Kemosentez

04.09.2017 - 18:50

Canlılarda organik besin üretme iki yolla gerçekleşir. Bunlar:

  1. Fotosentez
  2. Kemosentez

Şeklindedir. Birçok üreticide fotosentez görülürken bazı üretici bakterilerde kemosentez görülür.

Kemosentez ve Özellikleri

Işık enerjisi yerine kimyasal enerji kullanarak inorganik bileşiklerden organik besin sentezi olayına kemosentez denir. Komosentez yaparak organik besin sentezi yapan canlıIara kemoototrof canlılar denir. Kemosentez sadece bir kısım bakteride gerçekleşir.

Kemosentetik bakteriler ilk olarak ortamdaki inorganik maddeleri oksijenile reaksiyona sokarlar (oksitlenme). inorganik maddelerin oksitlenmesi sonucu kimyasal enerji açığa çıkar. Kemosentotik bakteriler açığa çıkan kimyasal enerji ila inorganik maddelerden organik besin sentezi yaparlar.

Bazı kemoototrofların CO2’yi indirgeme (organik bileşiğin yapısına katılması) yolu fotosentez yapan canlıların kullandığı metabolik yolla aynıdır. Bazıları ise farklı metabolik tepkimeler gerçekleştirir.

Komosentez sırasında enerji kaynağı olarak canlı türüne göre farklı inorganik maddeler kullanılabilir. Demir (Fe+2), nitrit (NO2-), nitrat (NO3-), hidrojen gazı (H2), hidrojen sülfür (H2S) ve sülfür (S2) komeototrof canlıların kemosentezde kullandığı maddelerdendir.

Kemosentetik Bakteriler

Doğada azot döngüsü içinde görev alan nitrit ve nitrat bakterileri ile demir, kükürt ve hidrojen bakterileri kemosentetik bakterilere örnek olarak verilebilir. Nitrosomonas ve Nitrobacter ismindeki iki bakteri kemosentez yapan canlılara örnek olarak gösterilebilir.

Kemosentetik bakteriler enerji kaynağı olarak yukarıda bahsettiğimiz inorganik molekülleri kullanır. Bu moleküllerin oksitlenmesinden elde edilen kimyasal enerji üretilen besinin yapısına katılır.

Aşağıda nitrit ve nitrat bakterilerinin kemosentez tepkimeleri gösterilmiştir.

kemosentez

Kemosentetik bakteriler ve saprofit canlılar doğada biyolojik dengenin korunması için çok önemli görevler üstlenmektedir. Doğada biriken maddeleri parçalayarak madde döngüsüne katılması gerekenleri katarlar. Günümüzde birçok endüstriyel atık kemosentetik bakteriler tarafından parçalanmakta ve çevreye zararsız hale gelmektedir.

Atık suyun geri dönüşümü için de bu tür mikroorganizmalar kullanılır. Böylece biyolojik yolla temizlik sağlanmış olur.

Kükürt bileşiklerinin oksidasyonunu gerçekleştiren bakterilerin başında ise Bogglatoa (Begiato) ve Thiospirillum (Tiyospirillum) adında iki bakteri vardır.

Kemosentez ve Fotosentez Arasındaki Farklar

Kemosentez ve fotosentezi kıyaslarsak ikisi arasında birçok fark bulunur. Bununla birlikte esas amaç olan organik besin üretimi ortaktır. Aşağıdaki tabloda kemosetez ile fotosentez arasındaki farklar gösterilmiştir.

Kemosentez ile fotosentez arasındaki farklar
Fotosentez Kemosentez
Klorofil görev yapar. Klorofil bulunmaz.
Işık enerjisi kullanılır. Kimyasal enerji kullanılır.
Genellikle atmosfere oksijen verilir. Oksijen açığa çıkmaz, tüketilir.
Klorofilli canlılarda gerçekleşir. Bazı bakteri türlerinde gerçekleşir.
Sadece gündüz gerçekleşir. Gece ve gündüz gerçekleşir.
Fotofosforilasyon görülür. Kemofosforilasyon görülür.

Yukarıdaki tabloda fotosentezde genellikle atmosfere oksijen verilir denmesinin sebebi bazı fotosentetik canlıların su yerine H2S kullanmaları ve bunun sonucunda oksijen açığa çıkarmamalarıdır.

Kemosentez ile fotosentez arasında birçok ortak nokta da bulunur. Örneğin kemosentetik bakteriler de CO2 kullanarak besin üretirler. Aslında ATP elde etme dışında kalan kısım birbirine benzer özellikler gösterir. Sadece birinde ATP güneş enerjisinden, diğerinde ise oksitlenmeden elde edilir.


Etiketler:
  • biyoloji    
  • Yorumlar
    Yorum Yap