Sakkaroz (Sükroz) Nedir?
Sakkaroz ya da diğer adıyla sükroz, şeker pancarı veya şeker kamışı gibi bitkilerden elde edilen şeker türüdür. Sofrada kullandığımız beyaz şeker sakkaroz şekeridir. Bitki kaynaklı olan sakkaroz bir disakkarittir. Disakkarit demek iki monomer şekerin birleşmesi demektir. Biyoloji dersinde canlıların temel bileşenleri konusu altında karbonhidratları gördük. İşte bahsettiğimiz tüm bu şekerler karbonhidrat çeşitleridir.
Glikoz bir monosakkarittir. Fruktoz da bir monosakkarittir. Glikoz ile fruktoz birleşince sakkararoz ortaya çıkar. Sakkarozun kimyasal formülü C12H22O11 şeklindedir.
Monosakakritler şunlardır:
- Glikoz (üzüm şekeri)
- Fruktoz (meyve şekeri
- Galaktoz (süt şekeri)
Yani üzün şekeri ile meyve şekerinin bir araya gelmesiyle bitkisel bir şeker olan daha karmaşık yapıdaki sakkaroz elde edilir. Bu iki yapının birleşmesine sakkaroz sentezi denir ve birleşme sırasında su açığa çıkar. Eğer bu sakkaroz parçalanıp yerine glikoz ve fruktoz elde ediliyorsa bu olaya da sakkaroz hidrolizi denir. Bu olayda da su kullanılır.
Şeker Şurupları ve Zararları
Şeker şuruplarına gelmeden önce şunu belirtelim ki basit şekerler zaten zararlı gıdalardır. Fazla tüketildiğinde metabolizma bozukluklarına ve hızlı kilo almaya neden olur. Ayrıca metobolik diyabet de fazla şeker tüketiminin bir sonucudr.
Bugün gıda endüstrisi maliyetleri ucuzlatmak ve karlılığı arttırmak için "glikoz şurubu" denilen bir maddeyi çok yaygın olarak kullanmaktadır. Glikoz şurubu mısır ve buğday gibi tahıllardan elde edilmektedir. İçerisinde genellikle glikozdan daha çok fruktoz bulunmaktadır. Fruktoz ise glikzodan daha zararlı ve glisemik indeksi yüksek bir şekerdir. Mısır şurubunda glikoz ve fruktoz olduğu için yapısı sükroza (sakkaroz) benzemektedir.
Glikoz şurupları içerdiği fruktoz nedeniyle normal şekerden çok daha fazla tatlılık kazandırır. Ürünlerin içerine eklenmesi hem maliyetleri düşürür hem de tatlılıktan dolayı tüketici üzerinde bağımlılık yapar. Bu nedenle olabildiğinde şurup içeren gıdalardan uzak durmak gerekir. Bununla birlikte normal şekeri de elimizden geldiği kadar az tüketmeliyiz.
Sakkaroz Nasıl Elde Edilir?
Sakkaroz 6 karbonlu glikoz ile 6 karbonlu fruktozun birleşmesiyle ortaya çıkar. Bu nedenle 12 karbonlu bir bileşiktir. Bitkilerde sentezlendiği için bitkilerden elde edilir. Fabrikalarda şeker kamışı ve şeker pancarından çeşitli süreçten geçirilerek beyaz sofra şekeri elde edilir.
Sakkaroz glikozdan daha tatlı olduğu için yemeklerde ve içeceklerde kullanılmaktadır. Ancak bitkisel bir disakkarit olduğu için insan bedeninde sentezlenmez. İnsanda sindirime yani hidrolize uğrayarak kendisini oluşturan glikoz ve furuktoza dönüşür. Ardından da solunum ile yakılarak enerjiye dönüşür.
Yukarıda bahsettiğimiz gibi şeker şuruplarının yapısı sakkaroza benzemektedir. Bu şuruplar bitkisel şeker oranı yüksek olan bitkilerden elde edilmektedir. Gelişmiş yapıdaki yeşil bitkilerde şeker sakkaroz olarak taşınmaktadır. Bu nedenle bu canlıların iletim demetlerinde ve depolarında sakkaroz bulunmaktadır.
Etiketler:
Son Eklenenler
- Tarımla İlgili Meslekler
- Matematiği İyi Olmayanlar Hangi Mesleği Seçmeli?
- Antropoloji Nedir?
- Dünyanın Kaç Türlü Hareketi Vardır?
- Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar Nelerdir?
- Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir?
- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Fark
- 1 Asal Sayı Mıdır?
- Homeostasi nedir?
- 2 ile Bölünebilme Kuralı