Avagadro Sayısı
Kimya için en önemli sayılardan biri Avagadro sayısıdır. Bu yazıda bu konu üzerinde duracağız. Önce Avakadro kimdir buna değineceğiz. Ardından bu sayının kimya için neden bu kadar önemli olduğundan bahsedeceğiz.
Avagadro sayısı kimyada mol kavramı ile doğrudan ilişkili bir sayıdır. Bu sayıyı anlamadan mol kavramını anlamak mümkün değildir.
Avagadro sayısı 6.0221415 × 1023 değerine sahiptir. Bunu 6,02.1023 şeklinde yuvarlarız.
Avagadro Kimdir?
1776'da İtalya'da doğan Amedeo Avogadro, kimya gelişimi açısından önemli sayılabilecek bir dönemde yetiştir. John Dalton ve Joseph Louis Gay-Lussac gibi kimyagerler atomların ve moleküllerin temel özelliklerini anlamaya başlamışlardı. Bu bilim adamları arasında küçük parçacıkların davranışları hakkında sayısız tartışma gerçekleşmiştir.
Gay-Lussac'ın özellikle birleşen hacim oranları yasası Avogadro'yu yakından ilglilendiriyordu. Yasaya göre, iki gaz hacmi birbiriyle reaksiyona girerek üçüncü bir gaz oluşturduğunda, reaktiflerin hacmi ile ürünün hacmi arasındaki oran her zaman basit tam sayılardan oluşuyordu.
Bir örnek verelim. İki hacim hidrojen gazı, iki hacim su buharı oluşturmak için bir oksijen gazı hacmi ile birleşebilmektedir. Bu durumun tepkime denklemi şöyle olur:
2H2 + O2 → 2H2O
Meseleyi uzatmadan kısaca özetleyelim. Avagadro bu hacimler ile tanecikler arasında bir oran olduğunu düşündü ve Avagadro yasasını ortaya koydu. Bu yasaya göre aynı basınç ve sıcaklıktaki iki gazın aynı sayıda tanecik içermesiydi.
Ancak Amedeo Avagadro bu fikri kabul ettiremedi. Ölümünden sonra Avagadro’nun haklı olduğu ortaya çıkacaktı.
Avagadro Sayısı ve Mol İlişkisi
Konuyu basitleştirmek için şöyle anlatalım. Atomların kütle numaraları olduğunu biliyoruz. Kütle numaralarını proton ve nötronların toplam sayısı belirler. Proton ve nötron kütleleri ise akb (atomik kütle birimi) ile ifade edilir.
Örneğin bir su molekülü 16O + 2x1H 18 akb kütlesine sahiptir. Yani bir molekül suda 18 tanecik vardır.
Peki, bunu grama çevirmek istersek? Akb ile günlük hayatta işlem yapmamız çok zor çünkü. Peki, şu soruyu cevaplayalım. Kaç tane su molekülü 18 gram eder.
Cevap çok açıktır. Avagadro sayısı kadar su molekülü 18 gram eder.
Karbon atomunun kütle numarası 12 olduğuna göre o zaman Avagadro sayısı kadar karbon atomu 12 gram edecektir.
İşte Avagadro sayısı kadar molekül içeren suya bir mol su, Avagadra sayısı kadar atom içeren karbona bir mol karbon diyoruz.
Avagadro sayısı kimyada N ile gösterilidir. Şöyle bir kolaylık sağlayalım size. N sayıda x, bir mol x’tir. Bu bütün kavramlar için doğrudur.
Örneğin 6.02.1023 patates bir mol patates demektir. Aslında olay bu kadar basittir.
Akb Gram İlişkisi
Bütün bu hesaplar atomik kütle birimi ile gram arasındaki ilişkiden meydana gelmektedir. Avagadro sayısı da Akb’yi grama çeviren bir ölçüdür.
1 proton taneciğini düşünün. Bunun kütlesi 1/N gramdır. Burada N Avagadro sayısıdır. Yani 6,02.1023 tane proton 1 gram etmektedir. Aynısı nötron için de geçerlidir.
Öyleyse kütle numarası 23 olan sodyum atomundan 6,02.1023 tane alırsak 23 gram edecektir.
Avagadro Sayısı ile İlgili Örnekler
Bu konuyla ilgili hazırladığımız basit örnekleri çözerseniz konuyu daha iyi anlarsınız. Böylece kimyada sürekli kullandığımız mol kavramını da anlamış olursunuz.
Soru 1: 1 mol elma kaç tane elmadır?
A) 6,02.1023
B) 100
C) 1000
D) 1
E) Kesin bir şey söylenemez.
Soru 2: Yarım mol su kaç gramdır? (O:16, H:1)
A) 18
B) 16
C) 9
D) 1
E) 0,18
Soru 3: 10 mol karbondioksit kaç adet karbon atomu içerir?
A) 6,02.1023
B) 6,02.1024
C) 3,01.1023
D) 3,01.1024
E) 10
Soru 4: Avagadro sayısını N ile ifade edersek gram ve akb (atomik kütle birimi) ilişkisini nasıl kurabiliriz?
A) 1 akb = N.gram
B) 1 akb = 1 gram
C) 1 akb = 1 gram / N
D) 1 akb = N/ 6
E) 1 akb = 0,001 gram
Yukarıdaki 4 soruyu konuyu daha iyi anlamamıza yardımcı olacaktır. Cevaplar ise 1-A, 2-C, 3-B, 4-C şeklindedir.
Etiketler:
Son Eklenenler
- Tarımla İlgili Meslekler
- Matematiği İyi Olmayanlar Hangi Mesleği Seçmeli?
- Antropoloji Nedir?
- Dünyanın Kaç Türlü Hareketi Vardır?
- Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar Nelerdir?
- Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir?
- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Fark
- 1 Asal Sayı Mıdır?
- Homeostasi nedir?
- 2 ile Bölünebilme Kuralı