Hücre Bölünmesinin Kontrolü
Hücre bölünmesi üreme, gelişme ve iyileşme süreçlerinin vazgeçilmez parçasıdır. Yaşam döngüsünün birçok safhası hücre bölünmesine dayanmaktadır. Hücre bölünmesi bu kadar önemliyken hücre bölünmesinin kontrolü de aynı şekilde önemli olmaktadır.
Bir hücreden daha fazla sayıdaki hücrenin üretilmesine kısaca hücre bölünmesi denir. Hücre bölünmesinin kontrolü bu sürecin sağlıklı işlemesine olanak sağlar. Böylece canlıların hangi evrede bölünme yaşayıp hangi evrede duracakları belirlenmiş olur.
Hücre bölünmesinin kontrolünü tam anlayabilmek için hücre döngüsünü iyi anlamamız gerekir. Hücre döngüsünün büyük kısmı interfaz denilen bölünmeye hazırlık sürecinde geçmektedir.
Hücre Bölünmesinin Kontrolü Nasıl Sağlanır?
Hücrelerin yaşam döngüleri tamamen genlerle kontrol edilir. Bir hücrenin ne zaman bölünmesi gerektiği de o hücrenin genlerinde yazılıdır. Hücre bölünmesinin çeşitli aşamalarında düzenli ilerlemeyi sağlayan bazı kontrol noktaları bulunmaktadır.
Bu sürecin nasıl işleyeceği hücrenin genetik bilgisinde mevcuttur. Yaşam döngüsünün belirli aşamalarında dur ve devam et komutları bulunmaktadır. Bu sayede döngü düzenlenmiş olur. Hücrede G1, G2 ve M şeklinde üç tane kontrol noktası vardır. Bu kontrol noktalarında hücrenin bölünme süreci farklı açılardan kontrol edilir.
Hücre döngüsünde önemli faktörlerden biri bütün aşamaların sırayla gerçekleşmesidir. Burada da bir evrenin bitmesi diğerini başlatıcı şekilde kodlanmıştır. Bu sayede sıralama bozulmaz ve yaşam döngüsü dengeli bir şekilde devam eder.
Bir hücrenin bölünmesiyle yeni hücreler oluşmaktadır. Ancak yaşlanan veya işlevini yitiren hücreler de ölmektedir. Bu sayede canlılık sürdürülebilir olmaktadır. Yaşlandıkça canlılarda genellile bölünme yeteneği azalır ve hastalıklara karşı direnç azalır.
Hücre Döngüsünün Kontrolü ve Kanser Oluşumu
Hücre döngüsünün kontrolü neden önemlidir ve bu kontrol nasıl sağlanır kısaca özetledik. Bir de kanser oluşumu üzerinde durmamız gerekir. Hücre bölünmesinin kontrolsüz olması kanserleşmeye neden olur. Kanser ölümcül bir rahatsızlıktır.
Hücre bölünmesinin kontrol altında tutulması için aktif olan genlerden bir ya da birkaçı işlevini yerine getirmezse hücreler kontrolsüz bölünür ve çoğalır. Bu durumda bozuk dokular meydana gelir ve vücut görevini yerine getiremez hale gelir. Çünkü hücreler dokuları, dokular organları, organlar ise sistemleri meydana getirmektedir.
Kanser hücreleri genellikle çok hızlı bölünüp çoğalmakta ve farklılaşmaktadır. Sonuçta vücuda fayda değil zarar veren aykırı formdaki hücreler meydana gelmektedir.
Kanserle ilgili en tehlikeli durumlardan biri de kanserli bir dokudan hücrenin başka bir dokuya geçiş yapmasıdır. Bu durumda kanserle mücadele de çok daha zor olmaktadır. Kanserin vücudun başka bölgesine sıçramasına metastaz adı verilir.
Hücrenin genetik bilgisinde meydana gelebilecek bir mutasyon kansere neden olabilir. Bazı insanların genetik yapılarının kansere daha elverişli olduğu bilinmektedir. Günümüzde kemoterapi ve radyoterapi yöntemleriyle kanserle mücadele edilmeye çalışılmaktadır. Kanserli doku ve hücrelerle ilgili bilgimiz arttıkça bu mücadelede başarı şansımız da artmaktadır.
Kanserde hayat kurtaran ana faktör erken teşhistir. Erken teşhis edilen kanserli bir alanla daha yayılma olmadan mücadele etmek başarı şansını arttırmaktadır. Kanserli hücrelerin birikmesiyle tümör (ur) oluşmaktadır.
Metastaz yapmayarak çıktığı dokuda kalan tümörlere iyi huylu tümör denir. Kötü huylu tümörler ise yayılma eğilimi gösterirler. Bu nedenle çok tehlikelidirler.
Etiketler:
Son Eklenenler
- Tarımla İlgili Meslekler
- Matematiği İyi Olmayanlar Hangi Mesleği Seçmeli?
- Antropoloji Nedir?
- Dünyanın Kaç Türlü Hareketi Vardır?
- Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar Nelerdir?
- Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir?
- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Fark
- 1 Asal Sayı Mıdır?
- Homeostasi nedir?
- 2 ile Bölünebilme Kuralı