Mantık Nedir?

20.12.2016 - 11:27

Mantık aklın doğru kullanılması, doğrunun test edilmesi ve bilgiler arasında bağlantı kurulmasıdır. Doğal mantık günlük hayatta kullandığımız ve sağduyuya neden olan akıl eylemidir. Mantık bu açıdan insanlar arasında uzlaşı sağladığı için önemlidir. Mantığın okullarda bir ders olarak okutulması fikri de çok eskiye dayanmaktadır. Mantığın alanı birçok bilime temel olma açısından oldukça geniştir. Şimdi mantık nedir sorusuna daha detaylı bir yanıt arayalım.

mantık nedir

Ders Olarak Mantık

Yukarıda doğal mantığın günlük hayatımıza egemen olduğundan söz ettik. Örneğin; 5 lira ve 3 liraya iki tane aynı kalite ürün varken 3 lira olanı tercih ederiz. Bunu yaparken beynimizden kaynaklanan doğal mantığı kullanırız. Mantık ilmi bu akıl yürütme yetisini daha karmaşık problemleri çözmede kullanabilmek için geliştirilmiştir.

Mantığı ders olarak görmemizin nedeni doğal mantığın ötesine geçerek daha derin doğrulara ulaşmaktır. Bildiğiniz üzere her sorunun cevabı basit olmadığı gibi her hakikat de ortada görünür değildir. Zor problemleri çözmek üzere beynimizi eğitmek için mantık öğreniriz ve mantık problemleri çözeriz.

Ayrıca mantık öğrenmemiz için bir neden de birçok hakikatin yanlış değerlendirmelerin altında örtülü olmasıdır. Örneğin objelerin rengini bulundukları zeminle birlikte değerlendiririz. Bu durum birçok sosyal olayda da böyledir. Yanlış değerlendirmeler bazen öyle bir zemin oluşturur ki basit bir gerçeği görmek dahi zor olabilir.

Kısacası mantık dersinin amacı aklı doğruyu bulacak şekilde eğitip geliştirmektir.

İnsan Aklının Doğası

İnsan hayatta kalmak ve koşullarını daha iyi duruma getirmek için aklını kullanmaktadır. Kendisinde doğuştan var olan bu yetenek mantığıdır. Doğal mantık şeklinde aklımızdan kaynaklanan bu yetenek bizi gelişkin bir canlı yapan en önemli özelliklerimizdendir.

Ancak akıl eğitilmediği sürece insana büyük doğruların kapısını açamaz. Çünkü insanda egemen olan tek bilinç akıl değildir. Duygular, koşullar, yanlış bilgilerin üzerine inşa edilmiş fikirler, önyargılar ve benzer daha birçok şey aklın doğru kullanımı önüne engel koymuştur. Böyle olduğu için günlük hayatta başarılı olan akıl bizi belirli bir seviyenin üstüne çıkarmaz. Eğitilmemiş bir akılla bütün hakikatleri kavrayamayız.

Aslında eğitimin temel işlevi de mantığı geliştirmektir. Bireyin bilgi düzeyi arttıkça yargıda bulunma kabiliyeti de artar. Eğitimli insanların sorun çözme konusundaki başarısı da buradan kaynaklanmaktadır. İnsan aklı, doğası gereği bilgiyle daha iyi çalışmaktadır.

Sembolik Mantığın İşlevi

Sembolik mantık, mantığın yazıyla ifade edilmiş şeklidir. Önermeler mantığında çıkarım yapmak için sembolik mantıktan yararlanırız. Sembolik mantık, önermeleri p ve q gibi harflerle ifade ederek birden fazla önermeyi anlamlarına bakılmaksızın salt akılla ilişkilendirmeye yarar.

Sembolik mantık matematikten bağımsız değildir. Matematik de zaten insan mantığının icat ettiği bir dildir.

Bugün bilgisayarların çalışmasından tutun da çeşitli algoritmalara kadar her şeyin temelinde sembolik mantık vardır. Sembolik mantık bütün insanlar arasında kabul görülebilecek matematik tarzında bir gerçekliktir. Bu nedenle sembolik mantık kullandığımız zaman önermelerin içerdiği bireysel değerlerden de arınmış oluruz. Bu da salt aklı ön plana çıkarmaya olanak sağlar.


Etiketler:
  • mantık    
  • Yorumlar
    Yorum Yap