Dolaşım Sistemi Organları

12.08.2017 - 18:07

Dolaşım sistemi insan vücudunun canlı kalması için çalışan ve bütün vücuda yayılmış geniş bir sistemdir. Dolaşım sisteminin ne kadar önemli olduğunu anlatmaya gerek yoktur. İnsanın canlı kalabilmesi için dolaşımın sürekli faal olması gerekir.

Bu yazıda dolaşım sistemi organlarını detaylı bir şekilde ele aldık. Dolaşım sistemleri konusunu çalışmak isterseniz şuradan faydalanabilirsiniz:

Dolaşım sistemi konu detayı

Dolaşım sistemi özet

Dolaşım sistemi kanın vücudun çeşitli yerlerine taşınması için kullanılan bir mekanizmadır. İnsan vücudundaki kan hareketi dolaşım olarak bilinir ve bu mekanizmayı oluşturan organlar dolaşım sistemi organlarıdır.

Bu organların yapı ve işlevleri hakkında bilgi, hekimlerin birçok kritik sağlık sorununa tedavi bulmalarına yardımcı olmuştur.

Dolaşım Sistemini Oluşturan Yapı ve Organlar

Bu dolaşım birimlerinin her ikisi de aynı anda işlev görür ve vücuttaki karmaşık ve hızlı kan dolaşımını gerçekleştirir

Dolaşım sistemi en nihayetinde birden çok organın ilişki içinde çalışmasıyla ortaya çıkmıştır. Dolaşım sistemi yapı ve organları sırasıyla şu şekildedir:

Kalp
Kan
Damarlar

Kalp

İnsan kalbi, insan vücudundaki en büyüleyici ve önemli organlardan biridir. Oksijenle dolmuş kanı vücudun her canlı hücresine pompalar.

Kalp, dolaşım sisteminin merkezi organı olup, kanları kan damarlarına pompalar ve bu da tüm vücut bölümlerine taşır. Normal bir insanda ortalama kalp atışı dakikada 72 atımdır.

Kalp yaşayan bir insanın ömrü boyunca atar ve hayatta kalmanın temelini oluşturur. Kalbi oluşturan kaslar vücudun başka hiçbir yerinde olmayan kalbe özel kaslardır.

İnsan kalbi dört odacıklıdır:

Sağ kulakçık
Sağ karıncık
Sol kulakçık
Sol karıncık

Sağ kulakçık ve karıncıkta oksijence fakir kan varken sol kulakçık ve karıncıkta oksijence zengin kan bulunmaktadır. İnsanın canlı hücrelerine giden kan sol karıncıktan çıkar ve aort ile vücuda yayılır.

İnsan Kalbinin İşlevi

İnsan kalbinin ana işlevi vücuda kanın pompalanmasıdır.

İnsanda küçük kan dolaşımı ve büyük kan dolaşımı olmak üzere iki tane dolaşım bulunmaktadır. Küçük kan dolaşımı kalbin oksijence zenginleştirilmek üzere kanı akciğere gönderilip geri alınmasıdır. Büyük kan dolaşımı ise temizlenen kanın vücuda dağıtılması ve kirlenen kanın tekrar toplanmasıdır.

Kan

Kan, oksijen ve besin maddelerini hücrelere taşımak için kan damarları tarafından taşınan bir sıvı dokudur. Kan hücreleri ve kan plazması olmak üzere iki ana madde içerir.

Kanın Bileşenleri

Kan hücresi içermeyen kan plazması toplam kan hacminin %55’ini oluşturur. Kan plazmasının %92’si ise sudur. Plazmada çeşitli proteinler, glikoz, mineraller, hormonlar, oksijen ve karbondioksit gibi gazlar bulunur.

Kan hücreleri ise üç tanedir. Bunlar:

Alyuvarlar (eritrositler): Oksijen ve karbondioksiti taşır. Çekirdeksiz hücrelerdir. Kırmızı renklidir. Kanda en çok bulunan hücre türüdür.

Akyuvarlar (lökositler): Vücudun savunulması ve mikroorganizmalarla mücadele görevlerini görür.

Kan pulcukları (trombositler): Kanama anında pıhtı oluşturup kanın damardan dışarıya akmasını engeller.

Kanın özellikleri ile ilgi daha fazla bilgi için: Kanın yapısı ve özellikleri

Kanın İşlevi

Kan, ciğerlere alınan havadan oksijeni alıp vücudun tüm dokularına aktarır. Akciğerde bulunan ve alveol denilen küçük hava keselerinde oksijen kılcal damarlara geçer. Böylece kana oksijen kazandırılmış olur. Bu oksijen daha sonra hemoglobin ile birleştiği kırmızı kan hücrelerine nüfuz eder. Oksijence zenginleşmiş kan kalbe ve ardından çeşitli dokulara taşınır.

Kalbin pompalanmasıyla kan bütün vücuda yayılır. Vücudun her tarafına döşenmiş damarlar vücudu saran bir ağ yapısı oluştururlar. Böylece kandaki oksijen bütün canlı hücrelere ulaşmış olur.

Hücrelere doğrudan kan gelmek zorunda değildir. Vücudun her tarafına yayılmış küçük damarlarda doku sıvısına ve hücreye difüzyon ilkelerine göre oksijen geçişi olur.

İnsan vücudundaki kan miktarı, vücut ağırlığının yaklaşık% 7'si kadardır. İnsan vücudu günlük yaklaşık7500 litre kan döngüsü yapar. Bu da bir günde kanın yaklaşık 100 km kadar hareket etmesi demektir.

Damarlar

Konuyu dolaşım sistemi organları olarak isimlendirdik ama kan bir organ olmadığı gibi damarlar da organ değildir.

İnsan bedenince yüz binlerce kan damarı içeren sonsuz bir ağ vasıtasıyla, kan vücudun her bir yerine ulaşılabilir hale getirilir.

Kan Damarlarının Yapısı

Kan damarları, kalpten vücudun farklı bölgelerine kan taşıyan içi boş borulardan oluşmuş karmaşık bir ağdır. Damarların en dış tabakası bağ dokusundan oluşur; orta tabaka yumuşak kas hücrelerinden meydana gelmiştir ve en içteki katman endotel hücrelerini içerir.

Arterler (atardamarlar) ve damarlar benzer üç katmanlı anatomiye sahiptir; en dışta bağ dokusu, ortada düz kas hücreleri ve en iç kısımda endotel hücreleri vardır. Ancak orta tabaka damarlarda arterlere göre daha incedir. Bazı damarlar, tek yönlü kan akışını sağlayan valflere sahiptir.

Kılcal damarlar en küçük kan damarlarıdır. Duvarları tek bir endotel hücresi tabakasından yapılmış özel bir yapıya sahiptir.

Kan damarlarının işlevi

Kan damarları, vücudun her hücresine oksijen, besleyici ve metabolitlerin taşınmasını sağlar ve aynı zamanda boşaltım organlarına karbondioksit, toksinler ve diğer atıkların taşınmasını sağlar.

Arterler (Atardamarlar)

Kalpten oksijenlenmiş kanları çeşitli organlara aktarırlar. Arterlerin, farklı organların işleyişi için gerekli olan ham maddeleri (kan ve besin maddeleri) getirdiği için vücudun besleme treni olduğu söylenir. Bununla birlikte, pulmoner arter (akciğer atardamarı)bir istisnadır ve oksijence fakir kanı kalpten akciğerlere taşır.

Toplardamarlar (Venler)

Vücudun çeşitli organlarından kalbe oksijeni oksijence fakir (kirli kan) taşırlar. Bu eylem, venül adı verilen dallar tarafından gerçekleştirilir. Bununla birlikte, pulmoner ven (akciğer toplardamarı)akciğerlerden kalbe oksijenlenmiş kan taşımaktadır.

Kılcal Damarlar

Kılcal damarlar vücuttaki en küçük kan damarlarıdır ve mikro dolaşımda önemli bir rol oynamaktadırlar. Bunlar, kan ile dokular arasında besin alışverişi yapılan ince kan damarlarıdır. Kılcal damarlar, dokulara oksijen gibi gazlar, su, iyonlar ve besin gönderen kılcal bir yatak oluştururlar.

Yardımcı Organ: Akciğer

Normalde akciğer solunum sistemi organlarındandır. Ancak dolaşım için son derece hayati olduğu için akciğere de değinmek gerekir.

Akciğerler küçük kan dolaşımda önemli bir rol oynamaktadır ve vücudun ihtiyacı olan oksijen, akciğerler yoluyla solunan hava yoluyla gelir. Bununla birlikte, vücutta oluşan karbondioksit gibi gaz atıklarının dışarı atılmasından da yine akciğer görev alır.

Akciğerin Yapısı

Akciğerler göğüs boşluğunda bulunan sünger benzeri, hava ile doldurulmuş organlardır. Akciğerler, plevra adı verilen ince bir tabaka ile örtülüdür. Solunum sırasında daraldığı ve genişlediği için akciğerleri yağlayan ince bir sıvı tabakası da vardır.

Akciğerlerin İşlevi

Akciğerler, oksijensiz hale getirilmiş kanın oksijence zenginleştirmiş kana dönüştürülmesi ve kalbe geri verilmesi için hayati bir rol oynamaktadır.

Kalpten sağ karıncık yoluyla oksijensiz kan akciğerdeki kılcal damarlara taşınır. Burada, karbon dioksit, kırmızı kan hücrelerinin dışına yani alveollere (mikroskobik hava kesesi) yayılır ve alveoldeki oksijen kılcal damarın içindeki kana geçer.

Oksijen açısından zengin kan, kılcal damarlardan akciğer toplardamarına ve daha sonra kalbin sol karıncığına taşınır.

Diğer Organların Rolü

Dolaşım sistemi yapı ve organlarını ele aldık. Dolaşıma yardımcı olan diğer yapılardan da kısaca söz edelim.

Büyük kan dolaşımında kandan gelen atık ürünlerin filtrelenmesi için kan da böbreklerden geçer. Bu renal dolaşım olarak bilinir.

Kapı toplardamarı yoluyla ince bağırsaktan ve dalaktan karaciğere kan akışı portal dolaşım olarak bilinir.

Dolaşım sistemi organları, vücudun düzgün çalışması için çok önemlidir. Çünkü bu organ sistemi kan dolaşımına imkân vererek oksijen, besin maddeleri ve hormonların vücudun her yerine taşınmasını sağlar.

Etiketler:

biyoloji

Yorumlar

Yorum Yap