Atmosferin Oluşumu

11.09.2017 - 13:03

Dünyamızı sararak güneş enerjisini Dünya çevresinde tutmaya yarayan gaz tabakasına atmosfer denir. Şimdiye kadar bulunan bulgulara göre Dünya’nın yaşı 4,5 ile 5 milyar yıl arasındadır. Dünya’nın oluşumundan sonraki ilk evrelerinde atmosferin su buharı ve gazlardan oluştuğu düşünülmektedir. Daha sonraki süreçte ise aşamalı olarak birçok gaz atmosferde varlık göstermeye başlamıştır.

Atmosferin oluşumu Dünya’mızın oluşumu gibi aşamalı bir şekilde gerçekleşmiştir. Atmosferin değişen ve dinamik bir yapısı vardır. Atmosferin oluşumunda en önemli faktör gezegen çekim kuvvetidir.

Atmosferin İçeriği

Atmosfer çeşitli katmanlardan oluşmaktadır. Bu katmanların içerdiği gazlar, sıcaklıkları ve kalınlıkları birbirinden farklıdır.

Yerçekimi etkisinden dolayı atmosferdeki yoğun gazlar yerküreye oldukça yaklaşmıştır. Bu nedenle yeryüzünden uzaklaştıkça atmosfer tabakalarının yoğunlukları düşmektedir. Gazların kütle olarak ezici çoğunluğu yüzeyden itibaren ilk 40 – 50 km içerisinde bulunmaktadır.

Atmosferin katmanları şöyledir:

  • Troposfer
  • Stratosfer
  • Mezosfer
  • Termosfer
  • Ekzosfer

Bu katmanların ve atmosferin özelliklerini detaylı irdelemek için atmosfer ve atmosferin katmanları başlıklı yazıya göz atabilirsiniz.

Atmosfer Nasıl Oluşmuştur?

Atmosfer gezegenin çekim kuvveti etkisine giren gazların Dünya yüzeyinde farklı sıcaklık özellikleriyle katmanlaşmasıyla oluşmuştur. Yerçekimi ivmesi: g = G. Mdünya/R2 şeklindedir.

Atmosferin oluşumunun evreleri vardır. Bu evrelerde ilk görülen gazların hidrojen ve helyum olduğu düşünülmektedir. Ardından CO2 ve NH3 gibi gazlar da atmosferin yapısına katılmıştır.

Zamanla ayrışan gazlar sonuç olarak bugünkü atmosferi oluşturmuştur. Bugün atmosferin %78’i azot (N2) gazından oluşmaktadır. Bunu %21 ile canlı yaşamı için hayati öneme sahip oksijen (O2) takip eder.

atmosferin yoğunluğu grafiği

Yukarıdaki grafiklerde atmosferde bulunan gazların yoğunluk ve kütle açısından Dünya’ya göre bulunma yüksekliğini gösterir. Grafikten anlaşılacağı gibi ağır gazlar yerçekiminin etkisiyle Dünya’ya yakın konumlanmıştır. Atmosferin yoğunluğu atmosferde bulunan gazların yoğunluğu demektir.

Atmosferin faydaları maddeler halinde şöyle sıralanabilir:

  • Güneş’ten gelen ışınları süzerek zararlı ışınların Dünya’ya ulaşmasını önemli ölçüde engeller.
  • Meteorların Dünya’ya çarpmasını büyük ölçüde engeller.
  • Canlılar için gerekli olan gazları barındır.
  • Yağmur, kar, rüzgar gibi iklimsel olayların meydana gelmesini sağlar.
  • Dünya’nın belirli bir sıcaklık aralığında kalmasını sağlar.
  • Dünya ile birlikte dönerek sürtünmeden doğabilecek yanmayı engeller.

Yukarıda sayılanlar atmosferin faydalarından ilk akla gelenlerdir. Bunun dışında da atmosfersiz bir Dünya'da yaşam düşünülemez. Her gezegenin kendi atmosferi bulunmaktadır.

Etiketler:
  • fizik    
    • Yorumlar
    Yorum Yap

    Son Eklenenler

    Son Etiketler

    2013 - 2022 © Webders.net