Bilim Nedir?
ÖÄŸrenmeye meraklı herkes bilim nedir sorusunun cevabını merak eder. Bu merakınız yoksa bile bilim kelimesini sürekli kullanırız.
Dizi ÅŸeklinde yayımladığımız yazılarla sizlere çeÅŸitli açılardan bilimsel bilgiler sunuyoruz ve sunmaya devam edeceÄŸiz. Ancak ÅŸunu fark ettik ki eÄŸer "bilim nedir" sorusu cevaplanmaz ise bilime karşı doÄŸru bir bakış açısı oluÅŸturulamaz. Bilime doÄŸru yaklaşımda bulunmadığında ise bilime hizmet edilemez.
Felsefede Bilim
Bilim nedir sorusu en baÅŸta bilim felsefesinin konusudur. Felsefe bilim iliÅŸkisi konusunda daha önce belirttiÄŸimiz gibi iki kavramın birbirinden ayrılması söz konusu dahi olamaz. Dolayısıyla bilim nedir sorusuna da yine felsefe ile yanıt arama durumundayız. Bilim felsefesinde ilk sorulan soru bilim nedir sorusudur. Bundan sonra bilimin sınırları nelerdir? Bilim neyi bilebilir? Bilimsel bilginin kaynağı nedir? Bilimsel bilgi nedir gibi sorular gelir.
Bilim nedir sorusuna tanımsal cevap verirsek bilim kısaca "çevreyi anlamaya yönelik bir faaliyettir" ÅŸeklinde tanım yapabiliriz. Ä°nsanoÄŸlu çevresinde gördüÄŸü ÅŸeyleri ve genel manada tabiatı anlamak için sorular sorar. Bu sorulara da bilim yoluyla cevap arar. Dolayısıyla bilim insanlara özgü bir faaliyettir. Bir hayvanın ya da bitkinin bilim yaptığını göremeyiz. Çünkü bilim yapmak için çevre hakkında soru sormak gerekir. Bunun için de mantık kuracak bir bilince sahip olmak lazımdır. Elbette hayvanlar da çevreyi belirli ölçüde merak ederler ancak doÄŸru soruları soracak zekâ ve muhakemeye sahip deÄŸillerdir.
Bilimin Ortaya Çıkışı
Bilim dünyadaki varlıkların, olguların, süreçlerin ne olduÄŸunu ve yaÅŸananların nedenini merak etmekten ötürü ortaya çıkmıştır. Mesela doÄŸada ilkel koÅŸullarda yaÅŸayan biri her gece havanın kararmasının nedenini merak etmiÅŸtir. Önce elde yeterince veri ve imkan olmadığı için çeÅŸitli ÅŸeyler uydurarak içindeki merakı dindirmiÅŸtir. Zamanla felsefenin ve düÅŸüncenin ilerlemesiyle birlikte test imkanı bulunmuÅŸ ve daha mantıksal sonuçlara ulaşılmıştır.
Bilim aracılığıyla ulaşılan bilgiler bazı testlerden geçirildiÄŸinde doÄŸru kabul görmüÅŸtür. Ancak mutlak bilgi deÄŸillerdir. Şöyle ki, doÄŸada var olan bir ÅŸey için uydurulan ÅŸeylerden biri hiçbir testten geçemiyorken, diÄŸeri birkaç testten geçmeye baÅŸlamıştır. Ancak bir bilginin test ve deney yoluyla doÄŸru olduÄŸunu elde etmek için sonsuz sayıda deneye ihtiyacımız var ve buna da imkan yok. Bu nedenle bilim kabuller üzerinden ilerler.
Bilim nedir buna cevap verebilmek için bilim ile felsefe arasındaki farkları da bilmek gerekir. Çünkü bilim demin belirttiÄŸimiz üzere çevreye olan merakı irdeler. Oysa felsefe din, metafizik, varlık gibi alanları da irdeler. Bilimin kullandığı alan dokunabildiÄŸimiz, maddesel varlık taşıyan gerçeklik üzerine kurulu alandır.
Bilimin en temel olaylarından biri evrensel olmasıdır. Bu evrensellik Dünya ile sınırlı deÄŸildir. Bilimsel gerçekler genellenebilir ve bütün dünyada geçerli olmak durumundadır. Evrenin tamamında geçerli olmayan bilgiler bilimsel bilgi olmazlar. Mesela havada bıraktığımız her katı cisim düÅŸer dediÄŸimiz zaman dünya sınırları içerisinde büyük oranda doÄŸru olan bu bilgi bilimsel bir bilgi deÄŸildir. Zamanla bu düÅŸünce çürümüÅŸ ve yerine evrensel düzeyde geçerli kütle çekim kanunu ortaya konmuÅŸtur. Kütle çekim kanunu evreni daha güzel açıklama kabiliyeti göstermiÅŸtir.
Bilim nedir dediÄŸimiz zaman insanoÄŸlunun binlerce yıllık tarihindeki bir kavramı irdelemiÅŸ oluruz. Bilim üniversiteler ile sınırlı bir uÄŸraÅŸ deÄŸildir. Bilim deney ve laboratuarlarla da sınırlı deÄŸildir. Bütün bunlar sadece bilimsel çalışmayı kolaylaÅŸtırmak için insanın zaman içerisinde oluÅŸturdukları kurumlardır.
Yukarıdaki anlatılan çevreyi ya da daha geniÅŸ bir tabirle doÄŸayı anlama çabasını anlarsak bilim nedir sorusuna da kısaca cevap vermiÅŸ oluruz.
Etiketler:
Son Eklenenler
- Tarımla İlgili Meslekler
- Matematiği İyi Olmayanlar Hangi Mesleği Seçmeli?
- Antropoloji Nedir?
- Dünyanın Kaç Türlü Hareketi Vardır?
- Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar Nelerdir?
- Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir?
- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Fark
- 1 Asal Sayı Mıdır?
- Homeostasi nedir?
- 2 ile Bölünebilme Kuralı