Heterotrof Canlılar
Bütün canlılar enerji elde etmek için beslenmek zorundadırlar. Canlıları beslenme türlerine göre kendi besinlerini üreten üreticiler ve dışarıdan besin alan tüketiciler olarak sınıflandırırız.
Yani canlılar ototrof ya da heterotrof olabilir. Bunun yanında hem ototrof hem de heterotrof canlılar da vardır. Ototrof canlılara yeşil bitkiler örnek olarak gösterilebilir. Heterotrof canlılara hayvanlar örnek gösterilebilir. Hem ototrof hem de heterotrof canlılara ise böcekçil bitki örnek olarak gösterilebilir.
Heterotrof Canlılar Kaça Ayrılır?
Ototrof ve heterotrof canlılara kısaca örnek verdik. Şimdi de asıl konumun olan heterotrof canlıların kaça ayrıldığını inceleyelim. Bazı bakteriler, tüm parazit canlılar, amip, öglena, paramesyum gibi protistalar, mantarların hepsi ve bütün hayvanlar heterotrof beslenir.
Heterotrof canlılar üçe ayrılır:
- Holozik beslenen canlılar
- Saprofit beslenen canlılar
- Simbiyotik beslenen canlılar
Heterotrof beslenme şekilleri üzerinde kısaca duralım.
Holozoik Beslenen Canlılar
Çok hücreli hayvansal canlılardan oluşur. Besinlerini parçacıklar halinde alıp sindirim boşluklarında sindirilebilen canlılardır. Holozoik canlıların sindirim sistemi gelişmiştir. Bu canlılar hücre dışı sindirim yapar. Sindirim sisteminin yanında sinir, dolaşım, boşaltım sistemleri de gelişmiş canlılardır. Holozoik beslenen canlılar da aldıkları besin türlerine göre otçul, etçil ve hepçil olarak üçe ayrılır.
Otçullar (Herbivorlar): Bu canlılar bitkisel besinlerle beslenirler. Geviş getiren hayvanlar, karadaki böcekler, sudaki kabuklu canlılar otçullara örnektir.
Etçiller (Karnivorlar): Bu canlılar diğer canlıları yiyerek beslenirler. Aslan, kaplan, akbaba gibi yırtıcı canlılar etçildir.
Hepçiller (Omnivorlar): Bunlar hem etle hem de otla beslenirler. İnsan hepçil bir canlıdır. Bununla birlikte ayı, maymun gibi canlılar da hepçildir.
Saprofit Beslenen (Saprotrof) Canlılar
Çürükçül beslenen bu canlılar besin döngüsü için önemli bir parçadır. Saprofit canlılar bitki ve hayvan ölüleriyle, bitkisel ve hayvansal ürünlerle beslenir. Bu gruba bazı bakteriler, cıvık mantarlar, küf mantarları ve bazı solucanlar dahildir.
Özellikle azot döngüsü açısından saprotif canlılar yani çürükçüller önemli bir görevi yerine getirmektedir. Bu canlılar hem üretici canlıları hem de tüketici canlıları tüketirler.
Simbiyotik Beslenen Canlılar
İki veya daha fazla canlı türünün birbiriyle etkileşim içinde birlikte yaşamasına simbiyoz denir. Simbiyotik canlılar bazı durumlarda besinlerini ortaklaşa yaşadıkları canlıdan elde ederler.
Simbiyotik canlılar temelde mutualizm, kommensalizm ve parazitlik şeklinde üç türlü ilişki kurarlar.
Mutualizm: Birlikte yaşayan iki canlının karşılıklı olarak birbirinden faydalanmasıyla kurulan ilişkidir. Bunun en yaygın örneği likenlerdir. Likenler mantarlarla alglerin kurdukları yaşam birliğidir. Mantarlar alge su verir, algler de mantara oksijen verir.
Kommensalizm: Ortaklıktan yararlanmanın tek taraflı olduğu durumdur. Canlılardan biri bu durumdan yararlanırken diğeri ne yarar ne de zarar görür. Yengeçlerin solungacına tutunan solucanlarla arasındaki ilişki buna örnek gösterilebilir. Solucan fayda sağlarken yengeç fayda veya zarar sağlamaz.
Parazitlik: Herhangi bir canlının, üzerinde veya içinde yaşadığı diğer bir canlıya zarar vererek bundan fayda görmesi ile kurduğu besin ilişkisidir. Parazitlerin sindirim sistemi gelişmemiştir. Başkalarının besinlerini tüketirler. Parazitler şöyle sınıflandırılır:
- Hayvansal parazitler
- İç parazitler
- Dış parazitler
- Bitkisel parazitler
- Tam parazitler
- Yarı parazitler
Yani hayvansal parazitler iç parazitler ve dış parazitler olmak üzere ikiye ayrılır. Bitkisel parazitler ise tam parazitler ve yarı parazitler olarak ikiye ayrılır.
İç parazitler: Sindirim sistemleri gelişmemiştir. Bu nedenle sindirilmiş besinlerin yaşadığı hücre içi ortamlarda yaşarlar. Tenya ve bağırsak kurtları iç parazittir.
Dış parazitler: Sindirim sistemleri bulunur. Dışarından kan emerler. Bit, pire, uyuz böceği gibi canlılar dış parazitlerdir.
Tam parazitler: Kök veya gövdeleri gelişmemiş bitkisel parazitlerdir. Üstünde yaşadıkları bitkilerin iletim dokusuna bağlanarak oradan besin ve su alırlar. Canavar otu ve verem otu bu canlılara örnektir
Yarı parazit: Genellikle kök bulundurmazlar. Bitkilerin odun borularına uzanarak oradan su ve mineral alırlar. Ancak besinleri fotosentez ile kendileri üretirler. Ökse otu yarı parazit bir bitkidir.
Etiketler:
Son Eklenenler
- Tarımla İlgili Meslekler
- Matematiği İyi Olmayanlar Hangi Mesleği Seçmeli?
- Antropoloji Nedir?
- Dünyanın Kaç Türlü Hareketi Vardır?
- Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar Nelerdir?
- Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir?
- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Fark
- 1 Asal Sayı Mıdır?
- Homeostasi nedir?
- 2 ile Bölünebilme Kuralı