Basit Harmonik Hareket Özet

Esnek yayın ucuna bağlanmış bir cismin çekilip bıra­kılması ile oluşan hareket, ipin ucuna bağlanmış cis­min çekilip bırakılması ile oluşan hareket ya da daire­sel hareket yapan bir cismin izdüşüm hareketi simet­rik iki nokta arasında gerçekleşir.

Basit harmonik hareket, simetrik iki nokta arasın­da eşit zaman aralıkların­da gidip gelme hareketi yapan cisim hareketidir.

Denge konumundan eşit uzaklıktaki iki nokta arasın­da, değişken ivmeli periyodik harekete basit harmo­nik hareket denir. Yayın ucuna bağlı cisim zamanla yavaşlar ve durur. Buna ise sönümlü basit harmonik hareket denir. 

Düzgün dairesel hareket yapan bir cismin düşeyde ve yataydaki izdüşüm hareketi ı:;it hamıunü harekettir. Dolayısıyla düzgün çembersel hareket yapan cismin hareketinin iz düşümünü alarak basit harmonik hare­ketle ilgili kavramları açıklayabiliriz. 

Uzanım

Basit harmonik hareket yapan bir cismin her­hangi bir anda denge konumuna olan uzaklı­ğıdır. Düzgün çember­sel hareket yapan şe­kildeki cismin x ve y ek­senlerindeki uzanım de­ğerleri, R yarıçapı cin­sinden,

x = R.cosθ

y = R.sinθ değerine eşittir.

x ekseni üzerindeki harmonik hareket incelendiğinde, denge konumunda uzanım sıfırdır (x = 0). Denge ko­numundan uzaklaştıkça uzanım artmakta, denge ko­numuna yaklaştıkça uzanım azalmaktadır.

Uzanım vektörel bir büyüklük olduğundan, denge ko­numunun bir tarafındaki uzanım pozitif ise, diğer taraf­taki negatiftir.

Genlik

Uzanımın en büyük değerine genlik denir. KL noktala­rı arasında basit harmonik hareket yapan cismin gen­liği R dir.

Genlik vektörel bir büyüklük olduğundan, denge ko­numunun bir tarafındaki genlik pozitif ise, diğer taraf­taki negatiftir.

Periyot

Cismin tam bir salınım hareketi yapması için geçen sü­reye periyot denir ve T ile gösterilir. Düzgün dairesel hareketin iz düşüm hareketi basit harmonik hareket ol­duğu belirtilmişti.