Hücresel Yapı
Tüm canlılar ister tek hücreli olsun ister çok hücreli olsun hücresel bir yapıya sahiptir. Hücresel yapı canlıların ortak özellikleri arasında yer alır. Bir başka deyişle tüm canlılar hücre adı verilen birimlerden oluşur. Hücre bir canlının temel işlevsel birimidir. Bu işlevsel birimler yapısal olarak prokaryot ve ökaryot olarak ikiye ayrılır. Prokaryot hücrelere bakteri ve arkeler; ökaryot hücrelere amip, öglena, mantar, bitki ve hayvan hücreleri örnek verilebilir.
Prokaryot hücreler:
- Golgi ve mitokondri gibi zarlı organalleri yoktur.
- Yönetici molekül zarla çevrili olmadığı için sitoplazmada dağınık halde bulunur.
- DNA-protein kompleksi bulunmaz.
- Bakteriler örnek gösterilebilir.
Ökaryot hücreler:
- Mitokondri ve koful gibi zarlı organelleri vardır.
- Yönetici molekül zarla çevrili olup çekirdek ismini alır.
- DNA-protein kompleksi bulunur.
- Protistalar, mantarlar, bitki ve hayvanlar örnek gösterilebilir.
Hücresel Yapının Temeli
Bazı organizmalar sadece bir hücreden meydana gelmiştir. Bu canlılara tek hücreli canlılar denir. Öglena, paramesyum gibi canlılar tek hücrelidir. Bu canlılar sil, kamçı ve yalancı ayak gibi yapılarla hareket eder. Örneğin; paramesyum silleriyle, öglena kamçısıyla ve amip yalancı ayaklarıyla hareket eder. Bu şekilde canlının sil, kamçı ve yalancı ayaklarla enerji harcayarak yer değiştirmesine aktif hareket denir. Yine tek hücreli canlılar herhangi bir yere bağlı ya da serbest yaşayabilir. Tek hücreli canlıların tüm metabolik faaliyetleri sitoplazma ve organeller içerisinde gerçekleşir. Başka hücre olmadığı için hücre dışında metabolizma yoktur.
Bazı canlılar ise çok sayıda hücrenin belirli bir organizasyonla bir araya gelmesi sonucu oluşur. Bitki, hayvan ve bazı mantarlar çok hücreli organizmalardır. Çok hücreli canlılarda metabolik faaliyetler hem her bir hücrede hem de hücrelerin bir araya gelerek oluşturduğu dokularda gerçekleşir. Çok hücreli canlılarda organizasyon düzeyi yüksek olduğundan farklı hücreler farklı görevler için özelleşmişlerdir.
Hücresel yapı kısaca bütün canlıların hücrelerden meydana gelmesi şeklinde açıklanabilir. Canlılığın var olması hücresel düzeyde başlar ve gelişkin canlılarda dahi hücreler canlılık gösterir. Hücresel yapı yaşamın temelidir.
Aslında hücreyi oluşturan birçok alt birim bulunmaktadır. Ancak buna rağmen hücre yaşayan en küçük birim olarak tanımlanmıştır. Bunun nedeni hücrenin kendi başına bir organizasyon içerisinde olmasıdır. Canlılara baktığımız zaman tek hücreden meydana gelen milyonlarca türün olduğunu görürüz. Demek ki bağımsız yaşama konusunda hücre başarılı bir modeldir. Hücre zarıyla dış ortamdan korunmuş olması hücreye temel niteliğini kazandırır.
Etiketler:
Son Eklenenler
- Tarımla İlgili Meslekler
- Matematiği İyi Olmayanlar Hangi Mesleği Seçmeli?
- Antropoloji Nedir?
- Dünyanın Kaç Türlü Hareketi Vardır?
- Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar Nelerdir?
- Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir?
- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Fark
- 1 Asal Sayı Mıdır?
- Homeostasi nedir?
- 2 ile Bölünebilme Kuralı