Su Döngüsü
Doğada madde döngüleriyle sürekli bir hareketlilik söz konusudur. Madde döngülerinin bir tanesi su döngüsü dediğimiz olaydır. Bu yazıda su döngüsü nedir, nasıl gerçekleşir bu konu üzerinde durmaya çalışacağız.
Su döngüsü ekolojik bir olaydır. Ancak biyoloji, kimya ve coğrafya derslerinde de karşımıza çıkmaktadır. Madde döngülerinden daha önce azot döngüsü anlatılmıştı. İlgili olanlar o yazıyı da okuyabilir.
Şimdi su döngüsü nedir ile başlayalım.
Su Döngüsü Nedir?
Aynı zamanda hidrolojik döngü olarak adlandırılan su döngüsü, Dünya atmosfer sisteminde suyun sürekli dolaşımına denir. Su döngüsünde yer alan birçok işlemden en önemlileri buharlaşma, terleme, yoğunlaşma, çökme ve akıştır.
Çevrim içindeki suyun toplam miktarı esasen sabit kalmasına rağmen, çeşitli kaynaklardaki su dağılımı sürekli değişmektedir. Yerkürede 1,4 milyar km3 civarında su bulunmaktadır. Bu su miktarı donmuş buzulları da kapsamaktadır. Sonuç olarak bu miktar sabit kalmakta ancak sürekli hareket etmektedir.
Doğada su hem yerkürede, hem su kürede hem de atmosferde bulunur. Su çevrimi bu küre arasında gerçekleşir.
Su Döngüsü Nasıl Gerçekleşir?
Su iklim olaylarının temelini oluşturur. İklimsel olaylarda suyun hareketi söz konusudur. Su döngüsünü oluşturan iki temel etken vardır. Bunlar;
- Güneş enerjisi
- Yer çekimi
Bu iki etkinin devreye girmesiyle su hareketi sağlanır ve iklimler yaşanır. Ayrıca suyun akışkan olması aynı düzlemde hareket etmesini de mümkün kılar.
Bitkiler topraktan aldıkları suyu kullandıktan sonra terleme yoluyla atmosfere bırakırlar. Bununla birlikte güneşten gelen ısı Dünya’da çok geniş yer kaplayan yüzey sularını buharlaştırarak atmosferi su açısından zenginleştirir.
Ardından yağmur oluşumu ve yer çekimi etkisiyle su tekrar yerküreye döner. Sızmalarla birlikte toprak da tekrar su kazanır. Yeryüzü suları da gelen yağmurla birlikte buharlaştırdıkları suyu geri alarak seviyelerini korurlar.
Yukarıdaki görselde su döngüsü resmedilmiştir. Görüldüğü gibi suyun akışkanlığı sayesinde yatay zeminde hareket etmesi de sürekli söz konusudur.
Ancak su döngüsünde esas olay suyun buharlaşarak atmosfere çıkması, sonra da çeşitli yağış türleriyle tekrar Dünya’ya dönmesidir.
Su Döngüsü Aşamaları
Aslında yukarıda su döngüsü nasıl gerçekleşir kısaca anlattık. Ancak bu aşamaları tanımlarsak daha geniş bilgi sahibi oluruz.
Buharlaşma: Suyun sıva fazdan gaz fazına geçmesidir. Buharlaşan su atmosferde bulutları oluşturur. Yüzey suları çok geniş yer kapladığından Dünya’da sürekli çok büyük miktarda su buharlaşmaktadır.
Terleme: Bitkilerin yüzeyinden su kaybı yaşanmasıdır. Bu da buharlaşmanın bir diğer türüdür.
Yoğunlaşma: Havadaki su buharının tekrar sıvı faza geçmesidir.
Yağış: Yoğunlaşan suyun yağmur, kar, dolu gibi formlarda yeryüzüne dönmesidir.
Yüzeysel akış: Suyun yüzeyden hareket etmesidir. Eğim yüzeysel akış için önemli bir faktördür. Yağışla Dünya’ya dönen su yüzeysel akış sayesinde büyük su kütlelerine katılır.
Yer altı akışı: Yer altında bulunan suyun topraktan ve çeşitli kanallardan geçerek yer değiştirmesidir.
Bütün bu aşamalar suyun hareket etmesini sağlar ve dinamik bir iklim ortamı oluşturur.
Doğadaki madde döngüleriyle ilgili genel bir bilgi için ekosistem ve madde döngüsü konusu çalışılmalıdır.
Etiketler:
Son Eklenenler
- Tarımla İlgili Meslekler
- Matematiği İyi Olmayanlar Hangi Mesleği Seçmeli?
- Antropoloji Nedir?
- Dünyanın Kaç Türlü Hareketi Vardır?
- Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar Nelerdir?
- Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir?
- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Fark
- 1 Asal Sayı Mıdır?
- Homeostasi nedir?
- 2 ile Bölünebilme Kuralı