Birinci (1.) Dünya Savaşı Tarafları

27.08.2018 - 18:47

Türkiye toplumu olarak bizim de dahil olduğumuz ve büyük kayıplar yaşadığımız 1. Dünya Savaşı üzerinde bu yazıda durmaya çalışacağız. Birinci Dünya Savaşı tarihin gördüğü ilk küresel savaş olduğu için savaşanlar dışında savaşmayanlar da bu etkiyi yaşamıştır. 1. Dünya savaşında iki ana taraf vardır. Bunlar Avusturya - Macaristan'ın oluşturduğu merkezi ittifak kuvvetleri ve İngiltere, Fransa ve Rusya'nın oluşturduğu çevresel itilaf devletleridir.

Osmanlı Devleti çeşitli zorunluluklar ve kaybettiklerini geri alma ümidiyle bu savaşa Almanya ve Avusturya - Macaristan'a müttefik olarak girmiştir.

Birinci dünya savaşı tarafları

Yukarıdaki görselde 1. Dünya Savaşının tarafları gösterilmiştir. Bu savaşın hesabının kapanmaması 20 yıl kadar sonra başka ve daha kanlı bir dünya savaşına neden olmuştur. Daha önce İkinci Dünya Savaşı tarafları üzerinde başka bir yazıda durmuştuk. İki savaşta da oluşan cepheler birbirine benzerlik göstermiştir. Çünkü ilk dünya harbinde mağlup olan devletler imzalatılan sert şartlara uymak istememiş ve bunun sonucunda tekrar bir dünya savaşı çıkmıştır.

Birinci Dünya Savaşında taraflar şöyledir:

Merkezi ittifak devletleri:

  • Almanya
  • Avusturya Macaristan
  • Osmanlı Devleti
  • Bulgaristan
  • İtalya

Çevresel itilaf devletleri:

  • Fransa
  • İngiltere
  • Rusya
  • Sırbistan
  • İtalya
  • Belçika
  • Japonya
  • Yunanistan
  • Romanya
  • Portekiz
  • Amerika (sonradan)
  • Brezilya
İtalya savaş sırasında taraf değiştirerek İngiltere ve Fransanın yanında savaşmaya başlamıştır.

Türkiye büyük kayıplar yaşadığı ilk dünya harbinden ders alarak ikinci harbe girmemek için elinden geleni yapmış ve başarılı olmuştur.

1. Dünya Savaşı Kısaca Nasıl Gerçekleşti?

Birinci Dünya Savaşı kısaca güçlü sanayisi olan Almanya'nın sömürgecilik yarışında geri kaldığı Fransa ve İngiltere'ye karşı oluşturduğu kutbun sonucudur. Almanya ve Fransa arasında toprak kavgalarının yaşanmasıyla Avrupa gerilimli bir ortama sürüklenmiştir. Rusya'nın balkanlarda Sırpları desteklemesi ve Balkanlar üzerinde çeşitli planlar kurması birçok küçük etnik guruptan oluşan Avusturya - Macaristan imparatorluğunu rahatsız etmiştir.

Osmanlı İmparatorluğu da balkan savaşlarında neredeyse bütün balkan topraklarını kaybetmiş ve siyasi alanda yalnızlaşmıştır. Bunu telafi etmek için ittifak arayışlarına girse de güçlü bir destek bulamamıştır. Almanya'nın Türkiye'yi yanına taraf olarak kabul etmesi Türkiye'nin kaybettiklerini alma umuduyla savaşa girmesine neden olmuştur.

Sırbistan'da seyahatte olan Avusturya Macaristan veliahdının Sırp biri tarafından öldürülmesiyle Avusturya Macaristan ile Sırbistan arasında gerginlik zirveye çıkmıştır. Rusya'nın Sırpları desteklemesiyle ve Almanya'nın Avusturya Macaristan'ı desteklemesiyle savaş patlak vermiştir.

Başladığı zaman toplumların daha önce bir dünya savaşı görmemiş olmalarından dolayı neredeyse her ülkede kısa sürede savaşın sonuçlanacağı hissi mevcuttur. Hatta İngiltere ilk dönemde savaşa aktif olarak katılmamıştır. Ancak 20 milyon civarında insan ölmüş ve imparatorluklar yerle bir olmuştur.

I. Dünya Savaşının Sonuçları

1. Dünya Savaşı'nın en önemli sonucu Osmanlı ve Avusturya Macaristan gibi imparatorlukların yıkılması olmuştur. Bununla birlikte yenilen devletlere savaşlarda verilen kayıpların büyüklüğünün de etkisiyle çok zor şartlar dayatılmıştır.

Savaşın yıkıcı etkileri görülmüş ve kalıcı barış için Milletler Cemiyeti kurulmuştur. İngiltere ve Fransa gibi süper güçler savaşı kazansalar dahi kaybettikleri güç kaybetmişlerdir. Savaşa sonradan giren ve savaş ekonomisini iyi kullanan Amerika Birleşik Devletleri güçlenmiştir.

Rusya'da ihtilal olmuş ve Bolşevikler iktidara gelerek çarlığa son vermiştir. Rusya bunun üzerine bir miktar toprağı Almanlara bırakarak savaştan çekilmiştir.

Osmanlı Devleti dağılmış, yerinde kalan az miktardaki toprağıyla bağımsızlığını korumak için milli mücadele başlatmıştır. Bunun sonucunda bugünkü Türkiye coğrafyası vatan olarak kurtarılmıştır.


Etiketler:
  • tarih    
  • Yorumlar
    Yorum Yap