Toprak Alkali Metaller (2A grubu)

30.04.2018 - 19:44

Elementlerin hepsi periyodik tabloda sıralanmıştır. Bu sıralama temel alınan fark ise atom numarası yani proton sayısıdır. Elementler atom çekirdeğindeki proton sayılarına göre periyodik tabloya dizilirler. Periyodik tablodaki düşey sütunlara grup, yatak sütunlara ise periyot denir.

Periyodik tablonun 2A grubunda bulunan elementlere toprak alkali metaller denir.

Periyodik tablonun en solunda 1A grubu bulunur. 1A grubundaki metallere ise alkali metaller denir. Toprak alkali metaller, alkali metallerin hemen sağındadır.

toprak alkali metaller

Toprak alkali metaller elektriği iletir mi?

Metalik özelliği güçlü olan toprak alkali metaller elektriği iyi iletir.

Toprak alkali metaller şunlardır:

  1. Berilyum (Be)
  2. Magnezyum (Mg)
  3. Kalsiyum (Ca)
  4. Stronsiyum (Sr)
  5. Baryum (Ba)
  6. Radyum (Ra)

Toprak alkali metaller için kodlama olarak "benim mağrur canım sırf baklava ile rahatlar" ifadesi kullanılabilir.

Toprak Alkali Metallerin Özellikleri

Toprak alkali metallerin özellikleri şöyle sıralanabilir:

  • Periyodik cetvelde 2A grubunda bulunurlar.
  • Değerlik elektron sayıları 2'dir.
  • Bileşiklerinde +2 değerlik alırlar.
  • Parlak ve gümüş - beyaz renktedirler.
  • Erime ve kaynama noktaları düşüktür.
  • Oda koşullarında katı halde bulunurlar.
  • Alkali metaller kadar olmasalar da reaktiftirler.
  • Düşük yoğunluğa sahiptirler.

Toprak Alkali Metaller Doğada Nasıl Bulunur?

2A grubunda bulunan toprak alkali metallerin tamamına doğada rastlanır.

Zümrüt, doğal olarak oluşan bir berilyum bileşiğidir. Kalsiyum ve magnezyum, yer kabuğunda bol miktarda bulunur ve kalsit (kireçtaşı) gibi önemli kayaçların yapısına katılır.

Diğer toprak alkali metaller doğada daha az bulunmaktadır. Radyum doğada az bulunan tehlikeli ve radyoaktif bir elementtir. İnsan sağlığını bozacak ışınlar yayar. 1601 yıllık yarılanma ömrü olan radyum, ancak daha ağır elementlerin radyoaktif bozunumundan kaynaklanan bir çürüme zinciri doğada mevcut hale gelir.

Kalsiyum ve magnezyum gibi elementler insan vücudunda bulunur. Özellikle kalsiyum kemik sağlığımız açısından önemlidir.

Toprak Alkali Metallerin Kullanım Alanları

Toprak alkali metalleri, berilyum, magnezyum, kalsiyum, stronsiyum, baryum ve radyumdan oluşur. Bu elementlerin çeşitli kullanım alanları üzerinde kısaca duralım.

Berilyum: Berilyum, mukavemet, dayanıklılık ve sıcaklık stabilitesi gerektiren metal alaşımlarının imalatında kullanılır. Yanıcı çözücülerin kullanıldığı endüstrilerde, bakır-berilyum araçları kıvılcımı önler.

Magnezyum: Magnezyum güçlü ve hafif bir metaldir ve genellikle uçak parçaları üretmek için alüminyum ve çinko ile karıştırılır. Diğer metaller ile karıştırıldığında, metal, otomobil motorları üretmek için sıcaklığa dayanıklı hale gelir. Sağlığımız açısından önemli bir elementtir.

Kalsiyum: Cam ve kağıt endüstrileri için hızlı ve sönmüş kireç yapımını içeren çok sayıda endüstriyel kullanıma sahiptir. Gıda, ilaç ve kozmetik endüstrileri diş macunu, vitamin ürünlerinde kalsiyum kullanır.

Stronsiyum: Yakıldığında parlak kırmızı bir renk üretir, bu da havai fişek ve işaret fişeklerinin yapısına katmak için idealdir. Aynı zamanda cam katkı maddesi olarak da kullanılır.

Baryum: Kükürt ile birleştirilerek baryum sülfat elde edilir, sondaj işlemlerinde yağlama çamuru olarak kullanılır ve mide ağrılarını ve bağırsak problemlerini azaltmak için sıvı olarak alınır.

Radyum radyoaktif olduğu için normal koşullarda kullanım alanı yoktur. Laboratuvar koşullarında deney ve radyoaktif amaçlarla kullanılabilir.

Toprak Alkali Metallerin Bazı Kimyasal Özellikleri

Tüm toprak alkali metaller, en dış kabuğunda iki elektrona sahiptir. Yani değerlik elektron sayısı 2'dir. Bu nedenle bileşiklerinde +2 yüklü katyonlar oluşturarak 2 elektron verirler. Kimyasal özelliklerin çoğu sadece grubun ilk beş üyesi için gözlemlenmiştir. Çünkü radyum radyoaktivitesi nedeniyle fazla günlük hayatta reaksiyonda yer almaz.

Kimyasal olarak, tüm alkali metaller halojenürler oluşturmak için halojenlerle reaksiyona girer. Berilyum hariç tüm 2A grubu metalleri de büyük bir dikkatle ele alınması gereken güçlü alkali hidroksitler oluşturmak için su ile reaksiyona girer. Daha ağır toprak metalleri, daha hafif olanlara göre daha güçlü tepkime verir. Çünkü metalik özellik periyodik cetvelde aşağı doğru artar.

Toprak alkali metaller, periyodik cetvelde kendi bulundukları periyotların ikinci en düşük birinci iyonlaşma enerjilerine sahiptir. Çünkü 2A grubunda olan bu metallerin solunda daha aktif olan alkali metal grubu bulunmaktadır. Tüm alkali metallerin ikinci iyonlaşma enerjisi de biraz düşüktür.

Berilyum elementi diğerlerine göre daha az metalik özellik gösterir. Ametallerle arasındaki fark diğerleri kadar yüksek değildir.

MgCO3, MgSO4, CaCO3, CaO, Ca(OH)2, SrCl2, BaSO4, gibi bileşikler en yaygın toprak alkali metal bileşikleridir.


Etiketler:
  • kimya    
  • Yorumlar
    Yorum Yap