Dolaşım Sistemi Organları - Webders.net

Dolaşım Sistemi Organları

12.08.2017 - 18:07

Dolaşım sistemi insan vücudunun canlı kalması için çalışan ve bütün vücuda yayılmış geniÅŸ bir sistemdir. Dolaşım sisteminin ne kadar önemli olduÄŸunu anlatmaya gerek yoktur. Ä°nsanın canlı kalabilmesi için dolaşımın sürekli faal olması gerekir.

Bu yazıda dolaşım sistemi organlarını detaylı bir ÅŸekilde ele aldık. Dolaşım sistemleri konusunu çalışmak isterseniz ÅŸuradan faydalanabilirsiniz:

Dolaşım sistemi konu detayı

Dolaşım sistemi özet

Dolaşım sistemi kanın vücudun çeÅŸitli yerlerine taşınması için kullanılan bir mekanizmadır. Ä°nsan vücudundaki kan hareketi dolaşım olarak bilinir ve bu mekanizmayı oluÅŸturan organlar dolaşım sistemi organlarıdır.

Bu organların yapı ve iÅŸlevleri hakkında bilgi, hekimlerin birçok kritik saÄŸlık sorununa tedavi bulmalarına yardımcı olmuÅŸtur.

dolaşım sistemi organları

Dolaşım Sistemini Oluşturan Yapı ve Organlar

Bu dolaşım birimlerinin her ikisi de aynı anda iÅŸlev görür ve vücuttaki karmaşık ve hızlı kan dolaşımını gerçekleÅŸtirir

Dolaşım sistemi en nihayetinde birden çok organın iliÅŸki içinde çalışmasıyla ortaya çıkmıştır. Dolaşım sistemi yapı ve organları sırasıyla ÅŸu ÅŸekildedir:

  1. Kalp
  2. Kan
  3. Damarlar

Kalp

Ä°nsan kalbi, insan vücudundaki en büyüleyici ve önemli organlardan biridir. Oksijenle dolmuÅŸ kanı vücudun her canlı hücresine pompalar.

Kalp, dolaşım sisteminin merkezi organı olup, kanları kan damarlarına pompalar ve bu da tüm vücut bölümlerine taşır. Normal bir insanda ortalama kalp atışı dakikada 72 atımdır.

dolaşım sistemi kalp

Kalp yaÅŸayan bir insanın ömrü boyunca atar ve hayatta kalmanın temelini oluÅŸturur.  Kalbi oluÅŸturan kaslar vücudun baÅŸka hiçbir yerinde olmayan kalbe özel kaslardır.

Ä°nsan kalbi dört odacıklıdır:

  1. SaÄŸ kulakçık
  2. Sağ karıncık
  3. Sol kulakçık
  4. Sol karıncık

SaÄŸ kulakçık ve karıncıkta oksijence fakir kan varken sol kulakçık ve karıncıkta oksijence zengin kan bulunmaktadır. Ä°nsanın canlı hücrelerine giden kan sol karıncıktan çıkar ve aort ile vücuda yayılır.

Ä°nsan Kalbinin Ä°ÅŸlevi

Ä°nsan kalbinin ana iÅŸlevi vücuda kanın pompalanmasıdır.

Ä°nsanda küçük kan dolaşımı ve büyük kan dolaşımı olmak üzere iki tane dolaşım bulunmaktadır. Küçük kan dolaşımı kalbin oksijence zenginleÅŸtirilmek üzere kanı akciÄŸere gönderilip geri alınmasıdır. Büyük kan dolaşımı ise temizlenen kanın vücuda dağıtılması ve kirlenen kanın tekrar toplanmasıdır.

Kan

Kan, oksijen ve besin maddelerini hücrelere taşımak için kan damarları tarafından taşınan bir sıvı dokudur. Kan hücreleri ve kan plazması olmak üzere iki ana madde içerir.

dolaşım sistemi kan

Kanın Bileşenleri

Kan hücresi içermeyen kan plazması toplam kan hacminin %55’ini oluÅŸturur. Kan plazmasının %92’si ise sudur. Plazmada çeÅŸitli proteinler, glikoz, mineraller, hormonlar, oksijen ve karbondioksit gibi gazlar bulunur.

Kan hücreleri ise üç tanedir. Bunlar:

Alyuvarlar (eritrositler): Oksijen ve karbondioksiti taşır. Çekirdeksiz hücrelerdir. Kırmızı renklidir. Kanda en çok bulunan hücre türüdür.

Akyuvarlar (lökositler): Vücudun savunulması ve mikroorganizmalarla mücadele görevlerini görür.

Kan pulcukları (trombositler): Kanama anında pıhtı oluşturup kanın damardan dışarıya akmasını engeller.

Kanın özellikleri ile ilgi daha fazla bilgi için: Kanın yapısı ve özellikleri

Kanın İşlevi

Kan, ciÄŸerlere alınan havadan oksijeni alıp vücudun tüm dokularına aktarır. AkciÄŸerde bulunan ve alveol denilen küçük hava keselerinde oksijen kılcal damarlara geçer. Böylece kana oksijen kazandırılmış olur.  Bu oksijen daha sonra hemoglobin ile birleÅŸtiÄŸi kırmızı kan hücrelerine nüfuz eder. Oksijence zenginleÅŸmiÅŸ kan kalbe ve ardından çeÅŸitli dokulara taşınır.

Kalbin pompalanmasıyla kan bütün vücuda yayılır. Vücudun her tarafına döÅŸenmiÅŸ damarlar vücudu saran bir aÄŸ yapısı oluÅŸtururlar. Böylece kandaki oksijen bütün canlı hücrelere ulaÅŸmış olur.

Hücrelere doÄŸrudan kan gelmek zorunda deÄŸildir. Vücudun her tarafına yayılmış küçük damarlarda doku sıvısına ve hücreye difüzyon ilkelerine göre oksijen geçiÅŸi olur.

Ä°nsan vücudundaki kan miktarı, vücut ağırlığının yaklaşık% 7'si kadardır. Ä°nsan vücudu günlük yaklaşık7500 litre kan döngüsü yapar. Bu da bir günde kanın yaklaşık 100 km kadar hareket etmesi demektir.

Damarlar

Konuyu dolaşım sistemi organları olarak isimlendirdik ama kan bir organ olmadığı gibi damarlar da organ değildir.

Ä°nsan bedenince yüz binlerce kan damarı içeren sonsuz bir aÄŸ vasıtasıyla, kan vücudun her bir yerine ulaşılabilir hale getirilir.

Kan Damarlarının Yapısı

Kan damarları, kalpten vücudun farklı bölgelerine kan taşıyan içi boÅŸ borulardan oluÅŸmuÅŸ karmaşık bir aÄŸdır. Damarların en dış tabakası baÄŸ dokusundan oluÅŸur; orta tabaka yumuÅŸak kas hücrelerinden meydana gelmiÅŸtir ve en içteki katman endotel hücrelerini içerir.

Arterler (atardamarlar) ve damarlar benzer üç katmanlı anatomiye sahiptir; en dışta baÄŸ dokusu, ortada düz kas hücreleri ve en iç kısımda endotel hücreleri vardır. Ancak orta tabaka damarlarda arterlere göre daha incedir. Bazı damarlar, tek yönlü kan akışını saÄŸlayan valflere sahiptir.

Kılcal damarlar en küçük kan damarlarıdır. Duvarları tek bir endotel hücresi tabakasından yapılmış özel bir yapıya sahiptir.

dolaşım sistemi damarlar

Kan damarlarının işlevi

Kan damarları, vücudun her hücresine oksijen, besleyici ve metabolitlerin taşınmasını saÄŸlar ve aynı zamanda boÅŸaltım organlarına karbondioksit, toksinler ve diÄŸer atıkların taşınmasını saÄŸlar.

Arterler (Atardamarlar)

Kalpten oksijenlenmiÅŸ kanları çeÅŸitli organlara aktarırlar. Arterlerin, farklı organların iÅŸleyiÅŸi için gerekli olan ham maddeleri (kan ve besin maddeleri) getirdiÄŸi için vücudun besleme treni olduÄŸu söylenir. Bununla birlikte, pulmoner arter (akciÄŸer atardamarı)bir istisnadır ve oksijence fakir kanı kalpten akciÄŸerlere taşır.

Toplardamarlar (Venler)

Vücudun çeÅŸitli organlarından kalbe oksijeni oksijence fakir (kirli kan) taşırlar. Bu eylem, venül adı verilen dallar tarafından gerçekleÅŸtirilir. Bununla birlikte, pulmoner ven (akciÄŸer toplardamarı)akciÄŸerlerden kalbe oksijenlenmiÅŸ kan taşımaktadır.

Kılcal Damarlar

Kılcal damarlar vücuttaki en küçük kan damarlarıdır ve mikro dolaşımda önemli bir rol oynamaktadırlar. Bunlar, kan ile dokular arasında besin alışveriÅŸi yapılan ince kan damarlarıdır. Kılcal damarlar, dokulara oksijen gibi gazlar, su, iyonlar ve besin gönderen kılcal bir yatak oluÅŸtururlar.

Yardımcı Organ: Akciğer

Normalde akciÄŸer solunum sistemi organlarındandır. Ancak dolaşım için son derece hayati olduÄŸu için akciÄŸere de deÄŸinmek gerekir.

AkciÄŸerler küçük kan dolaşımda önemli bir rol oynamaktadır ve vücudun ihtiyacı olan oksijen, akciÄŸerler yoluyla solunan hava yoluyla gelir. Bununla birlikte, vücutta oluÅŸan karbondioksit gibi gaz atıklarının dışarı atılmasından da yine akciÄŸer görev alır.

Akciğerin Yapısı

AkciÄŸerler göÄŸüs boÅŸluÄŸunda bulunan sünger benzeri, hava ile doldurulmuÅŸ organlardır. AkciÄŸerler, plevra adı verilen ince bir tabaka ile örtülüdür. Solunum sırasında daraldığı ve geniÅŸlediÄŸi için akciÄŸerleri yaÄŸlayan ince bir sıvı tabakası da vardır.

AkciÄŸerlerin Ä°ÅŸlevi

AkciÄŸerler, oksijensiz hale getirilmiÅŸ kanın oksijence zenginleÅŸtirmiÅŸ kana dönüÅŸtürülmesi ve kalbe geri verilmesi için hayati bir rol oynamaktadır.

Kalpten saÄŸ karıncık yoluyla oksijensiz kan akciÄŸerdeki kılcal damarlara taşınır. Burada, karbon dioksit, kırmızı kan hücrelerinin dışına yani alveollere (mikroskobik hava kesesi) yayılır ve alveoldeki oksijen kılcal damarın içindeki kana geçer.

Oksijen açısından zengin kan, kılcal damarlardan akciÄŸer toplardamarına ve daha sonra kalbin sol karıncığına taşınır.

DiÄŸer Organların Rolü

Dolaşım sistemi yapı ve organlarını ele aldık. Dolaşıma yardımcı olan diÄŸer yapılardan da kısaca söz edelim.

Büyük kan dolaşımında kandan gelen atık ürünlerin filtrelenmesi için kan da böbreklerden geçer. Bu renal dolaşım olarak bilinir.

Kapı toplardamarı yoluyla ince bağırsaktan ve dalaktan karaciğere kan akışı portal dolaşım olarak bilinir.

Dolaşım sistemi organları, vücudun düzgün çalışması için çok önemlidir. Çünkü bu organ sistemi kan dolaşımına imkân vererek oksijen, besin maddeleri ve hormonların vücudun her yerine taşınmasını saÄŸlar.


Etiketler:
  • biyoloji    
  • Yorumlar
    Yorum Yap