans neticesinde Alman topraklarının büyük bir kısmını papanın ele geçirmesi ve prenslikler üzerinde kilisenin baskısının olmasıdır. 

Luther'in mezhebi Almanya, İskandinav ülkeleri İngiltere ve İsviçre'de yayıldı. Augsburg Ferman'ı ile Alman İmparatorluğu protestan prenslere ibadet hürriyeti tanıdı.

Papalar iyice güçren düştü. Protestanlık, Avrupa'da hürriyet yerine  mutlakiyeti getirdi. Bazı liderler ruhani lider sıfatı da kazandı. Avrupa Hristiyan birliği bozuldu. Mezhep çatışmaları başladı. Zayıflayan Katolik kilisesi, eski gücüne kavuşabilmek için Cizvit tarikatını kurdu. 

Otuz Yıl Savaşları (1618 - 1648)

Katolikler ve Protestanlar arasında çıkmış bir savaştır. Savaşı protestanlar kazandı. Savaş Westfalya Antlaşmasıyla sona erdi. Bu antlaşma Modern Avrupa'nın temelini attı. Protestanlara her türlü inanç ve hürriyet hakkı tanındı. 

İspanya Veraset Savaşı (1702 - 1714): Alman kökenli İspanya Kralı II. Carlos'un ölümü ile başladı. Onun oğlu olmadığı için tahta Fransa kraliçesi olan kız kardeşinin torunu Prens Philip'in geçmesi gerekiyordu. Fransa bu gelişme ile Avrupa'da önemli bir avantaj elde ediyordu. Fransa'dan çekinen Alman İmparatoru ve diğer Avrupa devletleri buna karşı koydular. Çıkan savaşı Fransa kazandı. Ancak bu savaştan sonra Fransa güçten düştü.