Hızlı ve derinden soluk alıp vermedir. Metabolik asidoz kliniğinin en önemli belirtilerinden biridir.

Derin komada, misalen üremide, diabetik ketoasidoz koması gibi pH değerinin 7.20'nin altında düştüğü metabolik asidoz durumlarında görülür.

pH 7.20'nin altına düştüğü için zayıf bir asit olan karbondioksit solunumla atılıp pH değerini fizyolojik sınırlara çekmek (7.35-7.45) için kompansasyon mekanizması olarak ortaya çıkar.

Homeostazisi sağlamak için vücudun gösterdiği reaksiyonlardan biridir.

Terminoloji:

İlk olarak Adolph Kussmaul tarafından tanımlanmıştır. Kussmaul solunmasını "hava açlığının anormal, zorun derin solunum karakteristiği ve özellikle asidozda meydana gelen soluk alıp verme" olarak tanımlamıştır. Kussmaul solunum, sadece asidozun ileri evrelerinde gerçekleşir ve oldukça nadir görülür. Daha az şiddetli asidoz vakalarında hızlı, sık solunum görülür. Kussmaul solunumu derinden ve zorlu bir nefes alıp vermedir. Bir nevi ümitsiz solumadır.

Tarihçe:

Kussmaul solunumu, ilk kez Alman doktor Adolph Kussmaul tarafından ileri düzey bir diabetes mellitus hastası için 19. yüzyılda tanımlanmıştır. Bu bulgu1874'deki bir makalede yayınlanmıştır. Kussmaul işareti ise Kussmaul solunumundan farklıdır

Kussmaul Belirtisi:

Nefes alma esnasında boyundaki juguler venlerde basınç artışı olarak tanımlanır. Bu bir paradokstur. Boyun venlerindeki basınç artışı ve dolgunluğun sebebi kalbin muntazam kasılıp gevşeyemediğinin belirtisidir. Misalen kalp tamponadında arteryel basınç azalırken venöz basınç artar. Çünkü kalp kan pompalama işlevini yerine getiremediği gibi venlerdeki kanı da kalbe çekemediğinden toplar damarlarda dolgunluk ve basınç artışı olur.