Hukuk ve Ahlak İlişkisi

18.12.2016 - 11:23

Hukuku etkileyen ve hukuk ile ilişkili olan birçok kural türü bulunur. Ahlak kuralları bunlardan bazılarıdır. Ahlak ve hukuk kural içermeleri bakımından benzerlikler taşır. Daha önce hukuk ve din ilişkisi aldı yazıda hukukun başka bir kural içeren mekanizmayla ilişkisine değinmiştik.

Ahlak insanları iyilik ve doğruluğa sevmeden manevi kuralların bütünüdür. Kurallar manevi olduğu için maddi dünyada birebir karşılıkları her zaman olmaz. Hukuk kuralları ile ahlak kuralları arasındaki temel fark hukukun yaptırım gücüyle uygulanmasıdır. Bunun dışında temel farklardan biri de hukuk kurallarının yazılı olmasıdır.

hukuk ve ahlak ilişkisi

Ahlak Kurallarının Kaynağı

Ahlak kuralların insanların iyi olmalarını öğütler. Bu kuralların temelini “kendine yapılması istemediğin davranışı başkasına yapma” görüşü oluşturur. Bu kurallar zaman içerisinde toplumsal tecrübelerin sonucunda gelişmiştir.

Ahlak kuralları sabit değildir. Zaman içerisinde değişir ve gelişir. Her dönem kendi ahlakını meydana getirir. Toplumdaki normalar toplumun ahlakını da şekillendirir. Bu açıdan bakıldığında ahlak ile toplumun kültür ve geleneklerinin yoğun bir ilişki içerisinde olduğu öne sürülebilir. Gerçekten de toplumların evrensel bazı ahlaki ortak noktaların dışında kalan durumlarda farklı ahlak anlayışlarına sahip olduğu ortadadır. Örneğin bir kadının birden fazla erkekle aynı anda evli olması bir toplumda doğru karşılanmazken diğer bir toplumda bu yaygın bir gelenek olmaktadır.

Ahlak kuralları yazılı olmadığı için genellikle vicdana bağlıdır. Kişilerin vicdanı farklı olduğu zaman ahlak anlayışları da farklı olur.

Hukuk ve Ahlakın İş Birliği

Ahlak kuralları toplumun düzenini sağlamak açısından çok önemlidir. Bu nedenle ahlak kuralları ile hukuk kuralları arasında geniş bir iş birliği mevcuttur. Hukuka kural olarak giren birçok ilke zamanla gelişen ahlakın bir sonucudur. Bu nedenle hukuku besleyen kaynaklar arasında ahlak önemli bir yerdedir.

Ahlaka uymayan her şey hukuka konu olmaz. Bazı vicdanı meseleleri ahlaksız bulsak dahi hukuk bunu yargılamaz. Ancak hukuken suç sayılan şeylerin geneli ahlaken de doğru değildir. Bu da hukuk kurallarının ahlaki bir zeminde destek bulmasını sonuç doğurur. Dolayısıyla hukuk ve ahlak arasında iş birliği olduğunu söylemek mümkündür.

Öte yandan hukuk kurallarının yaptırımı devlet tarafından zorla sağlanmasına karşın ahlak kurallarının böyle bir sonucu yoktur. Vicdanlar özgür olduğu için hukuk ahlakın bu özel alanına girmez. Örneğin bir insan cimriyse bunu çevresindeki insanlar ahlaklı bulmayabilir. Ancak devletin cimri olan kişiyi bundan yargılaması söz konusu değildir. Çünkü ortada başkalarına karşı işlenen bir suç bulunmamaktadır.

Sonuç olarak ahlak ve hukuk yoğun bir ilişki içerisindedir. Ahlak nispeten sınırları belirsiz ve yazısız iken hukuk yazılı ve nettir. Ahlak vicdaniyken hukuk resmidir.


Etiketler:
  • hukuk    
  • Yorumlar
    Yorum Yap