Karasal İklim ve Özellikleri - Webders.net

Karasal İklim ve Özellikleri

17.08.2019 - 01:34

Dünya'da en yaygın görülen iklim tiplerinden biri karasal iklimdir. Bu yazıda karasal iklim ve özellikleri üzerinde duracağız.

Deniz etkisinin hissedilmediÄŸi kara iç kesimlerinde görülen kurak iklim tipine karasal iklim denmektedir.

Deniz ve okyanus gibi büyük su kütlelerin dengeleyici etkisinden dolayı buralara yakın yerlerde sıcaklık farkı azdır. Ä°klim de ılıman özellikler gösterir. Karasal iklimde ise deniz etkisi olmadığı için günlük ve yıllık sıcaklık farkları fazladır.

Bunun sonucunda karasal iklimde kışlar soÄŸuk ve kar yağışlı, yazları sıcak ve kurak geçmektedir.

Karasal Ä°klim Özellikleri

Karasal iklimin özelliklerini çeÅŸitli açılardan ele alabiliriz. Bitki örtüsü, yağış rejimi, görüldüÄŸü yerler, yetiÅŸtirilen tarım ürünleri gibi birçok konuya deÄŸineceÄŸiz. Önce genel hatlarıyla özellikleri verelim.

Karasal iklim özellikleri maddeler halinde aÅŸağıdaki gibidir.

  • Deniz etkisinden uzak yerlerde görülür.
  • Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soÄŸuk ve kar yağışlıdır.
  • Yıllık yağış miktarı çoÄŸunlukla azdır.
  • Hem yıllık hem de günlük sıcaklık farkları fazladır.
  • Karsal iklim bitki örtüsü step (bozkır) denilen küçük otlar ÅŸeklindedir.
  • Kış en soÄŸuk ay, yaz en sıcak aydır. Kış sıcaklıkları 0 °C'nin altına düÅŸer.
  • Karasal iklimde yıllık yağış miktarı 500 mm - 600 mm civarındadır.
  • Karasal iklim bölgesinde yetiÅŸtirilen tarım ürünlerinin baÅŸlıcaları arpa, buÄŸday gibi tahıllardır.

Denizden uzaklaÅŸtıkça ve yüksek yerlere çıktıkça karasal iklim koÅŸulları daha ağır hale gelir. Böyle yerlerde sert karasal iklim görülmektedir.

Karsal İklim Haritası ve Grafiği

Karasal iklim haritası ile bu iklimin görüldüÄŸü yerler daha iyi anlaşılabilir. Ä°klim grafiÄŸi ile de bu iklimin yağış ve sıcaklık özellikleri daha iyi kavranacaktır.

Karasal iklim

Yukarıda gördüÄŸünüz karasal iklim haritası yalnız ılıma karasal iklimi ele almıştır. Bu haritanın kuzey kesimlerinde sert karasal iklim özellikleri görülmektedir. Haritadaki bölgeler denize mesafeli olan bölgelerdir. Denize olan mesafeye bir de yükselti eklenirse sıcaklıklar çok düÅŸer ve sert karasallık hakim olur.

Karasal iklim grafiÄŸine baktığımız zaman yazların sıcak ve yağışsız olduÄŸunu görmekteyiz. Yağışlar bahar ve kış aylarında düÅŸmektedir. Kış yağışları çoÄŸunlukla kar ÅŸeklinde düÅŸmektedir.

Karasal iklimde bölgeden bölgeye bazı farklılıklar görülebilir. Karasallık denize uzak olmak demekse de iklimi belirleyen ana faktörlerden biri enlem etkisidir.

Güney Yarım Kürede karasal iklimin çok görülmemesinin nedeni Güney yarım kürede az miktarda bulunan karaların ekvatora yakın olmasıdır. Bu bölgelerde ekvator özellikleri görüldüÄŸü için karasallık yaygın deÄŸildir.

Türkiye'de Karasal Ä°klim

Ülkemizde deniz görmeyen bölgelerde yani iç kesimlerde karasal iklim hakimdir. Ancak bölgeden bölgeye iklim tipinde bazı deÄŸiÅŸiklikler olmaktadır.

Türkiyede karasal iklim

Yukarıdaki haritada görüldüÄŸü üzere ülkemizin büyük bir bölümünde karasal iklim etkindir. Ülkemizde görülen karasal iklim tiplerini ele alalım.

Ä°ç Anadolu Karasal Ä°klimi

Ülkemizi iç kesimlerinde geniÅŸ bir yayılım alanı vardır. Bu iklim tipi Ä°ç Anadolu bölgesinde hakim olsa da DoÄŸu Anadolu bölgesinin bir kısmında da etkindir. Bu iklimde en fazla yağış ilkbahar mevsiminde düÅŸer. En kurak mevsim de beklendiÄŸi gibi yazdır. Yıllık yağış miktarı 500 mm'nin de altındadır. Konya ili ülkemizde en az yağış alan ildir.

Yine Tuz gölü çevresi, Malatya, Elazığ gibi yöreler de yağışın az düÅŸtüÄŸü yerlerdir. Ä°lkbahardaki yağışlar konveksiyonel yağışlardır. Konveksiyonel yağışların oluÅŸmasında sıcaklık önemli bir faktördür.

Ä°ç Anadolu karasal ikliminde nemlilik düÅŸük olduÄŸu için sıcaklık farkı fazladır. Kışları soÄŸuk ve kar yağışlıdır. Ancak kışın çok fazla yağış düÅŸmez. Yıllık sıcaklık farkının fazla olmasıyla toprakta mekanik parçalanma yaygındır.

Ä°ç Anadolu bölgesinde buÄŸday ve arpa gibi tahılların üretimi çok yaygındır. Bölgenin doÄŸal bitki örtüsü bozkırdır.

Erzurum – Kars Karasal Ä°klimi

DoÄŸu Anadolu bölgesinin yükseltisi yüksek olan Erzurum - Kars yöresinde görülen iklim tipidir. Yükseltiden dolayı sıcaklıklar çok düÅŸüktür. Bu bölgede görülen iklim tipi sert karasal iklim tipine oldukça benzerdir.

Erzurum Kars tipi karasal ikliminde yıllık düÅŸen yağış Ä°ç Anadolu karasal ikliminden daha fazladır. Bu iklim tipinde farklı olarak en fazla yağış yaz döneminde düÅŸer. Düzensiz yağış rejimi vardır ancak yazlar da yağışlıdır.

Yaz yağışlarının etkisiyle oluÅŸan çayırlarda büyükbaÅŸ hayvan yetiÅŸtiriciliÄŸi bu bölgede önemli bir ekonomik faaliyettir. Bozkır yerine bitki örtüsü çayırlardır. Ayrıca sert karasal iklimin bitki örtüsü olan iÄŸne yapraklı ormanlar da görülmektedir.

Bu iklimin egemen olduÄŸu bölgede kışlar çok sert geçer. Kalıcı kar süresi oldukça uzundur. SoÄŸuk iklimden dolayı bitki çeÅŸitliliÄŸi azdır. Tarım yapmak zordur.

GüneydoÄŸu Anadolu Karasal Ä°klimi

GüneydoÄŸuda yazlar kuraktır. Yaz sıcaklıkları Türkiye'nin en yüksek sıcaklıklarıdır. Bunda enlem etkisi vardır. Sıcaklık etkisiyle buharlaÅŸma fazladır. En fazla yağış kış mevsiminde düÅŸer.

GüneydoÄŸu bölgesinde de tahıl üretimi vardır. Bitki örtüsü bozkırdır.

Yıllık sıcaklık farkı Türkiye'deki diÄŸer karasal iklimlere göre daha azdır.


Etiketler:
Yorumlar
Yorum Yap