Çapraz Okuma Tekniği

17.07.2016 - 11:15

Çapraz okuma tekniği çok bilinmese de çapraz okumanın önemi asla azımsanmamalıdır. Bir şey az biliniyor olması veya bilinmiyor olması önemini düşürmez. Tarihçi İlber Ortaylı sıkça çapraz okuma tekniğini ve çapraz okumanın önemini vurgulamaktadır. Bu yöntem doğru bilgiye ulaşmak için yegâne yoldur.

Herhangi bir bilgiye insanlar aracılığıyla ulaşırız. Ya bir insanın yazdığı bir yazıdan, ya bir kitaptan, ya da videodan bilgi alırız. Bilgi edindiğimiz kaynak insan tarafından oluşturulmuştur. İnsan da gayet tabi hata yapabilir. Hatta insan bu hatayı bazen çıkarları ve fikirleri doğrultusunda bilerek yapmaktadır. Çapraz okuma bireysel hataların bilgi alımına en az düzeyde etki etmesini sağlayacaktır.

Çapraz Okumak Tekniği Nedir?

Çapraz okuma nedir peki? Özü itibarıyla bir bilgiyi birden fazla kaynaktan almaktır diyebiliriz. Bir bilgiyi güvenilir bulduğunuz birkaç kaynaktan farklı açılardan aldığınızda ortaya çıkan ortak noktalar bilginin en doğru noktası olacaktır. Çünkü herkes hakikate kendi yorumunu katabilmekte, hatta kimisi de doğrudan doğruya hakikatin tersini bilgi diye sunmaktadır.

Bize düşen şey çapraz okuma yapmadan bize sunulan bilgiye itiraz etmek, ona şüpheci yaklaşmaktır. Durum şu ki, medeniyet her zaman itiraz ederek, şüpheyle yaklaşarak gelişir. Septisizm şüphecilik manasına gelir. Septik düşünce çapraz okumayı getirir.

Çapraz okuma sadece aynı dildeki farklı kaynakları okumakla kalmamak, yabancı kaynaklardan da okuma gerektirir. Eğer bunu yapamıyorsanız bile yabancı kaynakların çeviri eserlerini okuyabilirsiniz. En azından başka ülkeler bu olayı nasıl anlıyor veya nasıl bakıyor diye öğrenebilirsiniz.

Aşağıdaki resimde çapraz okuma ile bilginin nasıl elde edileceğini göstermek için bir temsili gösterim yapılmıştır. Bilgi kümesi ile ifade edilen evrensel bir kümede herhangi bir konu ele alınabilir. Bu konuda güvenilirliği eşit derecede yüksek A, B ve C kişilerinin verdiği bilgiler birer küme ile gösterilmiştir.

Güvenilirliği nispeten daha düşük olan D kişisinin bilgisi de yine bir küme ile gösterilmiştir. Bu durumda güvenilir bilgi bölgesi ortaklaşan noktalar üzerinde bir yerde olacaktır.

capraz okuma tekniği

Çapraz okuma ile elde edilen ortak bilgi bölgesindeki bilgilerin doğruluk ihtimali en yüksektir. Ancak bu bile kesin doğruluk manasına gelmez. Zaten kesin bilgiye kuşku ile bakmamız gerekir.

Çapraz Okumada Dikkat Edilmesi Gerekenler

Çapraz okuma nedir kabaca öğrendik. Daha doğru bilgileri elde etmede önemli bir faktör olduğuna da değindik. Esasen çapraz okuma yöntemi bize her bilgiye eleştirel bakma kültürü kazandırmaktadır.

Burada esas olan meselelerde biri de güvenilir kaynak bulmaktadır. Güvenilir kaynak bulmak için kendi fikrimize yakın insanlar yerine alanında uzmanlaşmış, eğitim görmüş, makale yazmış, araştırma yapmış kişileri seçmeliyiz. Ortada bu kadar bilgi kirliliği varken bu denli güvensiz olmak ve araştırmak mecburiyetindeyiz. Doğru bilginin daha kolay bir yolu olsa keşke ancak yok.

Çapraz okuma tekniği bilgi edinmenin yanında bilgiyi kalıcı kılmanın da yoludur. Bir konuyu öğrenmek için tekrar yaparak okumak gerekir. Çapraz okuma yaptığınız zaman şöyle bir avantaj olur. Hem bilgiyi tekrar etmiş olursunuz. Hem de ortak duyduklarınız yani daha doğru olanlar daha çok akılda kalır.

Referans alınan bilgi kaynaklarının kalitesi arttıkça elde ettiğiniz bilginin güvenilirliği de artacaktır. Güvenilir bilgi demek daha doğru sonuçlara ulaşmak demektir.


Etiketler:
  • bilgi    
  • Yorumlar
    Yorum Yap