Güçlü Etkileşimler

24.01.2017 - 13:25

Kimyada atom, iyon, radikal ve moleküller birer kimyasal tür olarak tanımlanır. Bunlar maddeyi oluşturan temel birimlerdir. Bu birimlerin etkileşimi kimyasal türler arası etkileşimler konusu altında kimyada incelenir. Kimyasal türler arasındaki etkileşimler çekirdek reaksiyonlarını kapsamaz. Çekirdek etkileşimlerinde güçlü nükleer etikler ortaya çıkmaktadır. Kimyasal türler arasındaki etkileşimler ikiye ayrılmıştır.

  1. Zayıf etkileşimler
  2. Güçlü etkileşimler

Daha önce zayıf etkileşimlerden bahsettiğimiz içim bu yazıda güçlü etkileşimler üzerinde duracağız. Kimyasal türler arası güçlü etkileşimler üç tanedir. Bunlar:

  1. İyonik bağ
  2. Kovalent bağ
  3. Metalik bağ

şeklindedir.

güçlü etkileşimler

Şimdi ilgili konuda değindiğimiz bu bağ türlerinin üzerinde kısaca duralım.

İyonik Bağ

Elektronagativite farkı yüksek olan kimyasal türler arasında gerçekleşen kimyasal bağ türüdür. Bir türün çekim kuvveti diğerinden çok fazla olduğu zaman elektron alışverişi olduğu varsayılır. Bu şekilde kurulan bağlar sağlamdır.

İyonik bağda metal ve ametal iyonları oluşur. Elektron veren iyon + elektron alan iyon ise - yükle yüklenmiş olur. Bu iyonların çekme kuvveti iyonik bağı meydana getirir.

İyonik bağların sağlamlığı birçok faktöre bağlıdır. İyonların yarıçapı, çekim gücü farkı, iyondaki yük sayısı gibi faktörler bağ sağlamlığını belirler.

KCl bileşiği iyonik bağa örnek olarak gösterilebilir.

K atomu K+ iyonuna dönüştüğünde oktete uymuştur. Cl atomu CI- iyonuna dönüştüğünde oktete uymuştur. İyonlar arasında iyonik bağlı K+ CI- ya da KCI bileşiği oluşur. K ve CI atomları iyona dönüşerek güçlü bir etkileşimle iyonik bağı oluşturmuştur.

Kovalent Bağ

Kimyasal türler arasında elektron ortaklaşmasına dayanan etkileşime kovalent bağ denir. Kovalent bağda bir taraf elektronunu tam vermez, diğer taraf da elektronu tam almaz. Elektronegativite farkı çok yüksek olmadığından elektron ortada bir yerde kalarak ortaklaşa kullanılır. Böylece iki atom da daha kararlı hale gelmiş olur.

Yapılan çalışmalar kovalent bağlı bileşiklerde orbital örtüşmesi olduğunu göstermektedir. Elektronların ortaklaşması iki tarafın orbitallerinin örtüşmesi ile gerçekleşir.

İyonik bağ ile kovalent bağı kesin bir şekilde ayırmak zordur. Bir kimyasal etkileşim iki özelliği de gösterir. Elektronegatiflik farklı yüksekse iyonik bağ, daha düşükse kovalent bağ olarak sınıflandırılır. Kovalent bağ ametal atomları arasında gerçekleşir.

Metalik Bağ

Metal atomlarının gevşek bağlı değerlik elektronları vardır. Bu elektronlar diğer metal atomlarında bulunan eş enerjili boş değerlik orbitalleri arasında gezinir. Bu şekilde çok sayıda elektronların metal atomları arasında gezinmesiyle bir elektron denizi oluşur. Bu arada elektron kaybeden atomlar pozitif yüklü iyon haline gelir.

Pozitif yüklü metal iyonları ile elektron denizi arasında elektrostatik çekim kuvveti meydana gelir. Bu çekim kuvveti metalik bağ olarak adlandırılır. Metalik bağ atomlarının bir arada durmasını sağlar.

Metalik bağda yükler atomlar arasında serbestçe dolaşma imkanı bulur. Bu açıdan metalik bağ diğer güçlü etkileşimler olan iyonik ve kovalent bağlardan farklıdır.


Etiketler:
  • kimya    
  • Yorumlar
    Yorum Yap