Soğuk Savaş Döneminde Bilim ve Teknoloji

27.09.2016 - 18:46

soğuk savaş döneminde bilim ve teknoloji

İkinci dünya savaşından sonra ortaya çıkan iki kutuplu dünyanın içinde bulunduğu siyasi gerilime soğuk savaş dönemi denir. Soğuk savaş döneminde komünizm ve kapitalizm arasında sıkışan iki kutuplu dünyada bu iki güç aktif savaştan çekinmiş ancak siyasi olarak dünya genelinde yaptırımlara yönelmişlerdir. Bunun sonucunda dünyanın çeşitli yerlerinde bölgesel savaşlar gerçekleşmiştir. Kore Savaşı, Vietnam Savaşı gibi çok kanlı savaşlar soğuk savaş döneminin eseridir. Ancak bu siyasi ve askeri gelirimlerin bir sonucunda ve paralinde bilim ve teknolojide çeşitli gelişmeler yaşanmıştır. Bu gelişmeleri soğuk savaşla ilintili olarak incelemekte fayda vardır.

Soğuk savaş dönemi devlet destekli bilim ve teknoloji çalışmalarında hızlı bir ilerlemenin olduğu dönemdir. Özellikle soğuk savaşın iki kutpu olan Amerika ve Sovyetler Birliğinde bilime ve özellikle teknolojiye ciddi bir yönelim olduğunu görüyoruz. Her iki taraf da ulusal ve ideolojik alanda güvenliği sağlamak amacıyla devletin yatırımlarıyla çeşitli sonuç odaklı çalışmalara yönelmiştir.

Sovyetler Birliğinde ve onunla aynı cephede yer alan sosyalist düzenlerde zaten bilim bir devlet ideolojisiydi. Bununla birlikte komünizmi ulusal bir tehlike olarak gören batı bloku ülkeleri de geride kalmak endişesiyle teknolojiye büyük yatırım yaptı. Ancak teknoloji elde olan verilerle bir yere kadar ilerleyebilecekti. Teknoloji bilimin verilerini kullandığı için bilimin de ilerlemesi gerekliydi. Bu nedenle her iki taraftan uzay başta olmak üzere birçok alan için büyük araştırma bütçeleri harcandı.

Soğuk savaş döneminde teknoloji yarışı sadece silah ve uzay araştırmalarıyla kalmadı. Aynı zamanda tarım, sağlık, bilgisayar teknolojisi, ekoloji gibi alanlarda da rekabetin sonucu olarak çalışmalara ağırlık verildi. Sovyet ekonomisi batı ekonomesinin gerisinde olmasına rağmen uzay başta olmak üzere araştırmalar için yapılan yatırımların oranı çok yüksekti. Şu an Rusya Federasyonu aynı ölçekte bir araştırma hacmine sahip değil.

1957 yılında Sovyetler Sputnik adlı uyduyu dünyanın yörüngesine gönderdi. Bunun hemen ardından karşı atak olarak Amerika'da NASA kuruldu. 1961 yılında Rusya uzaya ilk insanı gönderdi. 1969 yılında ise Amerika Ay'a ilk insanı gönderdiğini ilan etti. Uzayın askeri imkanlarından yararlanmak isteyen iki taraf da çeşitli uydular geliştirdi. Örneğin istihbarat toplamak için ajan uydular bu dönemde ortaya çıktı.

Soğuk savaş dönemindeki bilimsel ve teknolojik gelişimi Amerika ve Sovyetlerde silah ağırlıklı olarak görmemize rağmen bu başka ülkelerde farklı yansımalar yaptı. Birçok ülke ulusal güvenliğini sağlamak ve dünyada süregelen yarıştan geri kalmamak için çeşitli alanlara yatırım yaptı. Ülkelerin bütçeleri farklı olduğu için ağırlık verdikleri alanlar da bu ölçüde farklı oldu.

Soğuk savaş bittikten sonra doğu bloku dağıldı. Dünyada yeni bir tüketim çılgınlığı başladı. Ülkeler arası ticaret arttı. Teknoloji ürünleri dünyanın her tarafına dünya ekonomileri tarafından daha hızlı satılmaya başlandı. Üniversitelere devlet desteği kimi yerlerde azaldı. Bazı yerlerde ise aynı ölçüde devam ediyor. Teknolojinin gelişmesinde devletlerden çok bireylerin faaliyetleri önem kazanmaya başladı.


Etiketler:
  • bilim    
  • Yorumlar
    Yorum Yap