Saf Madde Nedir?

19.04.2018 - 14:06

İlkokul ve ortaokul fen bilgisi derslerinden itibaren yani 4. sınıf ve 5. sınıf müfredatlarından başlayarak sürekli saf madde kavramını görürüz. Ancak saf maddenin tam anlaşılmaması sürekli duyulan bu kavramın zihne tam oturmamasına neden olmaktadır. Bu yazıda saf madde nedir sorusuna cevap verecek ve çeşitli örneklerle konuyu pekiştirmeye çalışacağız.

Daha önce madde nedir adlı yazıda maddenin tanımı ve özellikleri üzerinde durmuştuk. Saf maddeyi anlamak için maddenin ne olduğunu da bilmek gerekir. Şimdi saf madde üzerinde duralım.

Fiziksel yöntemlerle bileşenlerine ayrılamayan maddelere saf madde denir.

Maddeleri saf madde ve saf olmayan madde şeklinde ikiye ayırmamız mümkündür. Saf madde element ve bileşiklerden, saf olmayan madde ise karışımlardan oluşur. Doğadaki her madde ya element, ya elementlerin bir araya gelmesiyle oluşan bileşik ya da birden fazla element veya bileşiğin karışmasıyla oluşan karışımdır.

saf madde nedir

Yukarıdaki sınıflandırma şemasında madde türleri gösterilmiştir.

Saf Maddenin Özellikleri

Saf madde nedir kısaca gördük. Şimdi de kimya dersinde çok işimize yarayacak olan saf maddenin özelliklerini görelim.

Saf maddenin özellikleri maddeler halinde şöyle sıralanabilir:

  • Saf maddeler aynı tür tanecikler içerirler.
  • Fiziksel yöntemlerle bileşenlerine ayrılamazlar.
  • Saf madde olan bileşikler kimyasal yolla ayrışabilirler. Elementler ise kimyasal yolla dahi ayrışamazlar.
  • Homojen ve saftırlar.
  • Belirli bir erime ve kaynama noktaları vardır.
  • Erime ve kaynama sırasında sıcaklıkları sabittir.
  • Belirli sıcaklıklarda sabit özkütleleri vardır.

Saf maddelerin geniş özellikleri için element ve bileşik özelliklerine bakmamız gerekir. Çünkü saf maddeler element ve bileşiklerden oluşmaktadır.

Saf Madde Örnekleri

Saf madde için örnek veriniz dersek ne cevap verirsiniz? Aklınıza saf madde olarak ne gelir? Saflık deyince hepimizin aklına ilk olarak su gelmektedir. Gerçekten de su bir saf maddedir. Saf maddeye şu örnekler verilebilir?

  • Su
  • Tuz
  • Gümüş
  • Altın
  • Bakır
  • Kalsiyum
  • Demir
  • Oksijen
  • Helyum
  • Neon
  • Argon
  • Amonyak

Peki, hava saf madde midir?

Hava çeşitli gazlar oluşan bir karışımdır. Bu nedenle saf madde değildir. Tuz ve su ayrı ayrı birer saf madde iken tuzlu su karışımı saf madde değildir. Aslında saf maddeye herhangi bir şey katılması onu karışım haline getirir ve saflığını bozar. Bir maddeye başka bir madde eklemeye safsızlaştırma da denir. Suya şeker ilavesi suyun saflığının giderilmesi demektir.

En çok karıştırılan konulardan biri de homojen karışımlardır. Homojen karışımlar dışarıdan tek çeşit göründüğü için saf madde sanabilirsiniz ancak değildir. Çünkü yapılarında birden fazla madde bulunur.


Etiketler:
  • kimya    
  • Yorumlar
    Yorum Yap