Geometri Terimleri

09.10.2017 - 15:21

Geometriyi anlamak ve geometri öğrenmek için terim bilgisine ihtiyacımız vardır. Bir geometri sözlüğünü baştan sona alıp incelemesek de temel düzeyde geometri bilmek için geometrik terimleri bilmemiz gerekir. Bu nedenle geometri terimlerine kısaca değineceğiz.

Geometri kelimesi Dünya manasına gelen "geo" ve ölçme manasına gelen "metri" ifadelerinin birleşimidir. Geometri alan ve uzaklıkları ölçmekte kullandığımız bir sistemdir. Geometri nedir adlı yazıda bu konuya değinmiştik.

Şimdi geometride karşılaşacağımız terimleri ve bunların ne anlama geldiğine bir göz atalım.

geometri terimleri

Geometri Terimleri ve Anlamları

Ders içerisinde karşımıza birçok geometrik şekil çıkacaktır. Ancak bu şekillerden daha da önemlisi temel kavramlardır. Konuyla ilgili detaylı bilgiyi geometrik kavramlar konusunda bulabilirsiniz.

Nokta: Geometrinin ilk terimidir. Tanımlaması güçtür. Kalemin ucunu kağıda değdirdiğimizde oluşturduğu karaltı noktadır. Nokta ölçüsüzdür. Yani uzunluğu, alanı ve hacmi yoktur. Noktanın sadece konumu vardır. A, B, C gibi büyük harflerle gösterilir.

Doğru parçası: İki noktayı birleştiren çizgiye doğru parçası denir. A ve B noktalarını birleştiren çizgiye [AB] doğru parçası denir.

Doğru: Sonsuzdan gelip sonsuza uzayan çizgiye doğru denir. Doğrunun da tanımı pek yoktur. Doğru uzunluğu temsil eder.

Işın: Yönlü doğru parçasıdır. Bir tarafı sabit diğer tarafı sonsuza kadar gider. [AB ışını, A noktasından başlayıp, B'den geçerek sonsuza kadar gider.

Doğru parçası, doğru ve ışın üzerinde sonsuz tane nokta barındırır.

Düzlem: İçerisinde doğru, ışın ve doğru parçalarını barındıran iki boyutlu alandır.

Koordinat sistemi: Geometrik kavramların yerini tespit etmeye yarar. İki boyutlu uzayı görüntülememizi sağlar.

Açı: Kesişen iki doğrunun birbirine göre durumunu belirleyen ölçü birimidir. Bir açının olması için kesişen iki doğruya ihtiyaç vardır.

Çokgen: Doğru parçalarının birleştirilmesiyle oluşturulan kapalı geometrik şekillerin genel adıdır. Bir çokgen oluşturmak için en az üç doğru parçasına ihtiyaç vardır.

Üçgen: En az kenara (üç kenarlı) sahip çokgendir. Geometride yaygın olarak kullanılır. Çokgenleri üçgensel bölgelere ayırıp incelemek daha kolaydır. Bu nedenle geometride uzunluk ve alanla ilgili kuramlar üçgen üzerinden ifade edilmiştir.

Açıyla İlgili Terimler

Açının ne anlama geldiğini yukarıda söyledik. Geometri içerisinde açı bilgisini etkili olarak kullanmamıza yarayan yardımcı terimler üretilmiştir.

Açıortay: Açıyı iki eş ölçülü parçaya ayıran çizgidir. Açıortay kesişen iki doğrunun kesişme noktalarından çıkar. Bu nedenle iki doğruya da eşit mesafelidir.

Kenarortay: Bir açının içerisinden çıkıp kenarı iki eşit parçaya ayıran doğru parçasıdır.

Dar açı: Ölçüsü 90°'den daha küçük olan açılara verilen addır.

Dik açı: Ölçüsü tam 90°'ye eşit olan açıdır. İki doğru dik olarak kesişiyorsa 90°'lik açıyla kesişiyorlardır demektir.

Geniş açı: Ölçüsü 90°den daha fazla olan açıya verilen isimdir.

Doğru açı: Bir doğrunun varlığıyla düzlemde oluşturduğu açıdır. Doğru açı çakışık iki doğrunun arasındaki açı olarak düşünülebilir. Ölçüsü 180° şeklindedir.

Tam açı: 360° ölçüsüne sahip açıdır. Bir tam tur 360° derece eder.

Tümler açı: Birbirlerine eklendiğinde 90° eden açıların birbirine göre adlandırılmasıdır. Bir dik açıyı bölecek şekilde kesişme bölgesinden bir doğru parçası çizerseniz iki tane tümler açı elde edersiniz.

Bütünler açı: Toplam dereceleri 180° açılara verilen addır.

Diğer Geometrik Terimler

Yukarıda temel geometrik terimleri verdik. Bu terimleri kullanarak geometride sınırsız terim üretebiliriz. Ders içerisinde kullandığımız iki önemli kavram çember ve dairedir.

Çember: Merkez kabul edilen bir noktaya eşit uzaklıktaki noktalar kümesidir.

Daire: Çemberin bütün iç alanı taranarak elde edilen geometrik şekildir.

Uzay: Üç boyutlu varlık kümesidir. Düzleme dik olacak şekilde bir doğru eklerseniz uzayı elde edersiniz.

Küre: Dairenin çap etrafından döndürülmesiyle elde edilen üç boyutlu şekildir.

Piramit:Ortak bir tepe noktasında birleşen üçgenlerin oluşturduğu üç boyutlu cisimdir.

Prizma: Düzlemdeki çokgenin üst üste eklenmesiyle oluşturulan üç boyutlu üç boyutlu cisimdir.

Bu kavramlar dışında geometrik şekillerin özel isimleri vardır. Örneğin kenarları eşit ve dik olan dörtgene kare denir. Bu örnekleri çoğaltmak mümkündür.


Etiketler:
  • geometri    
  • Yorumlar
    Yorum Yap