Bileşik Nedir?
Bu yazıda kimyasal bileşik nedir sorusu üzerinde duracağız. Bileşik hakkında kısaca bilgiler verip konuyla ilgili bilmemiz gereken en temel noktaları paylaşacağız.
Bileşiklerde farklı elementlerin atomları, kırılması zor kimyasal bağlarla bir arada tutulur. Bu bağlar, atomlar arasında elektron paylaşımı veya elektron alış verişi sonucunda oluşur. Bir bileşiğin en küçük ayrılmaz birimi molekül olarak adlandırılır.
Bileşikler saf maddelerdir. Kendilerini oluşturan elementlerin özelliklerin genellikle göstermezler. Örneğin H2O bileşiğin oluşturan hidrojen yanıcı, oksijen ise yakıcıdır. Ancak ortaya çıkan su söndürücüdür.
Bileşik nedir kısaca söz ettik. Şimdi de genel olarak bileşik özelliklerini ele alalım.
Bileşik Özellikleri
Bileşiklerin çeşitli özellikleri vardır. Bu özellikleri maddeler halinde şöyle listeleyebiliriz:
- Bileşikler farkı cins atomlardan oluşur.
- Bileşikler birer arı maddedir.
- Bileşikler formüllerle gösterilirler.
- Bileşikler fiziksel yollarla bileşenlerine ayrılmazlar. Ancak kimyasal yollarla ayrılırlar.
- Atomlar bileşiği oluştururken belli bir oranda birleşir.
- Bileşikler kimyasal bağla meydana gelir. Bu bağlar kovalent ya da iyonik yapıda olabilir.
- Bileşiklerin birbirleriyle tepkimelerinden başka bileşikler ortaya çıkabilir.
- Bileşiğin oluşmasında ve parçalanmasında enerji alışverişi olur.
- Her bileşiğin kendine özgü erime ve kaynama sıcaklığı vardır.
Yukarıdaki genel özelliklerin hepsi bizim için önemlidir. Dolayısıyla bileşikler kolay değişmeyen karakterlere sahiptir. Doğada gördüğümüz maddelerin önemli bir kısmı da bileşiklerden oluşmuştur.
Bileşik Örnekleri
Doğada çok çeşitli bileşikler vardır. Bazı elementler çok kolay bileşik oluştururken bazılarını tepkimeye sokmak çok zordur. Oksijen, karbon ve hidrojen kolay tepkime veren ve birçok bileşiğin yapısına katılan elementlerdir.
Aşağıda bileşik örnekleri sıralanmıştır.
- H2O (Su)
- CO2 (Karbondioksit)
- HCI (Hidroklorik asit)
- NH3 (Amonyak)
- NaCl (Sodyum klorür)
- CH4 (Metan)
- C2H5OH (Etil alkol)
- SO3 (Kükürt trioksit)
Yukarıdaki örnekler en çok karşımıza çıkan bileşik örnekleridir.
Bileşik Çeşitleri
Doğada birçok çeşit bileşik bulunmaktadır. Bileşiklerin sınıflandırılması birkaç faktöre göre yapılabilir. Örneğin içerdiği element türlerine göre bileşikler şöyle sınıflandırılabilir:
- Metal ametal bileşikleri
- Metal kök bileşikleri
- Ametal ametal bileşikleri
Ya da özelliklerine göre bileşik türleri şöyle sınıflandırılabilir:
- Asitler
- Bazlar
- Oksitler
- Tuzlar
İçerdikleri bağ türlerine göre de bileşik çeşitleri iki ayrılır.
- Kovalent bağlı bileşikler
- İyonik bağlı bileşikler
Bileşiklerin Adlandırılması
Bileşik sembolleri formüllerdir. Yani bileşikler farklı harf dizilimlerinden oluşan formüllerle sembolize edilirler. Bu nedenle bileşiklerin adlandırılması da formülüne göre olmaktadır.
Bileşikler teker teker ezberlemek yerine formülüne göre adlandırma yöntemini öğrenirsek bizim için daha kolay olur.
Bileşiklerin adlandırılmasında genel ilkeler şöyledir:
Metal – ametal bileşikleri: Metal adı + ametal adı + ür eki. Örneğin MgBr2 magnezyum bromür olarak okunur. Metal oksijen bileşiklerinde ise metal ismi + oksit adlandırma yapılır. Örneğin MgO magnezyum oksit olarak adlandırılır.
Farklı değerlik alabilen metal ametal bileşiklerinde ametalin aldığı değerlik parantez içerisinde Roma rakamı ile yazılır. Örneğin FeO demir (II) oksit, Fe2O3 ve demir (III) oksit olarak isimlendirilir.
Metal kök bileşiklerinde: Metal adı + kök adı şeklinde adlandırma yapılır. Örneğin NaNO3 sodyum nitrat şeklinde okunur.
Ametal ametal bileşiklerinde: Birinci ametalin Latince atom sayısı + birinci ametal adı + ikinci ametalin atom sayısının Latincesi + ikinci ametal adı şeklinde adlandırma yapılır. Örneğin CO2 karbondioksit, CO karbon monoksit, N2O3 diazot trioksit şeklinde isimlendirme yapılır.
Birinci ametal bir taneyse başına mono gelmez. Ancak ikinci ametalin başına gelir.
Bileşik adlandırmasının sistematik olduğu kadar özel adlandırması da vardır. Ancak burada bunlara girmeyeceğiz. Bileşikler ile ilgili daha detaylı bilgi almak için konuya çalışmanızda yarar vardır.
Etiketler:
Son Eklenenler
- Tarımla İlgili Meslekler
- Matematiği İyi Olmayanlar Hangi Mesleği Seçmeli?
- Antropoloji Nedir?
- Dünyanın Kaç Türlü Hareketi Vardır?
- Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar Nelerdir?
- Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir?
- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Fark
- 1 Asal Sayı Mıdır?
- Homeostasi nedir?
- 2 ile Bölünebilme Kuralı