Adrien Marie Legendre ve Matematiğe Katkıları
Adrien-Marie Legendre 10 Eylül 1752 ile 10 Ocak 1833 yılları arasında yaşamış bir Fransız matematikçidir. Legendre, matematiğe çok büyük katkılar yapmıştır. “Legendre polinomları” ve “Legendre dönüşümü” gibi ölümünden sonra onun adını almış çok önemli matematik kavramları bulunmaktadır.
Hayatı ve Matematiğe Katkıları
Adrien-Marie Legendre Paris’te zengin bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Hakkında Toulouse’de doğup küçükken ailesinin Paris’e taşındığı gibi iddialar da yer almaktadır. Eğitimine Paris’teki önemli bir okulda başladı. Collège Mazarin’de üst düzey bir matematik ve fizik eğitimi aldı.
1770 yılında 18 yaşındayken matematik ve fizik alanında bir tez savunmuştur. Ancak bugün algılandığı gibi büyük bir başarı değildi, çünkü bu tamamlanmış bir tez çalışması yerine, bir araştırma planından ibaretti.
1775 yılında başlayarak 5 yıl boyunda École Militaire isimli askeri okulda Laplace dersi verdi. 1782 yılında Berlin Akademisi, Legendre'e dirençli ortamdaki mermiler üzerine yazdığı tezin sonucu olarak ödül verdi.
1783 ve 1785 yıllarında "The Académie des Sciences" isimli Fransız bilim teşkilatı ona yardımcı üyelik ve tam üyelik rütbelerini verdi. 1789'da ise Legendre, "Kraliyet Cemiyeti" üyesi olarak seçildi.
1784 ile 1790 yılları arasında Fransız ve İngilizlerin yürüttüğü ortak bir araştırmada görev aldı. Çalışmada trigonometri yardımıyla Paris Gözlemevi ile İngiltere’deki Greenwich Gözlemevi arasındaki mesafenin hesaplanması amaçlanıyordu.
1789 yılında meydana gelen Fransız İhtilali Adrien-Marie Legendre’yi olumsuz etkiledi. 1793 yılında bütün kişisel servetini yitirdi. Aynı yıl bozulan işlerini düzeltmesine yardımcı olan Marguerite-Claudine Couhin ile evlendi.
1795'de Legendre, yeniden düzenlenen Académie des Sciences'ın matematik altı üyesinden biri haline geldi. Akademi, Türkçe karşılığıyla Ulusal Bilim ve Sanat Enstitüsü adını aldı. Daha sonra 1803 yılında Napolyon ulusal enstitüyü yeniden yapılandırdı ve Legendre geometri bölümünün üyesi oldu.
Legendre’nin çalışmalarının çoğu başkaları tarafından mükemmelleştirildi. Bu nedenle Adrien Marie Legendre’nin matematiğe katkıları büyük oranda çalışmaların başlatılması şeklinde olmuştur. Polinomların kökleri üzerine yaptığı çalışmalar Galois teorisine ilham verdi. Abel'in eliptik fonksiyonlarla ilgili çalışmalar Legendre'nin önceki çalışmalarına dayandırılmıştır. Gauss'un istatistik ve sayılar teorisindeki bazı çalışmaları Legendre'nin çalışmalarının tamamlanmasıyla ortaya çıkmıştır. Legendre en küçük kareler metodunu geliştirdi bu yöntemi onun çağdaşı matematikçiler kullandı. Bu da lineer regresyon, sinyal işleme, istatistik ve eğri tasarlamada geniş uygulama alanı buldu. Bugün "en küçük kareler yöntemi" terimi, Fransız "méthode des moindres carrés" in doğrudan çevirisi olarak kullanılmaktadır.
Legendre’nin oluşturduğu ikinci derece mütekabiliyet kanununu sayısal kuramda önemli bir adımdı. Bu kanun daha sonra Gauss tarafından ispatlanacaktı. Bununla bağlantılı olarak Legendre sembolü ona peşinden koşar. Legendre, eliptik integrallerin sınıflandırılması da dâhil olmak üzere eliptik fonksiyonlar üzerinde etkileyici bir çalışma yaptı.
Legendre’nin çalışmaları içerisinde en çok bilineni 1794 yılında yayınlanan “Éléments de géométrie” adlı metnidir. Bu metin yayımlandıktan sonra yaklaşık 100 yıl boyunca konuyla ilgili en önemli ders kitabı olarak kaldı. Bu metin, daha etkili bir ders kitabı oluşturmak üzere Öklid elemanlarındaki önermelerin çoğunun büyük oranda yeniden düzenlenip basitleştirilmesiyle ortaya çıkmıştır.
Etiketler:
Son Eklenenler
- Tarımla İlgili Meslekler
- Matematiği İyi Olmayanlar Hangi Mesleği Seçmeli?
- Antropoloji Nedir?
- Dünyanın Kaç Türlü Hareketi Vardır?
- Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar Nelerdir?
- Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir?
- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Fark
- 1 Asal Sayı Mıdır?
- Homeostasi nedir?
- 2 ile Bölünebilme Kuralı