Yağış Rejimi Nedir?

16.06.2018 - 10:29

Coğrafya dersinde yağış rejimi ifadesini çok sık görürüz. Peki, hiç sorduk mu nedir bu yağış rejimi diye?

Belirli bir alanda yağışın yıl boyunca dağılımına yağış rejimi denir.

Yani bir bölgede yağışın ne zaman, ne miktarda ve ne çeşit olduğu bilgisi o bölgenin yağış rejimi demektir. Yağış, iklimin temel elemanlarından biri olduğu için iklimi anlatırken o bölgenin yağış rejimine mutlaka değiniriz. Örneğin karasal iklimde yazın kuraktır dediğimiz zaman yağış rejiminden bahsetmiş oluruz.

yağış rejimi nedir

Yağış Rejimini Etkiliyen Faktörler

Yeryüzünde yağışın dağılışını etkileyen ana etmen enlemdir. Çünkü enlem iklimin ana faktörüdür. Ancak aynı enlem üzerinde farklı yağış rejimleri görülebilir. Çünkü yağışı etkileyen birden fazla etken vardır.

Yer şekilleri ve yükselti sıcaklığı etkilediği gibi yağışı da etkiler. Çünkü sıcaklık ve yağış birbiriyle bağlantılı iki iklim elemanıdır.

Yine kara ve denizlerin dağılışı, göller ve nehirlerin varlığı ve dağılışı da yağış rejimini etkiler. Yağış rejimi aylık, mevsimlik veya yıllık olarak ele alınabilir. Ancak bir bölgenin yağışı hakkında genel bilgiye sahip olmak için yıllık bazda ele almak gerekir.

Yağış Rejimi Düzenli İklim Tipleri

Yağış rejimi düzenli iklim tiplerinde mevsimler arasında yağış açısından benzerlik vardır. Yani yazın düşen yağış ile kışın düşen yağış arasında çok büyük bir fark bulunmaz. Burada temel alınan şey yıllık yağış miktarıdır.

Örneğin ekvator çevresi Dünya'da yağış rejimi düzenli olan bölgeler içinde ilk sırada gelir. Çünkü bu bölge Dünya küresinin orta bölgesi olduğu için iklimsel açıdan değişiklik göstermez. Mevsimler arasında fark yoktur. Bu nedenle her mevsim aynı miktarda ve bol yağış alır.

Buna karşın dönencelerin çevresinde bulunan çöl bölgelerinde yağış rejimi fazla düzensizdir. Yine karasal iklimlerde mevsimler arasındaki yağış miktarı farklıdır.

Tıpkı ekvator gibi kutup bölgelerinde de yağış rejimi düzenlidir diyebiliriz. Ancak burada ters bir durum söz konusudur. Çünkü kutup bölgeleri neredeyse hiç yağış almaz.

Türkiye'de İklimlerin Yağış Rejimleri

Türkiye'de varlığını bildiğimiz üç ana iklim vardır. Bunlar Karadeniz iklimi, Akdeniz iklimi ve karasal iklim şeklindedir.

Türkiye'de karasal iklim çok geniş bir sahaya yayılmıştır. Bu nedenle örneğin İç Anadolu Bölgesinde görülen karasal iklim ile Güneydoğu Anadolu'da görülen karasal iklim bazı farklılıklar gösterir. Buna rağmen karasal iklimin yağış açısından genel karakteri, kışın ve ilkbaharda kısmen fazla yağış almaktır. Yazın ise karasal iklim kurak geçer. Aslına bakarsanız karasal iklim genel olarak az yağışın olduğu bir iklim çeşididir.

Akdeniz iklimi ise karasal iklime göre biraz daha yağışlıdır. Burada da yine yazın az yağış, kışın ise biraz daha bol yağış düşer. Akdeniz ikliminin ana özelliği kar olaylarının pek görülmemesi ve kış sıcaklıklarının da yüksek olmasıdır. Bu nedenle yıllık sıcaklık farkı nispeten düşüktür.

Ülkemizde görülen Karadeniz iklimi biraz okyanusal iklimi andırır. Her mevsim yağış alan bu iklim Türkiye'de düzenli yağış rejiminin tek örneğidir. Ancak yine de ekvator bölgesi gibi bir düzen yoktur. Türkiye yağış rejimi haritası ele alındığında Karadeniz'de yağış rejimi daha düzenli olarak görülür.


Etiketler:
  • coğrafya    
  • Yorumlar
    Yorum Yap