Özümleme Nedir? (Biyoloji)

04.04.2018 - 08:43

Biyolojide özümleme, bir organizmanın dışından aldığı bileşenleri kendi vücudunda birleştirip bir şeyler üretmesidir. Tek hücreli organizmalar gibi basit yaşam formları, bunu hücre zarından içeriye madde alarak gerçekleştirir. Bitki ve hayvanlar gibi çok hücreli organizmalarda ise, süreç bazen daha karmaşık hale gelebilmektedir.

Kısacası özümleme bir yapım olayıdır. Bunun tersi olan yadımlama ise bir yıkım olayıdır.

Biyolojideki özümleme olaylarına örnekler vererek konuyu pekiştirelim.

Özümleme Örnekleri

Bütün canlılar metabolizmalarının bir sonucu olarak özümleme ve yadımlama olaylarını yapar. Sentezin olduğu her yerde özümleme vardır. Canlılar ihtiyacı olan şeyleri kendi üretemiyorsa dışarıdan alıp bunu kullanmak zorundadır.

özümleme nedir

Bitkilerde Özümleme

Bitkilerde çeşitli şekillerde özümleme görülür. Azot alımı bunun örneklerindendir.

Bitkiler hayatta kalmak ve büyümek için gerekli azotu vücuduna alır. Gübre içerisindeki azot toprağa karıştığında veya havadaki azot toprağa bağlandığında bu süreç başlar. Topraktaki bakteriler daha sonra azotu amonyuma dönüştürür. Diğer bakteriler, bitkinin kök sistemi tarafından emilebilen amonyumu nitratlara dönüştürür. Emilimden sonra, nitratlar amino asitler, nükleik asitler ve klorofil oluşturmak için kullanılır. Azot döngüsü konusunda bunu detaylıca anlatmıştık.

Yine fotosentez bir özümleme örneğidir Dışarıdan alınan su ve karbondioksit birleştirilerek glikoz ve diğer organik besinler sentezlenmektedir. Fotosentez CO2 (karbondioksit) özümlemesi olarak da adlandırılır.

Özümleme denince bitkilerin direk akla gelmesi bitkilerin üretici canlılar olmasından ileri gelir.

Hayvanlarda Özümleme

Biyolojideki özümleme mekanizmasına hayvanlarda da rastlarız. Hayvanlar da ihtiyaçları olan şeyleri sentezlemek zorundadır. Bizler biyoloji açısından hayvanlar aleminin bir üyesiyiz. Bu nedenle bu reaksiyonlar bizim vücudumuzda da gerçekleştirilmektedir.

Hayvanlar tüketici oldukları için temel besinlerini dışarıdan alır. Ancak aldıkları ile gerekli şeyleri üretebilirler. Örneğin amino asitleri dışarıdan alıp vücudumuz için gerekli proteinleri sentezleriz. Bu olay bir özümleme örneğidir.

Hayvanlarda özümlemeye başlamadan önce alınan besinin sindirilmesi gerekir. Sindirilen besin emilir ve kullanıma hale gelir. Örneğin biz bir bitkisel proteini tükettiğimizde önce bunu amino asitlere ayırıp sindiririz. Daha sonra emilimle bu amino asitleri ilgili yerlere taşırız. İhtiyaç olunca bu amino asitlerden kendi proteinlerimizi sentezleriz.

Protein, yağ ve şeker sentezleri birer özümleme olayıdır. Bu olaylar hayvan hücrelerinde de gerçekleşmektedir. Ancak hayvanlar üretici olmadığı için yapı taşını dışarıdan almak zorundadır.


Etiketler:
  • biyoloji    
  • Yorumlar
    Yorum Yap