Sosyal Yapı

21.12.2016 - 10:03

Sosyolojinin en önemli işlevlerinden biri sosyal yapıyı incelemektir. Sosyal yapı diğer bir deyişle toplumsal yapı sosyal çevreyi oluşturan kurum ve kalıplardır. Sosyal yapı hem sosyal etkileşimin bir ürünüdür hem de sosyal etkileşimi etkileyen bir faktördür. Dolayısıyla sosyal yapının hem sebep hem de sonuç olduğunu söyleyebiliriz. Hep sebep hem sonuç olma durumu toplumun devamlılığını arttırır. Dinamizme ve değişime karşı bir sigorta işlevi görür.

sosyal yapı

Sosyal yapı iki farklı açıdan ifade edilebilir. Bunlardan biri kültürel yapı, diğeri ise fiziki yapıdır.

Kültürel Yapı

Kültürel yapı sosyal yapının büyük bir kısmını oluşturan toplumsal manevi değerlerdir. Bu değer ve normlar sosyal kurumların uyum içerisinde yaşamasını sağlar. Sosyal değerlerin hepsi kültürel yapı içerisinde yer alır. Kişilerin kendini ait hissettiği inanç ve ideoloji grupları kültürel yapının oluşmasına zemin hazırlar.

Kültürel yapının altında birden fazla sosyal yapı bulunur. İnanç yapıları, gelenek ve görenek normları bir araya gelerek toplumsal kültür gruplarını oluştururlar. Kültürel yapı ebeveynlerden çocuklara aktarılır. Ancak çocuk sosyal yaşamdaki propagandaya açık olduğundan uygun gördüğü taktirde başka düşünce ve ideolojiye ait hissedebilir. Ya da aileden aldığı geleneksel değerleri doğrudan kabul etmeyebilir. Kültürel yapıdaki değişim uzun sürelidir. Toplum dinamikleri tarafından anında değiştirilemez. Bununla birlikte bu yapının da zaman içerisinde hayat koşullarının etkisiyle dönüşüm geçirdiğini söylemek mümkündür.

Fiziki Yapı

Topumun kültürel yapısının yanında fiziki dünyasını oluşturan bir yapı da toplum içerisinde mevcuttur. İnsan gruplarının yaşadığı yerler, ekonomik imkanlar, sahip olunan maddi değerler, köy ve şehir düzeni gibi verilerin hepsi fiziki yapı içerisinde gerçekleşir.

Fiziki yapının kültürel yapıyı etkilediği de bir gerçektir. Eğitim olanaklarına ulaşıp ulaşamama, şehirde veya köyde yaşama, şehirde yaşıyorsa büyük şehirde ya da küçük bir kentte yaşama gibi durumlarının hepsi fiziki yapıyı şekillendiren elemanlardır. Bu elemanlar kültürel yapıya da doğrudan etki edecektir.

Örneğin iyi eğitim almış birinin kültürel değerlerini sorgulama ve bunları değiştirme konusundaki cesareti daha fazla olacaktır. Yine fakir bir köy yaşamında değişim ve sosyal yozlaşma daha az görülecektir. Bir toplumun kapalı veya açık olması da fiziki yapının bir sonucudur.

Ekonomik seviyedeki radikal değişiklikler fiziki yapıyı da radikal olarak değiştirir. Fiziki yapının temelinde ekonomik koşullar vardır. Ekonomisi köklü değişen toplumların fiziki yapıları da değişir. Bunun sonucu olarak zaman içerisinde kültürel yapı da kendini yeniler.

Sosyal Yapının Seviyeleri

Sosyal yapıyı makro, orta ve mikro seviyede ele almak mümkündür. Makro seviyede daha büyük aidiyetler söz konusudur. Örneğin ait olunan ekonomik sınıf sosyoekonomik tabakalaşmayı doğurur. Sosyal yapının makro seviyesinde büyük kitlelerin gruplanması söz konusudur.

Orta seviyede kişilerin kendi aralarında ve kurumlarla olan ilişkileri söz konusudur. Makro seviyeye göre daha karmaşık ve iç içedir. Mikro seviyede ise birey ön plandadır. Sosyal sistemin bir sonucu olarak birey çeşitli sosyal grupların içerisinde yer alacaktır. Onlarla etkileşimi sonucu hem kendi değişecek hem de karşılaştıklarına etki edecektir.


Etiketler:
  • sosyoloji    
  • Yorumlar
    Yorum Yap