Tek Hücreli Canlılar

22.04.2018 - 08:17

Canlıları hücre organizasyonuna tek hücreli canlılar ve çok hücreli canlılar olarak ikiye ayırabiliriz. Bitki ve hayvanlar gibi gelişmiş canlıların tamamı çok hücreli canlılardır. Bu yazıda biz 6. sınıf müfredatından itibaren karşımıza çıkan tek hücreli canlıların özellikleri ve örnekleri üzerinde duracağız.

Tek hücreli canlıar için bakteriler, arkeler ve protistalar örnek gösterilebilir.

Tek Hücreli Canlıların Özellikleri

Tek hücreli canlıların ortak özellikleri şöyle sıralanabilir:

Tek hücreden oluşmaktadırlar.
Solunum, boşaltım gibi faaliyetlerin hepsi tek hücrede gerçekleşir.
Hücreler arası organizasyon doğal olarak yoktur.
Genellikle basit canlılardır.
Eşeysiz olarak bölünerek ürerler.
Prokaryot veya ökaryot olabilirler.

Tek hücreli canlıların sayısı çok hücrelilerden çok daha fazladır.

Şimdi de tek hücreli canlılar için örnek olabilecek önemli canlı guruplarını tanıtalım.

Bakteriler

Bakteriler çok küçüktür ve tipik olarak 1-2 mikron çapındadır. Bakteriler prokaryotik organizmalardır, yani hücrenin genetik bilgisini (DNA) içeren zarla çevrili bir çekirdeği yoktur. Bunun yerine, bakteri DNA'sı plazmidler olarak adlandırılan halka benzeri yapılarda depolanır. Bakterilerde zarlı gelişmiş organeller de bulunmaz.

Bakterilerin bazıları ciddi hastalıklara neden olur. Antibiyotik kullanımı bakteri enfeksiyonlarına karşı yapılır. Bakterilerin sınıflandırılması çeşitli özelliklerine göre yapılabilir. En bilindik sınıflandırmalardan biri şekillerine göre olan sınıflandırmadır. Bakteriler çubuk, dairesel veya düzensiz şekilli olabilirler.

Arkeler

Arkeler yaşamın en erken formları arasındadır ve yaklaşık 1 mikron çapındadır. Bu organizmalar ayrıca prokaryotik organizmalardır ve dolayısıyla zarla çevrili çekirdeğe ve organellere sahip değildirler. Ayrıca arke zarlarının içindeki proteinler ve lipitler, bakterilerde bulunanlardan farklıdır.

Arkeler alemi ile ilgili yazılan yazıdan konuyla ilgili detaylı bilgi alabilirsiniz.

Bazı Mantarlar

Maya mantarı gibi bazı mantarlar tek hücrelidir. Ancak marketten aldığınız mantarları bunlarla karıştırmamalısınız. Marketten aldıklarınız çok hücrelidir. Yani mantarların hem tek hücreli hem de çok hücreli örnekleri vardır diyebiliriz.

Mantarlar ökaryotik canlılardır. Yani zarlı organelleri bulunur. Hücre yapısı daha gelişmiştir.

Protista Alemi

Protista alemi çok geniş bir alemdir. Bunlar tek hücreli oldukları halde ökaryot olan canlılardır. Protista alemi protozoalar, cıvık mantarlar ve algler olarak üç ana guruba ayrılır. Protozoalar içerisinde kamçılılar, kök ayaklılar, sporlular, sililer gibi çeşitli alt guruplar da bulunur. Bazı protista türleri hayvanlara benzerlik gösterir.

En bilinen protista türlerine şöyle örnekler verebiliriz.

Amip
Öglena
Paramesyum
Plazmodyum
Cıvık mantarlar
Algler

Örneğin amip kök ayaklılar sınıfına giren tek hücreli protistadır. Buna karşın öglenanın kamçısı vardır. Paramesyum ise silli yani kirpikli bir canlıdır.

Etiketler:

biyoloji

Yorumlar

Yorum Yap