Molekül Nedir?

26.10.2017 - 11:48

Bilimsel kavramları tanımlamak onları anlamanın en önemli aşamasıdır. Kimya ve biyoloji derslerinde karşımıza sürekli çıkan molekül kavramını bu yazıda incelemeye çalışacağız. Molekül denir sorusuna kapsamlı bir yanıt arayacağız.

Molekül bir element ya da bileşiğin özelliklerini taşıyan, iki ya da daha fazla atomdan oluşan en küçük parçacıktır.

Moleküller, kimyasal bağlarla bir arada tutulan atomlardan oluşur. Bu nedenle molekül kavramını anlamak için atom kavramı da bilinmelidir. Molekülleri oluşturan bu bağlar, atomlar arasında elektronların paylaşımı veya değişimi sonucu oluşur.

Bazı elementlerin atomları, moleküller oluşturmak için diğer atomlarla kolaylıkla bağ yapar. Bu elementlerin örnek olarak oksijen ve klor gösterilebilir. Bazı elementlerin atomları ise diğer atomlarla kolayca bağlanmazlar. Örneğin helyum ve neon gazları birer soygaz oldukları için kolay tepkime vermezler. Böylece molekül yapısında kolayca bulunmazlar.

molekül nedir

Molekül nedir kısaca anlatmış olduk. Şimdi de moleküller ile ilgili genel bilgileri verelim.

Moleküller Hakkında Genel Bilgiler

Moleküller birbirinden farklı özellikte ve yapıda olabilirler.

Molekül Çeşitleri

Molekülleri temel olarak iki grupta inceleyebiliriz:

  1. Aynı cins atomdan oluşan moleküller
  2. Farklı cins atomdan oluşan moleküller

Aynı cins atomdan oluşan moleküller aynı iki veya daha fazla atomun bağlanmasıyla oluşur. Bazı elementler doğada moleküler yapıda bulunurlar. Yani tek başlarına atom olarak yer almazlar. Bu tür moleküllere element molekül denir.

Örneğin H2, O2, C2 gibi ametaller moleküler yapılı elementlerdir. Birden fazla atom içermekle beraber tek tip atom barındırırlar. Örneğin ozon gazı O3 aynı cins atomdan oluşan moleküllere örnek gösterilebilir.

Farklı cins atomdan oluşan moleküller ise bileşik ya da kök yapılarıdır. Örneğin CO2 yani karbondioksit de bir moleküldür ancak C ve O gibi iki farklı atom içermektedir.

Soygazlar doğada atomik yapıda bulundukları için molekül değildir. Örneğin He, Ne, Ar atomları doğa tek atom şeklinde bulunabilmektedir.

Molekül ve Bileşik Farkı

Molekül ve bileşik kavramları kimyada çok sık karıştırılmaktadır. Bu karıştırmayı yapmamak için ikisinin farkını iyi anlamamız gerekiyor.

Molekülü yukarıda tanımlarken aralarında bağ oluşmuş iki ya da daha fazla atom dedik. Ancak bileşik için bunu söyleyemeyiz. Bileşik oluşması için farklı atom türlerinin bir araya gelmesi gerekir.

Örneğin O2 bir moleküldür ancak bileşik değildir. Fakat CO2 hem molekül hem de bileşiktir. Bu örnek üzerinden aradaki farkı daha iyi anlayabiliriz.

Bütün bileşikler moleküldür ancak bütün moleküller bileşik değildir.

Molekül Örnekleri

Aşağıda bazı molekül örnekleri verilmiştir.

  • H2O (su)
  • N2 (azot)
  • O2 (oksijen)
  • O3 (ozon)
  • NH3 (amonyak)
  • C6H12O6 (glikoz)

Moleküllerin büyüklükleri ve ağırlıkları farklılık gösterebilir. 2 atomlu bir molekül olabileceği gibi 20 atomlu bir molekül de olabilir. Biyoloji dersinde karşımıza çıkan moleküller genellikle büyük ve karmaşık moleküllerdir.

Moleküllerin Hareketi

Moleküller daima hareket halindedir. Katılarda moleküllerin hareketi daha zor ve kısıtlıdır. Katılarda moleküller daha çok titreşim hareketi yapar.

Sıvılarda moleküllerin hareket edebileceği alan daha genişlemiştir. Bu nedenle moleküller birbirinin üzerinden kayma hareketi yaparak yer değiştirir. Sıvıların akışkanlığı bu yüzdendir.

Gazlar sıvıya göre daha akışkandır ve daha düşük yoğunluğa sahiptir. Gazlarda moleküller sıvılara göre de daha serbesttir. Bu nedenle hareket kolaylığı vardır.

Hangi fazda olursa olsun bir maddeyi ısıttığınızda ortama ısı enerjisi verirsiniz. Bu enerji moleküllerden kinetik enerji artışına neden olur. Bu da moleküllerin daha hızlı hareket etmesini sağlar. Moleküllerin ortalama kinetik enerjisine ise sıcaklık denir.


Etiketler:
  • kimya    
  • Yorumlar
    Yorum Yap