Hücre İçi Sindirim ve Hücre Dışı Sindirim
Sindirim besinlerde saklı olan enerjiyi kullanmamız için çok önemlidir. Vücudumuza aldığımız besinleri enerji verici, yapıcı onırıcı ve düzenleyici olarak kullanırız. Bu kullanımın gerçekleştiği yer ise hücrelerin içidir. Sindirim sistemi vücuda giren büyük besinlerin hücre içine girmeye uygun hale getirilmesi içindir. Eğer canlıda gelişmiş bir sindirim sistemi bulunmuyorsa sindirim sadece hücresel düzeyde gerçekleşecektir. Hücresel sindirim hücre içi sindirim ve hücre dışı sindirim olarak iki farklı şekilde yapılır.
Hücre İçi Sindirim
Hücre içi sindirim vücuda alınan büyük maddelerin hücre içindeki enzimlerle parçalanması şeklinde gerçekleşir. Hücre içi sindirim bitkilerde, protistalarda, süngerlerde ve sölenterlerde görülür. Ayrıca akyuvar hücreleri düşman yapıları yok etmek için hücre içi sindirim yöntemini kullanırlar. İnsanda akyuvar dışında hücre içi sindirimin görülmemesinin nedeni zaten gelişmiş olan sindirim sistemiyle besinlerin en ufak parçasına kadar ayrıştırılmış olmasıdır. Besinler hücreye monomer şeklinde gelirler.
Protista ve süngerlerde endositoz yoluyla alınan besinler hücre içinde enzimlerle sindirilir. Ökaryot canlılarda lizozom denilen sindirim organeli bulunur. Endositoz yönteminde besinler besin kofulu aracılığıyla alınırlar. Hücrenin içerisinde besin kofulu ile lizozom birleşerek hücre içi sindirim gerçekleştirilir. Artık maddeler ise boşaltım kofulu aracılığıyla hücre dışına atılır.
Hücre içi sindirim endositoz ile alım sonucu gerçekleşir. Sindirimin hücre içinde olması hücre zarından geçemeyecek büyüklükteki maddelerin hücre içine koful yoluyla alınmasını gerektirir.
Hücre Dışı Sindirim
Hücre dışı sindirimde büyük organik moleküller hücre dışında yapı taşlarına parçalandıktan sonra hücre içerisine alınır. Hücre dışı sindirim; çürükçül canlılarda böcekçil bitkilerde, sindirim sistemi gelişmiş omurgasızlarda ve omurgalı hayvanlarda gerçekleşir.
Hücre dışı sindirimde hücrenin dışına ya da özel sindirim boşluklarına sindirim enzimleri salgılanır. Büyük moleküllü besinler enzimler aracılığıyla yapı taşlarına ayrılır. Ardından sindirim ürünler hücre içerisine hazır halde alınır. Bu süreçte sindirim olayı hücrenin dışında gerçekleştiği için buna hücre dışı sindirim denir.
Ribozom, endoplazmik retikulum, golgi aygıtı gibi organeller hücre dışına salınacak enzimlerin üretilip paketlenmesinini sağlar. Hücre içi sindirim için özelleşmiş olan lizozomun burada görevi yoktur.
Hücre dışı sindirim daha gelişmiş canlılarda görülür. Hücreye alınamayacak büyüklükteki besinlerin de parçalanması mümkün olduğu için hücre içi sindirime göre daha verimlidir.
Hücre içi ve hücre dışı sindirimi anlamak sindirim sistemi konusunu genel olarak anlamak için önemlidir. Çünkü basit yapılı canlılarda sindirim sistemi dahi bulunmaz. Sindirim sadece hücresel düzeyde gerçekleşir.
Etiketler:
Son Eklenenler
- Tarımla İlgili Meslekler
- Matematiği İyi Olmayanlar Hangi Mesleği Seçmeli?
- Antropoloji Nedir?
- Dünyanın Kaç Türlü Hareketi Vardır?
- Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar Nelerdir?
- Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir?
- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Fark
- 1 Asal Sayı Mıdır?
- Homeostasi nedir?
- 2 ile Bölünebilme Kuralı