Süblimleşme Nedir?
Fen bilgisi açısından önemli kavramlardan biri süblimleşmedir. Süblimleşme nedir sorusunu yanıtlayıp örnek verelim.
Maddeler çeşitli hallerde bulunurlar. Maddenin en çok bilinen halleri katı, sıvı ve gazdır. Isı etkisiyle madde bir halden başka bir hale geçer. Katılar erimeyle sıvıya, sıvılar da kaynama ile gaza dönüşürler. Bunun tersi olarak da gazlar yoğunlaşarak sıvıya, sıvılar da donarak katıya dönüşürler.
Süblimleşme endotermik bir süreçtir. Yani katıların ısı alması sonucu değişir. Maddeler farklı basınç ve sıcaklıklarda farklı fazlarda yer alırlar. Faz diyagramında öyle bir basınç ve sıcaklık noktası vardır ki sıvı faza geçmeye imkan yoktur. Böyle durumlarda süblimleşme gerçekleşir.
Bazı kimyasal reaksiyonlarda gaz çıkışı olur. Bu süblimleşme değildir. Süblimleşmenin sadece fiziksel bir hal değişimi olduğunu unutmamak gerekir.
Geri Süblimleşme Nedir?
Süblimleşme nedir kısaca söyledik. Şimdi de geri süblimleşme nedir ona değinelim.
Gazların sıvıya dönüşmeden doğrudan katı fazına geçişine geri süblimleşme ya da kırağılaşma denir.
Demek ki kırağılaşma ile süblimleşme birbirinin tersi durumlardır. Bunu maddenin halleri konusunda da göstermiştik.
Bazen çok soğuk ortamda gazlar doğrudan buzlaşır. Bu durum geri süblimleşmenin yani kırağılaşmanın en basit örneğidir. Şimdi de süblimleşme ve geri süblimleşme ile ilgili örnekler verelim.
Süblimleşme ve Kırağılaşma Örnekleri
- Kuru buz katı karbondioksittir. Oda sıcaklığında ve basınçta karbondioksit buharına dönüşür. Yani süblimleşir.
- Doğru sıcaklıkta, iyot ve arsenik elementleri katıdan gaz halini alır.
- Yaygın olarak kullanılan bir kimyasal olan naftalin, oda sıcaklığında ve basınçta kolayca süblimleşir. Aslında naftalin süblimleşme denince akla gelen ilk maddedir.
- Tuvaletlere konan koku gidericeler genellikle katıdan doğrudan gaza geçen aromatik bileşikler içerir.
- Su buzu da süblimleşir. Biz göremesek de buzun üzerinden sıvıya geçmeden doğrudan gaz fazına geçişler olur.
- Buzulların erimesi de yine süblimleşme ile gerçekleşir.
- Çok soğuk havalarda havadaki su buharı donarak yere çöker. Buzlanmaya neden olur. Bu da kırağılaşma yani geri süblimleşme örneğidir.
Okulda ya da evde süblimleşme deneyi yaparak bu örneklerin bazılarına kendiniz de şahit olabilirsiniz.
Etiketler:
Son Eklenenler
- Tarımla İlgili Meslekler
- Matematiği İyi Olmayanlar Hangi Mesleği Seçmeli?
- Antropoloji Nedir?
- Dünyanın Kaç Türlü Hareketi Vardır?
- Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar Nelerdir?
- Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir?
- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Fark
- 1 Asal Sayı Mıdır?
- Homeostasi nedir?
- 2 ile Bölünebilme Kuralı