Kloroplast Nedir? Kloroplastın Yapısı ve Özellikleri

28.03.2018 - 23:17

Kloroplast organeli bitki hücrelerinde bulunan en önemli organellerden biridir. Bu yazıda kloroplast nedir sorusunu detaylı bir şekilde yanıtlayıp kloroplast organelinin yapısı ve görevleri üzerinde duracağız. Yeşil bitkilerde bulunmakla birlikte kloroplast fotosentetik alglerde de bulunur. Kloroplast organelinin temel görevi fotosentez işlemini gerçekleştirmektir. Fotosentez bitki hücrelerinin ihtiyacı olan besini üretme işlemidir.

Fotosentezde güneşten alınan ışık enerjisi depolanır ve besinlerin yapısına kazandırılır. Böylece güneşteki enerji kimyasal enerjiye dönüşmüş olur. Hücresel solunum ile açığa çıkan bu enerji canlılar tarafından kullanılır. Fotosentezle üretilenler sadece bitkiler tarafından kullanılmaz. Ayrıca bitkiyi tüketen tüketici canlılar tarafından da kullanılır.

Bu açıdan bakılırsa bütün canlıların enerji kaynağı olan güneş kloroplast organeli tarafından depolanır diyebiliriz. Fotosentetik bakterilerde kloroplast olmamasına rağmen fotosentez gerçekleşir. Ancak bu canlılar tüketilmedikleri için enerjiyi kendileri kullanır.

Kloroplastın Şekli ve Yapısı

Birazda kloroplast organelinin şekli ve yapısı üzerinde duralım.

Kloroplast sitoplazmada yer alan disk şeklinde bir yapıdır. Çift zarlıdır ve iç zar ile dış zar arasında boşluk bulunmaktadır. Çift katlı zar geçilip kloroplastın merkezine girerseniz tilakoit zar içerisinde üst üste dizilmiş disk gibi yapılarla karşılaşırsınız. Kloroplastın çift zarından dışta olan küçük moleküller açısından geçirgendir. Buna karşın alttaki zar daha az geçirgendir ve iyonları tutar.

kloroplast nedir

Kloroplastın içini dolduran renksiz ara maddeye stroma denir. DNA, RNA, ribozom ve fotosentez enzimleri stromalarda bulunur. Kloroplastlar kendi enzimlerini sentezleyebilir ve çekirdeğin kontrolünde çoğalabilir.

Kloroplastta dışta bulunan iki katlı zarın yanında üçüncü bir zar sistemi bulunur. İçteki bu zar, ara madde içine gömülü ve tilakoit adı verilen disk benzeri yapıları oluşturur. Diskler üst üste dizilmiş ve set halinde gelmiştir. Her bir disk setine granum denir. Granumlar da birbirine bağlı şekildedir. Yani kloroplastın içini kaplayan bir ağ gibi hepsi birbirine bağlıdır.

Kloroplastın kendine ait DNA, RNA, ribozom ve enzimleri vardır. Oldukça kompleks ve yüksek işlevli bir organeldir.

Bitkilerin farklı organlarına ait hücrelerinde farklı sayıda kloroplast olabilir. Örneğin bir hücrede onlarca kloroplast bulunabilir. Kloroplastlar özellikle yeşil yapraklarda, genç dallarda, sebze ve meyvelerin yeşil hallerinde fazla sayıda bulunur.

Kloroplastın yeşil renk almasını sağlayan yapı içerdiği klorofil pigmentidir. Klorofil pigmentleri granum disklerinin zarında bulunmaktadır. Klorofil pigmenti sentezleyemeyen bitkilerde albinoluk görülür. Albinoluk bazen kısmi olarak ortaya çıkar. Bu durumda da bitki alacalı bir görüntü kazanır. Klorofiller büyük oranda yeşil dalga boylu ışınları yansıttığından yeşil renkte görünürler. Klorofiller tarafından en çok soğrulan ışın ışınları kırmızı, mor ve mavi renkleridir. Bu sebeple fotosentez en çok kırmızı, mor ve mavi renkli ışıkta gerçekleşir.

Kloroplast ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Kloroplastlar ile ilgili sık sorulan soruları cevaplayarak konuyu iyice pekiştirelim.

Kloroplast plastit midir?

Evet. Bitkilerde üç tane plastit bulunur. Bunlar: Kloroplast, kromoplast ve lökoplast şeklindedir.

Kloroplastın görevi nedir?

Kloroplastın esas görevi fotosentez sürecini yürütmek ve bitkinin ihtiyacı olan bütün besinleri üretmektir. Fotosentezde glikoz dışında diğer organik besin türleri de üretilmektedir.

Kloroplast nerede bulunur?

Kloroplast organeli yeşil bitkilerin yeşil kısımlarında bulunur. Aynı zamanda yeşil renkli su alglerinin yapısında bulunur. Bitkiler dışında da öglena gibi fotosentetik, ökaryotik tek hücrelerin yapısında bulunur.

Kloroplast ile kromoplastın farkı nedir?

Kloroplasttan yeşil renk veren klorofil pigmentini çıkarırsanız kromoplast elde edersiniz. Temel fark bu pigmenttir. Bu nedenle kromoplast yeşil renkli değildir Bu yapılar çeşitli dönemlerde birbirine dönüşebilmektedir.

Kloroplast ATP üretir mi?

Kloroplast içerisinde gerçekleştirilen fotosentezin ışıklı evre reaksiyonlarında (fotofosforilasyon) ATP üretilir. Ancak bu hücrenin metabolik ihtiyacı için kullanılmaz. Yine fotosentez tepkimelerinde kullanılıp tüketilir.

Kloroplast kendi DNA, RNA ve ribozomlarına sahip olduğu için aynı zamanda kendi enzimlerini de üretir.

Fotosentez için kloroplast şart mıdır?

Fotosentez yapan prokaryot tek hücrelide zarlı organel bulunmaz. Buna rağmen içerdikleri klorofil pigmentleri ile fotosentez yapabilirler.


Etiketler:
  • biyoloji    
  • Yorumlar
    Yorum Yap