Bilimin Amacı

06.01.2017 - 08:16

Bütün modern eğitim  sistemlerinde bilimin övüldüğünü biliyoruz. Ancak bilimin amacı konusunda hepimizin kafası net değil. Amaçsız girişilen eylemlerin de istenilen sonucu vermediğini biliyoruz. Bu nedenle bilimin amacını iyi kavramak gerekir. Bilimin amacı tek kelimeyle anlamaktır. Bilim insanların doğayı ve yaşamı anlamak için giriştikleri bir uğraştır. Bu uğraşın çok eski olmasının nedeni insanın anlama ihtiyacının çok eskiye dayanmasıdır.

bilimin amacı

Bilim etkinliklerinin kapsamı doğayı anlamaya yöneliktir. Bilim bizim daha iyi yaşamamızı sağlar. Çünkü yaşadığımız evreni ne kadar bilip anlarsak o derece onunla uyumlu yaşayabiliriz. Doğada karşılaştığımız sorunları çözmek için onları tanımamız gerekir. Bilim nedir adlı yazıyı okursak bilimin bu işlevinin neye denk geldiğini de anlarız.

Bilimin Konusu Nedir?

Bilimin amacı ile konusu birbiriyle ilintilidir. Bilimin konusu doğa ve yaşamdır. Doğayı ve yaşamı anlama çalışması doğayı bilime esas konu yapmıştır. Bu nedenle doğa bilimleri bilimin temelini oluşturur.

Doğayı anlamanın içerisinde doğada var olan problemleri anlama ve onlara çözüm bulma da girer. Örneğin insanlarda görülen bir hastalığının nedenlerini araştırdığımız gibi bu hastalığı iyileştirmek için çözüm yollarını da araştırırız. Bütün bu süreç bilimsel çalışma sürecin e dahildir.

Bilimin konusu ve amacıyla ilgilenen felsefe dalına bilim felsefesi denir.

Bilim Araç Mıdır Yoksa Amaç Mıdır?

Bilimle ilgili kullanılan ifadelerin çoğu bilimin araçsallığı üzerindedir. Bilimin iyi yanları, bilimi kullanmak, bilimden faydalanmak gibi ifadeleri çok sık duyarız. Bununla birlikte bilimsel bir çalışmayı duyduğumuzda bunu bilmek ne işimize yarayacak gibi sorular sorarız. Bütün bunlar bilimi fayda elde etmek için kullanılan bir araç şeklinde değerlendiren yaklaşımlardır. Oysa yukarıda bilimin amacını anlama olarak tarif ettik. Anlamayı tetikleyen de merak duygusudur. Bu merak duygusunu gidermek tek başına bir değere sahiptir.

Nasıl ki bir sanat eserinden bir haz aldığımız zaman bunu yeterli görüyorsak bilimsel bir çalışma sonucunda öğrendiğimiz bir bilgiyi de o denli yeterli görmeliyiz. Bir fayda beklemek bilimsel çalışmaya zarar verebilmektedir.

Bilimsel çalışmalar bazen ciddi ekonomik bütçeler gerektirir. Böyle durumlarda devlet kurumları tarafından yapılan bilimin ekonomik beklentiler içerisinde olması anlaşılabilir. Elbette yapılan yatırımlardan fayda da beklenecektir. Ancak sadece ekonomik kar mantığıyla yaklaşıldığında bilimin asıl amacından şaşılmaktadır. Örneğin ticari gelir sağlamayan bir bitkiyi araştırmak anlamsız kalabilmektedir.

Bilimde temel amacı anlamak ve çözmek olarak ele alırsak bilim bize karşı ödemesini zaten yapacaktır. İnsanoğlunu bugünkü medeniyet düzeyine getiren önemli araçlardan biri bilimsel çalışmadır. Atalarımız yağmurun neden yağdığını, suyun nasıl gemiyi yüzdürdüğünü, Dünya'nın şeklinin ne olduğunu merak etmişlerdir. Bu merak sonucunda ortaya çıkan bilgi belki o dönemde pratik bir fayda sağlamamıştır. Ancak daha sonraki zamanlarda bizlerin bu bilgileri kullanmasına olanak doğmuştur.

Öğrenmek, anlamak, bilinmeyen bir şeyi çözmek bu hayattaki en büyük hazlardan biridir. Bilime böyle yaklaşmak onu araçsallıktan çıkarıp amaç haline getirebilir.


Etiketler:
  • bilim    
  • Yorumlar
    Yorum Yap