Hareket Nedir?

19.04.2018 - 16:16

Hareket nedir sorusu size basit bir soru gibi gelebilir ancak fizikçiler için bu büyük bir problem olmuştur. Hareketi fiziksel olarak ifade edebilmek mekanik fiziğin hızla gelişmesine neden olmuştur. Bu yazıda hareket nedir sorusunu kısaca cevaplayacağız ve ardından konunun derinliklerine girip hareket çeşitleri üzerinde duracağız.

Hareket, fizik biliminin en önemli kavramlarından biridir. Evrendeki her şeyin hareket özelliği vardır. Yaşadığımız gezegen de sürekli hareket halindedir. Bu nedenle doğayı inceleyen fizik biliminin en önemi inceleme alanlarından biri harekettir.

Fizikte, belirli bir zamanda konumun değişmesine hareket denir.

Hareket kavramı yer değiştirme, hız, ivme gibi kavramlar çerçevesinde açıklanmaktadır. Hareketi tanımlamak için belirli bir referans noktasına ihtiyacımız vardır. Çünkü yer değiştirmeyi bir noktaya göre kıyas yaparak ifade edebiliriz. Yoksa arabanın içerisinde giderken biz arabaya göre hareketsiz dururuz. Bununla birlikte referans noktasını yolun kenarındaki aydınlatma direklerinden birini alırsak o zaman hareket etmiş sayılırız.

hareket nedir

Hareket Çeşitleri Nelerdir?

Hareket nedir kısaca anlattık. Şimdi de özellikle 9. sınıf müfredatında çok işimize yarayacak olan hareket çeşitleri üzerinde kısaca duralım.

Hareket çeşitleri temelde üç tanedir. Bunlar:

  1. Öteleme
  2. Dönme
  3. Titreşim

Şeklindedir. Bunun dışındaki hareket türleri de bu hareketlerin birleşimiyle ortaya çıkar. Örneğin türüne göre sallanma hareketi biraz ötele biraz da dönme hareketi içerebilir.

Öteleme Hareketi

Hareket denince ilk aklımıza gelen hareket türüdür. Yolda ilerleyen bir insan ya da bir araç öteleme hareketi yapıyordur. Öteleme hareketi, hareketlinin doğrusal yer değiştirmesi anlamına gelir. Öteleme hareketine aşağıdaki örnekler verilebilir:

  • Yolda yürüyen bir insan
  • Düz parkurda koşan sporcu
  • Raylı sistem üzerinde ilerleyen metro veya tren gibi araçların hareketi
  • Uçaktan atlayan bir paraşütçü
  • Masadan yere düşen bir bardak

Dönme Hareketi

Hareketlinin belirli bir merkez veya nokta etrafında yaptığı harekettir. Genellikle doğrusal uzaklık değişmez sadece konum değişir. Dönme hareketi genellikle periyodik olarak tekrar eder.

Dönme hareketine örnek olarak şunları sıralayabiliriz:

  • Saatin akrep, yelkovan ve saniye kollarının yaptığı hareket
  • Oyun alanındaki dönme dolabın hareketi
  • Gezegenlerin Güneş etrafında dönmesi
  • Vantilatör pervanesinin dönmesi

Titreşim Hareketi

Belirli bir nokta etrafında ileri geri yapılan hareket türüdür. Titreşim hareketine vibrasyon da denir.

  • Suyun yüzeyinde oluşan dalgalar
  • Bağlama telinin yaptığı titreşim
  • Yaylı sarkaçtaki cismin yukarı aşağı hareketi
  • Tüylerindeki suyu temizlemek isteyen kuşun yaptığı hareket
  • Titreşim modundaki telefonun çalması

Gibi durumlar titreşim hareketine örnek olarak gösterilebilir.

Hareket türlerini hız durumuna göre ise sabit hızlı hareket, yavaşlayan hareket ve hızlanan hareket olarak üçe ayırabiliriz. Hareketi sınıflandırmak için çeşitli parametreler kullanabiliriz. Örneğin doğrultusuna göre de yatay ve düşey doğrultudaki hareket diye sınıflandırmamız mümkündür. Bu nedenle hareket çeşitleri derken neyi kast ettiğimiz önemlidir. hd porno izle

Hareket bir mekanik konusudur. Mekaniğin alt dalı olan dinamik hem hareketi hem de hareketi meydana getiren kuvveti inceler.

Newton'un Temel Hareket Yasası

Isaac Newton hareketi açıklamak için bazı yasalar ortaya koymuştur. Böylece mekaniğin temel ilkeleri ortaya çıkmıştır. Newton'un hareketle ilgili en temel yasası hareket için kuvvet gerekliliğidir.

Bir cismin hareket etmesi için üzerine uygulanan net bir kuvvetin olması gerekir. Eylemsizlik yasası gereği cisim üzerine hareket uygulanmıyorsa hareketini devam ettirir. Yani bir cismi durdurmak için de mutlaka kuvvet uygulamak gerekir.

Newton'un bu düşüncesi dinamiğin temel formülü olan F = m.a formülüyle ifade edilir. Buna göre üzerine kuvvet uygulanan bir cisim ivmeli hareket yapar yani hızlanır.

Örnek: Üzerine net 10N kuvvet uygulanan 2 kg kütleli duran bir cismin 8 saniye sonraki hızı kaç m/s olur?

A) 20

B) 30

C) 40

D) 50

E) 60

Çözüm: Formülde değerleri yerine yazalım. Kuvvet = 10N, kütle = 2 kg ⇒ 10 = 2.a ise a = 5 bulunur. Yani cismin ivmesi 5'tir. Bu da cisim saniyede 5 m/s kadar hızını arttırmakta olduğu anlamına gelir. Cismin ilk anda hızı 0 (duran cisim) olduğuna göre, 8 saniye sonraki hızı 8.5 = 40 m/s bulunur. Cevap C seçeneğidir.


Etiketler:
  • fizik    
  • Yorumlar
    Yorum Yap