Bağ Dokusu

Giriş

Bağ dokusu, vücutta yaygın olarak bulunan, çok miktarda ekstrasellüler matriks ve nispeten az sayıda hücre ile karakterize destek dokusudur. Vücuttaki birçok önenli yapının başlıca bileşeni olan bağ dokusu kemik, kıkırdak, tendonlar, deri, damar duvarı ve yağ dokusunda birbirinden farklı özellikler gösterir. Belli bir bağ dokusundaki hücreler, hücreler arasını dolduran materyalin yani, ekstrasellüler matriksin bileşimini, ekstrasellüler matriks de o bağ dokusunun fiziksel özelliklerini belirler.

Ekstrasellüler matrikste başlıca üç tip makromolekül bulunur. Bunlar:

1. Yapısal proteinler olan kollajen, elastin, fibrilin.

2. Fibronektin ve laminin gibi özelleşmiş proteinler.

3. Glikozaminoglikanların (GAG) proteinlerle bağlanarak oluşturduğu proteoglikanlardır.

Bu makromoleküller dokuların fonksiyonel gereksinimlerini karşılamak üzere ferklı miktar ve şekillerde organize olmuşlardır. Örneğin, yüksek gerilme güçlerine dayanması gereken tendonların kollajen içeriği fazlayken, kıkırdak gibi kompresyona karşı koyması gereken dokular proteoglikanlardan zengindir.

Önceleri, ekstrasellüler matriksin omurgalılardaki başlıca görevinin dokuların fiziksel yapısını stabilize edecek bir destek sağlamak olduğu düşünülmüştür. Günümüzde, matriksin daha kompleks ve aktif bir rolü olduğu gösterilmiştir. Ekstrasellüler matriks etkileşim halinde olduğu hücrelerin gelişimi, yaşam süresi, göçü, çoğalması, biçim ve fonksiyonunu düzenler. Matriksin fonksiyonlarını yerine getirebilmek için kullandığı karmaşık moleküler etkileşimlerin temel özellikleri tanımlanmış, organizasyonuyla ilgili detaylar ise henüz tam olarak aydınlatılamamıştır. Matriks makromoleküllerinin büyük bölümü fibroblastlar tarafından, kıkırdak ve kemik gibi özelleşmiş bağ dokularında ise fibroblast ailesinin üyeleri olan kondroblastlar ve osteoblastlar tarafından sentezlenirler.

                                            Kollajen Biyosentezi