Sindirim Nedir?
Karmaşık yapılı besin maddelerinin kendilerini oluşturan yapıtaşlarına yıkılması olayına sindirim adı verilir. Sindirim canlıların ortak özellikleri arasındadır. Tüm canlılar beslenme yoluyla elde ettikleri besinleri çeşitli amaçlar için kullanır ve fazlasını depolarlar. Gerekli durumlarda da depolanmış besinler yapıtaşlarına kadar sindirilerek yaşamsal olaylara yeniden katılırlar. Burada şunu söyleyebiliriz; tüm canlılarda ihtiyaç halinde depo besini kullanma amaçlı hücre içi sindirimi görülür.
Sindirim basit yapılı canlılardan başlayarak canlılığın her seviyesinde görülür. Gelişmiş yapılı canlılarda sindirim sistemi bulunur.
Sindirim Türleri
Sindirimi iki farklı açıdan sınıflandırabiliriz. Sindirim yapıldığı yere göre hücre içi sindirim ve hücre dışı sindirim olarak ikiye ayrılır. Eğer besinlerin en küçük yapı birimine ayrılması hücre içinde oluyorsa buna hücre içi sindirim dedir. Bu süreç hücre dışında gerçekleşiyorsa da buna hücre dışı sindirim denir.
Sindirim meydana geliş biçimine göre de fiziksel (mekanik) sindirim ve kimyasal sindirim olarak ikiye ayrılır.
Fiziksel sindirim hidroliz enzimlerinin etki edeceği substratın yüzeyini genişletmek amacıyla yapılır. Böylece kimyasal sindirim hızlandırılır. Besinlerin dişler aracılığıyla parçalanması, midede mide kasları yardımıyla besinlerin öğütülmesi, yağların safra yardımıyla yağ damlacıklarına dönüştürülmesi fiziksel sindirime birer örnektir.
Büyüm moleküllü besinlerin sindirim enzimleri ve su yardımıyla kendilerini oluşturan yapıtaşlarına dönüştürülmesine kimyasal sindirim denir. Örneğin, nişastanın amilaz enzimi ve su yardımıyla dekstrin ve maltoza kadar parçalanması kimyasal sindirimdir. Kimyasal sindirim enzimatik olay olmasına karşın aktivasyon enerjisi olarak ATP harcanmaz. Gereken enerji ortamın ısı enerjisinden sağlanır. Bu nedenle sindirim hücre dışında da gerçekleştirilebilir.
Canlılarda Sindirim
Tek hücreli canlılarda özel bir sindirim sistemi bulunmaz. Bu canlıların bazılarında hücre içi bazılarında ise hücre dışı sindirimi görülür. Amip gibi canlılarda büyük moleküllü besinler yalancı ayak oluşturarak hücre içine alınır. Ardından lizozom enzimleriyle sindirilir. Çürükçül olan bakteri ve mantar gibi tek hücrelilerde ise hücre dışına bazı enzimler salınarak besinler yapıtaşlarına ayrılır. Ardından bu besinler hücre zarından geçebilecek büyüklükte oldukları için difüzyon ve aktif taşıma gibi mekanizmalarla hücre içerisine alınır.
Çok hücreli canlılarda sindirimin organize bir şekilde olduğu çeşitli sistemler gelişmiştir. Burada vücut boşlukları gibi çeşitli yapılar sindirimin bir aracı olarak kullanılabilir. İnsanın sindirim kanalı bunun güzel bir örneğidir. Sindirim canlıdan canlıya şekil olarak farklılık gösterse de sindirimde hedef aynıdır: besinleri yapıtaşlarına ayırmak.
Sindirim İle İlgili Bazı Sorular
Sindirim organları nelerdir?
Sindirim organları sadece gelişmiş yapılı canlılarda görülür. Basit yapılı canlılarda sindirim hücresel düzeydedir. Mide, bağırsaklar ve ağız sindirim organlarına örnek olarak gösterilebilir.
Sindirim çeşitleri nelerdir?
Yukarıda da bahsedildiği üzere sindirimi gerçekleştiği yere göre hücre içi sindirim ve hücre dışı sindirim olarak ikiye ayırabiliriz. Aynı zamanda yapılış şeklinde göre de mekanik sindirim ve kimyasal sindirim olarak ikiye ayırabiliriz.
Sindirim neden gereklidir?
Büyük besinler doğrudan tepkimelerde kullanılamazlar. Bir besinin yakılıp ondan enerji elde edilmesi için yapıtaşına ayrılmış olması gerekir. Metabolizmanın bir parçası olan sindirim besinleri kullanılabilecek küçüklüğe getirmek için gereklidir.
Etiketler:
Son Eklenenler
- Tarımla İlgili Meslekler
- Matematiği İyi Olmayanlar Hangi Mesleği Seçmeli?
- Antropoloji Nedir?
- Dünyanın Kaç Türlü Hareketi Vardır?
- Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar Nelerdir?
- Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir?
- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Fark
- 1 Asal Sayı Mıdır?
- Homeostasi nedir?
- 2 ile Bölünebilme Kuralı