Ekvatoral İklim ve Özellikleri

14.07.2019 - 01:15

Dünya'nın farklı yerlerinde birbirinden tamamen farklı iklim tiplerinin görüldüğünü biliyoruz. Yer yüzünde iklimlerin dağılışını etkileyen birçok etmen vardır ancak bu etmenlerden en önde geleni enlem etkisidir. Bu yazıda önemli bir iklim türü olan ekvatoral iklim ve özellikleri üzerinde duracağız. Ekvatoral iklim nedir, nerelerde görülür, bitki örtüsü nedir, sıcaklık ve yağış grafiği ne şekildedir gibi konuların hepsine açıklık getireceğiz.

Ekvator çizgisi çevresinde 0° - 10° enlemleri arasında görülen sıcak ve yağışlı iklime ekvatoral iklim denir.

Ekvatoral iklim adını ekvator çizgisi yani 0. enlemden almıştır. Her iki yarım kürenin de ekvatora en yakın kısımlarında görülmektedir.

Ekvatoral İklim Grafiği

Ekvatoral iklimle hakkında bilgi sahibi olmanın ilk yolu onun yağış ve sıcaklık grafiğine bakmaktır. Coğrafya dersinde iklimler konusunda en çok dikkat etmemiz gereken konu iklimlerin yağış ve sıcaklık grafikleridir.

Ekvatoral iklim grafiği

Yukarıda ekvatoral iklim grafiği gösterilmiştir. Aslında bu grafik bize çok şey anlatmaktadır. Bu iklime ait birçok özelliği grafiğe bakarak elde edebiliriz. Şimdi ekvatoral iklim özelliklerini kısa özet şeklinde maddeler halinde verelim.

  • 10° Kuzey ve 10° Güney enlemleri arasında görülür.
  • Bol yağışlıdır. Yıllık ortalama yağış 2000 mm üzerindedir.
  • Sıcaklık bir iklimdir ve yıllık sıcaklık ortalaması 25 - 30 °C seviyesindedir.
  • Bol nemli bir iklimdir.
  • Yıllık sıcaklık farkı azdır. Yıl boyu benzer iklim özellikleri görülür.
  • Güneş ışınları dike yakın açıyla gelir.
  • Konveksiyonel yağışlar etkindir.
  • Bitki örtüsü olarak gür ormanlar yaygındır.
  • Düzenli yağıştan dolayı düzenli akarsu rejimi görülür.
  • Yükseltinin az olduğu yerde daha etkin bir iklimdir.

Ekvatoral İklimin Görüldüğü Yerler

Yukarıda coğrafi olarak ekvatoral iklimin görüldüğü yerlerden bahsettik. Ekvatoral iklim ekvator çevresinde görüldüğü için etkilediği başlıca bölgeler Okyanus Adaları, Kongo Havzası ve Amazon Havzası şeklindedir. Bu geniş bölgelerde çok büyük ormanlar bulunmaktadır.

Endonezya, Malezya, Kongo, Brezilya'nın kuzeyi, Gine körfezi gibi yerlerde ekvatoral iklim özellikleri görülmektedir. Bu bölgelerde yıllık sıcaklık farkları az ve yağış fazladır. Yukarıda değindiğimiz gibi ekvatoral iklim yükseltinin az olduğu yerde etkilerini daha çok göstermektedir.

Yağışı etkileyen sıcaklık olduğu için alçak yerler ile yüksek yer arasında bu açıda farklar vardır. Ekvatoral iklimin hakim olduğu bölgelerde yükseltisi düşük yerlerde yağışın etkisiyle bataklıklar oluşmuştur. Bu nedenle yerleşim zor hale gelmiştir. Bu tarz yerlerde sıcaklıkların ve yağışın nispeten düştüğü yüksek yerlerde yerleşim daha yaygındır.

İlgili yazı: Muson iklimi

Ekvatoral İklim Evleri

Ekvatoral iklimde ilginç ev tipleri bulunur. Dağlık alana yerleşmiş olan evlerde malzeme olarak odun ve odun ürünler kullanılır. Bunun çeşitli sebepleri vardır. Gür ormanların olduğu bölgede odun bol bulunmakta ve düşük maliyetli olmaktadır. Ayrıca sıcaklık ve yağış açısından da ahşap evler avantaj sağlamaktadır.

Ülkemizde Karadeniz Bölgesinin doğu kesiminde yüksek yağış ve yeşil ormanlar görülmektedir. Bu bölgenin ekvatoral iklime en çok benzeyen iklim olduğunu söyleyebiliriz. Bildiğiniz gibi Karadeniz bölgemizde de dağlık yerleşimler ve ahşap evler yaygındır. Ancak ülkemizde bu denli yüksek sıcaklık ve yağışlar görülmemektedir.

Ekvatoral bölgede yağış bol olmasına rağmen şartlar tarıma çok elverişli değildir. Çünkü fazla yağışla yıkanan toprak verimsiz hale gelmiştir. Bölgede genellikle kırmızı renkli ve kalın laterit topraklar bulunmaktadır. Toprak tipi bir bölgenin tarımsal üretimini ciddi bir şekilde etkiler.

Ekvatoral iklim içinde görülen bazı tarım ürünleri şöyle sıralanmıştır: Tropikal meyveler, kahve, kakao, kauçuk, yağlı kamış, kinin, pirinç ve patates. Ayrıca hızlı büyüyen ve ekonomik değeri yüksek yağmur ormanları da bölge insanlarının geçimi için önem arz etmektedir.


Etiketler:
  • coğrafya    
  • Yorumlar
    Yorum Yap