Ototrof Canlılar

10.04.2018 - 17:55

Bu yazımızda ototrof canlılar hakkında bilgi verecek ve konuyla ilgili en sık sorulan soruları cevaplayacağız. Kendi besinlerini ışık, su, karbondioksit veya başka kimyasallar kullanarak üretebilen organizmalara ototrof canlılar denir. Ototroflar kendi besinlerini ürettikleri için bazen "üreticiler" veya "üretici canlılar" olarak da adlandırılırlar.

ototrof canlılar

Ototrof Canlılar Nelerdir?

Bitkiler en bilinen ototrof tipidir, ancak birçok farklı ototrofik organizma vardır. Suda yaşayan ve daha büyük formları su yosunu olarak bilinen algler ototrofiktir. Okyanusta yaşayan küçük organizmalar (fitoplanktonlar) ototroflardır. Bazı bakteri türleri yine ototroftur. Özetlemek gerekirse:

  • Bitkiler
  • Algler ve yosunlar
  • Fitoplanktonlar
  • Bazı bakteri türleri

Fotootroflar

Çoğu ototrof, besin üretmek için fotosentez adı verilen bir süreç kullanır. Fotosentezde, ototroflar güneşten gelen enerjiyi topraktan alınan su ve havadan alınan karbondioksiti birleştirerek glikoz şeklinde adlandırılan besini üretir. Glikoz bir çeşit şekerdir ve bitkilere enerji verir. Bitkiler ayrıca hücre duvarlarını inşa etmek için kullandıkları selüloz maddesini de gikoz kullanarak yaparlar.

Fotosentez ile ışık kullanarak besin üreten canlılara fotoototrof canlılar denir.

En küçük yosunlardan koca ağaçlara kadar yeşil yaprakları olan tüm bitkiler, fotosentez yoluyla kendi besinlerini sentezlerler. Algler, fitoplankton ve bazı bakteriler de fotosentez yaparlar.

Kemoototroflar

Bazı nadir ototroflar, fotosentezden ziyade kemosentez adı verilen bir süreçte besin üretirler. Kemosentez yapan ototroflar güneş ışığını kullanmazlar. Bunun yerine, kimyasal reaksiyonlardan gelen enerjiyle besin üretirler. Genellikle hidrojen sülfür veya metanı oksijenle yakarak çıkan enerji ile besin sentezlerler.

Işık kullanmadan kimyasal enerjiyle besin üreten canlılara kemoototrof canlılar denir.

Kemosentez kullanan organizmalar, oksidasyon için gerekli olan toksik kimyasalların bulunduğu aşırı ortamlarda yaşarlar. Örneğin, aktif yanardağlarda yaşayan bakteriler kendi yiyeceklerini üretmek için kükürt okside ederler.

Derin okyanuslarda yaşayan, hidrotermal hava deliklerinin yakınında bulunan bakteriler de kemosentez yoluyla gıda üretirler. Bir hidrotermal havalandırma, deniz tabanındaki dar çatlakların sonucunda gerçekleşir. Deniz suyu, çatlaktan aşağıya sıcak ve kısmen erimiş kayaya doğru akar. Sıcak su daha sonra sıcak kayalardan gelen minerallerle dolu okyanusa geri döner. Bu mineraller, bakterilerin kemosentezde kullandıkları hidrojen sülfit içerir.

Besin Zincirinde Ototroflar

Besin zincirini açıklamak için bilim adamları canlıları üç temel trofik düzeye ayırmıştır. Birinci trofik düzeyde kendi besinlerini üreten üretici ototrof canlılar bulunmaktadır. Bu canlılar başka canlıları tüketmezler. Bu nedenle besin zincirinin başlangıcı olarak alınırlar.

Ototrof bitkileri tüketen otobur ikinci trofik düzeydedir. Etçiller, hem et ve hem ot yiyen canlılar (hepçiller) ise üçüncü enerji düzeyinde bulunmaktadır.

Otçullar, etçiller ve hepçillerin tümü tüketicilerdir. Yani kendi başlarına yapmak yerine besinleri tüketirler. Otoburlar birincil tüketicidir. Etçil ve hepçiller ise ikincil tüketicidir.

Tüm besin zincirleri bir ototrofla (üretici) başlar. Örneğin, ormanda fotosentez yapan yeşil otlar büyür. Geyik ve antilop gibi otçullar bu otları yiyerek besinlerini alır. Aslan gibi etçiller de bu otçulları yer. Böylece enerji üreticilerden tüketicilere doğru akmış olur.

Ototrof Canlıların Ortak Özellikleri

Ototrof canlıların özellikleri maddeler halinde şöyle sıralanabilir:

  • İnorganik maddelerden organik besin sentezlerler.
  • Enerjiyi besinde depolarlar.
  • Kendi besinlerini kendileri karşılar.
  • Karbondioksit kullanırlar.
  • Besin zincirinin ilk basamağını oluştururlar.

Ototrof Canlılar ile İlgili Sorular

Bazı örnek sorulara kısaca yanıt verelim.

Ototrof canlılara örnek verebilir misiniz?

Yukarıda bahsettiğimiz canlıların hepsi örnektir. Denizde bulunan yeşil algler, otlar, yeşil ağaçlar, öglena gibi canlıların hepsi üreticidir.

Ototrof canlılar mineral sentezler mi?

Mineraller doğada hazır halde bulunur ve canlılar tarafından kullanılır. Mineraller sentezlenmez.

Siyanobakteriler ototrof mu?

Evet. Siyanobakteriler fotosentez yapan canlılardır.

Suyun olmadığı yerde ototroflar ne kullanır?

Suyun olmadığı yerde H2O yerine H2S kullanıldığı görülür. Bunun sonucunda da oksijen yerine kükürt gazı açığa çıkar.


Etiketler:
  • biyoloji    
  • Yorumlar
    Yorum Yap