Siyanobakteri Fotosentezi

06.12.2016 - 14:46

Siyanobakteriler yaşayan en eski canlı sınıflarından biridir. 3,5 milyon önce dahi dünyada var oldukları düşünülmektedir. Bu canlılar fotosentez yapan yani kendi besinlerini kendileri üreten ilginç canlılardır. Belki de bu kadar uzun süre hayatta kalmaları bu yeteneklerinden kaynaklanıyordur. Siyanobakteriler daha önce sınıflandırmada mavi yeşil algler olarak adlandırılmaktaydı. Yeni sistemde bu tek hücreli fotosentetik canlılar da artık bakteri olarak kabul görmekte. Siyanobakterilerde fikosiyanin adında mavi renkli bir pigment klorofil pigmentiyle birlikte yer almaktadır. Bu canlılara mavi yeşil alg denmesinin sebebi budur. Siyanobakteri fotosentezi elbette bildiğimiz bitki fotosentezinden farklılık gösterir. Bu farklılıkları birkaç açıdan ele alabiliriz.

Öncelikle bütün bakterilerin prokaryot olduğunu hatırlamamız gerekir. Bu tip hücrelerde zarlı organel bulunmaz. Bu nedenle kloroplast organeline rastlayamayız. Dolayısıyla siyanobakteri fotosentezini kloroplast içerisinde değil sitoplazma içerisindeki serbest pigmentler aracılığıyla gerçekleştirir. Siyanobakteriler diğer bakterilerden biraz daha gelişmiş yapılı olarak ele alınabilir.

Siyanobakteri Fotosentezinde Elektron Akışı

Bakterilerde gerçekleştirilen fotosentezde elektron akışı ile enerji elde edildiğini biliyoruz. Siyanobakteri fotosentezi için de bu durum aynen geçerlidir. Hatta tepkimeler dahi aynıdır. Ancak buradaki fark yine sürecin gerçekleştiği yerdir. ETS enzimleri hücre zarında kıvrımlı bölgelerde yer alır. Dolayısıyla enerji dönüşümleri burada gerçekleşir.

Ayrıca bazı enzimlerde de farklılık olduğu yapılan deneylerde gözlemlenmiştir. Evrimsel biyologlar bitkide fotosentez işlevini yerine getiren sistemlerin siyanobakterilerden zaman içerisinde evrildiğini düşünmektedir.

siyanobakteri fotosentezi

Yukarıdaki görselde doğrudan siyanobakteri fotosentezi içerisindeki elektron taşıma sistemi verilmiştir. Işıklı evre reaksiyonları sitoplazmadaki klorofil içerisinde, karanlık evre reaksiyonları ise hücre zarında meydana gelmiş çöküntüler üzerinde gerçekleşir.

Hidrojen Kaynağı

Bakterilerde hidrojen kaynağı olarak susuz ortamlarda H2O yerine H2S kullanılabilir. Bu durumda ortaya oksijen gazı çıkmayacaktır. Bunun yerine kükürt gazı ortaya çıkar. Bu da kötü bir kokunun yayılmasına neden olur. Ancak bildiğimiz siyanobakteri fotosentezinde yine H2O kullanılır. Yani siyanobakteriler fotosentez sonucu oksijen açığa çıkarırlar.

Hidrojen bakterileri olarak adlandırılan bazı bakteri türlerinde doğrudan H2 gazı hidrojen kaynağı olarak kullanılır. Bunlarda herhangi bir gaz çıkışı olmaz.

Aradaki Farklar

Siyanobakteri fotosentezi ya da daha geniş tabiriyle bakteri fotosentezi ile bitki fotosentezi arasındaki farklar aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Bitki ve bakteri fotosentezi arasındaki farklar
Bitki Fotosentezi Bakteri Fotosentezi
Klorofil kloroplast içerisinde yer alır. Klorofil sitoplazmada yer alır.
Hidrojen kaynağı olarak H2O kullanılır. Türüne göre H2O, H2S, H2 kullanılır.
Oksijen gazı açığa çıkar. Kullanılan ürüne göre değişir.
ETS kloroplastta yer alır. ETS hücre zarında yer alır.

Tabloya bakıldığı zaman fotosentezin temel mekanizması aynı olmakla birlikte gerçekleşen canlıya göre bazı ufak farkların olduğu göze çarpar.


Etiketler:
  • biyoloji    
  • Yorumlar
    Yorum Yap