Tek Hücreli Canlılar
Canlıları hücre organizasyonuna tek hücreli canlılar ve çok hücreli canlılar olarak ikiye ayırabiliriz. Bitki ve hayvanlar gibi gelişmiş canlıların tamamı çok hücreli canlılardır. Bu yazıda biz 6. sınıf müfredatından itibaren karşımıza çıkan tek hücreli canlıların özellikleri ve örnekleri üzerinde duracağız.
Tek hücreli canlıar için bakteriler, arkeler ve protistalar örnek gösterilebilir.
Tek Hücreli Canlıların Özellikleri
Tek hücreli canlıların ortak özellikleri şöyle sıralanabilir:
- Tek hücreden oluşmaktadırlar.
- Solunum, boşaltım gibi faaliyetlerin hepsi tek hücrede gerçekleşir.
- Hücreler arası organizasyon doğal olarak yoktur.
- Genellikle basit canlılardır.
- Eşeysiz olarak bölünerek ürerler.
- Prokaryot veya ökaryot olabilirler.
Şimdi de tek hücreli canlılar için örnek olabilecek önemli canlı guruplarını tanıtalım.
Bakteriler
Bakteriler çok küçüktür ve tipik olarak 1-2 mikron çapındadır. Bakteriler prokaryotik organizmalardır, yani hücrenin genetik bilgisini (DNA) içeren zarla çevrili bir çekirdeği yoktur. Bunun yerine, bakteri DNA'sı plazmidler olarak adlandırılan halka benzeri yapılarda depolanır. Bakterilerde zarlı gelişmiş organeller de bulunmaz.
Bakterilerin bazıları ciddi hastalıklara neden olur. Antibiyotik kullanımı bakteri enfeksiyonlarına karşı yapılır. Bakterilerin sınıflandırılması çeşitli özelliklerine göre yapılabilir. En bilindik sınıflandırmalardan biri şekillerine göre olan sınıflandırmadır. Bakteriler çubuk, dairesel veya düzensiz şekilli olabilirler.
Arkeler
Arkeler yaşamın en erken formları arasındadır ve yaklaşık 1 mikron çapındadır. Bu organizmalar ayrıca prokaryotik organizmalardır ve dolayısıyla zarla çevrili çekirdeğe ve organellere sahip değildirler. Ayrıca arke zarlarının içindeki proteinler ve lipitler, bakterilerde bulunanlardan farklıdır.
Arkeler alemi ile ilgili yazılan yazıdan konuyla ilgili detaylı bilgi alabilirsiniz.
Bazı Mantarlar
Maya mantarı gibi bazı mantarlar tek hücrelidir. Ancak marketten aldığınız mantarları bunlarla karıştırmamalısınız. Marketten aldıklarınız çok hücrelidir. Yani mantarların hem tek hücreli hem de çok hücreli örnekleri vardır diyebiliriz.
Mantarlar ökaryotik canlılardır. Yani zarlı organelleri bulunur. Hücre yapısı daha gelişmiştir.
Protista Alemi
Protista alemi çok geniş bir alemdir. Bunlar tek hücreli oldukları halde ökaryot olan canlılardır. Protista alemi protozoalar, cıvık mantarlar ve algler olarak üç ana guruba ayrılır. Protozoalar içerisinde kamçılılar, kök ayaklılar, sporlular, sililer gibi çeşitli alt guruplar da bulunur. Bazı protista türleri hayvanlara benzerlik gösterir.
En bilinen protista türlerine şöyle örnekler verebiliriz.
- Amip
- Öglena
- Paramesyum
- Plazmodyum
- Cıvık mantarlar
- Algler
Örneğin amip kök ayaklılar sınıfına giren tek hücreli protistadır. Buna karşın öglenanın kamçısı vardır. Paramesyum ise silli yani kirpikli bir canlıdır.
Etiketler:
Son Eklenenler
- Tarımla İlgili Meslekler
- Matematiği İyi Olmayanlar Hangi Mesleği Seçmeli?
- Antropoloji Nedir?
- Dünyanın Kaç Türlü Hareketi Vardır?
- Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar Nelerdir?
- Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir?
- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Fark
- 1 Asal Sayı Mıdır?
- Homeostasi nedir?
- 2 ile Bölünebilme Kuralı