Muson İklimi
Ülkemizde görülmese de coğrafya dersi açısından çok önemli iklim türlerinden biri de muson iklimidir. Bu yazıda muson ikliminin temel özellikleri ve görüldüğü yerler açısından ortaya çıkardığı etkiler üzerinde duracağız.
Bazı özellikleri tropikal iklime benzediği için muson iklimine tropikal muson iklimi de denmektedir. Bu iklimin önce çıkan temel özellikleri sıcaklık ve yağıştır. Muson iklimi kadar meşhur olan diğer kavram ise bu iklimi ortaya çıkaran muson rüzgarları ve muson yağmurlarıdır. Öyle ki muson yağmurları yağdıkları yerlerde büyük sellere yol açmakta, büyük kara parçalarını çok ciddi eklemektedir.
Muson İklimi Özellikleri
Muson ikliminin özellikleri kısaca maddeler halinde şöyle sıralanabilir:
- 10 20 derece sıcaklıklara sahiptir.
- Yıllık sıcaklık farkı 10 °C'yi geçmez.
- Yağış rejimi düzensizdir. En çok yağış Nisan ve Ekim ayları arasındaki dönemde olur. Yani yazları yağışlıdır.
- Yazın denizden karaya doğru esen muson rüzgarları kışın ise denizden karaya doğru eser.
- Yıllık yağış ortalama 2000 mm civarındadır. Dünya'nın en çok yağış alan yerleri de bu bölgede bulunur.
- Yağışlar yamaç yağışı şeklindedir.
- Yayvan yapraklı ormanlar doğal bitki örtüsüdür. Yağışın daha az olduğu yerde savan bitki örtüsüne rastlanır.
- Ekvatorun kuzeyinde 10 - 20 enlemleri civarında görülür.
- Boş yağıştan dolayı toprakta kimyasal çözünme fazladır.
Yukarıda muson ikliminin sıcaklık ve yağış grafiği görülmektedir. Bu grafikten iklimin genel özellikleri kolaylıkla kavranabilir.
Muson İkliminin Görüldüğü Yerler
Çok yağışlı olan ve sarsıcı muson iklimi nerede görülür sorusunu yanıtlayalım. Muson iklimi ağırlıklı olarak Asya kıyasının güneydoğusunda görülür. Hindistan, Çin'in güney kesimi, Kore ve Japonya, Tayland, Kamboçya, Laos gibi yerler bu iklimin ana sahasıdır. Muson havzasında yer alan adalarda yine bu iklim oldukça etkilidir.
Bunun dışında Güney Yarım Küre'de de görüldüğü çeşitli yerler vardır ancak geniş kara parçası olarak Kuzey Yarım Küre'de etkili olmaktadır.
Yukarıdaki görselde muson ikliminin etkili olduğu sahalar gösterilmiştir. Bu bölgelerde akarsu rejimleri düzensiz olmaktadır. Yazın fazla düşen yağmurlar akarsuların dolmasına ve sellere neden olurken kış kuraklığında akarsulardaki su seviyesi düşmektedir.
Kuzeydoğu Hindistan'da bulun Çerapunçi adlı bölgenin Dünya genelinde en çok yağış alan yer olduğu tespit edilmiştir. Burada yıllık yağış 12000 mm'yi bulmaktadır.
Muson yağmurları sahada çeşitli toprak tipi üzerine de etki etmiştir. Kurak ve bol yağışlı dönemlerin birbirini takip etmesi kimyasal çözünmeyi arttırmıştır. Muson ikliminin toprak türü laterit yapıdaki kahverengi orman toprağıdır.
Muson iklimi bölgesinde yaşayan hayvanları ele alacak olursak çeşitli kuş, sürüngen ve böceklerin yer aldığını söyleyebiliriz. Aynı zamanda bol yağışlı yerlerde yaşayan maymun, fil gibi orman hayvanları da muson bölgesinde bolca görülürler.
Muson İklimi İçinde Yetişen Tarım Ürünleri
Yukarıda muson ikliminin görüldüğü yerleri anlattık. Ayrıca harita üzerinden muson sahasına bakabilirsiniz. Bu bölge nüfusun bol olduğu ve tarımsal tüketimin fazla olduğu bir alandır. Bu nedenle tarım yapılması insanların ekonomik faaliyetleri açısından çok önemlidir.
Muson iklimi içinde yetişen en önemli tarımsal ürün pirinçtir. Pirinç bol yaz yağışı isteyen bir üründür. Ayrıca ekonomik değeri yüksek, doyurucu bir gıdadır. Bol sulu ve bataklık alanlarda dahi iyi pirinç yetişir. Böyle alanlar ise muson havzasında bol miktarda bulunur. Ayrıca sıcaklık ve yağış isteyen çay tarımı da oldukça yaygındır. Bu nedenle Asya bölgesi pirinç ve çay gibi ürünler açısından zengindir.
Yine buğday, arpa, şeker kamışı, mısır, hindistan cevizi, fasulye, nohut, patates, tütün gibi ürünler de yetişmektedir. Muson yağmurlarının yoğun görüldüğü bölgelerde tarım sahaları büyük oranda bu yağmurlara bağımlıdır.
Etiketler:
Son Eklenenler
- Tarımla İlgili Meslekler
- Matematiği İyi Olmayanlar Hangi Mesleği Seçmeli?
- Antropoloji Nedir?
- Dünyanın Kaç Türlü Hareketi Vardır?
- Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar Nelerdir?
- Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir?
- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Fark
- 1 Asal Sayı Mıdır?
- Homeostasi nedir?
- 2 ile Bölünebilme Kuralı