Tarımsal Nüfus Yoğunluğu

17.04.2020 - 11:37

Nüfus yoğunluğu kavramı coğrafya için çok önemli bir kavramdır. Çünkü bir bölgenin beşeri özelliklerini tespit etmek açısından nüfus bize önemli bilgiler vermektedir. Nüfus yoğunluğunun çeşitli türleri bulunmaktadır. Bu yazıda bir tarımsal nüfus yoğunluğu üzerinde durmaya çalışacağız.

Belirli bir alanda tarım veya hayvancılık faaliyetleriyle geçimini sürdüren kişi sayısının, o bölgedeki tarımsal alana bölünmesiyle elde edilen yoğunluğa tarımsal nüfus yoğunluğu denmektedir.

Tarım ve hayvancılık faaliyetleri insanların gıda temin etmesi için önemlidir. Bu nedende bir coğrafyada ihtiyaç duyulan tarım ürünü miktarı oranın tarımsal nüfus yoğunluyla ilişkilidir.

Şehirlere göç ve tarımda makine kullanımıyla tarımsal nüfus yoğunluğu düşmektedir. Çünkü tarım alanları sabitken tarımla uğraşan kişi sayısı düşmektedir.

Tarımsal nüfus yoğunluğu

Tarımsal nüfus yoğunluğu formülü tarımla uğraşan kişi sayısı / tarım alanı (km2) şeklindedir.

Tarımsal Nüfus Yoğunluğunun Düşük ve Yüksek Olduğu Yerler

Tarımsal nüfus yoğunluğu aritmetik nüfus yoğunluğu gibi düşünülmemelidir. Bir bölgenin nüfusunun fazla olması tarımsal nüfus yoğunluğunun da yüksek olduğu manasına gelmez. Genellikle dağlık alanlarda tarımsal nüfus yoğunluğu yüksektir. Bunun nedeni tarım alanlarının dar olmasıdır.

Örneğin Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgeleri tarımsal nüfus yoğunluğun yüksek olduğu yerlerdir. Buna karşın Güneydoğu ve İç Anadolu bölgelerinde ise tarımsal nüfus yoğunluğu düşüktür.

Bunun ana nedeni dağlık bölgelerde tarım alanlarının az, düzlük bölgelerde ise tarım alanlarının geniş olmasıdır.

İllere göre düşündüğümüzde ise Artvin, Rize, Trabzon, Hakkari gibi illerin tarımsal nüfus yoğunluğunun yüksek olduğu görülür. Bunun temel nedeni tarımsal alanların çok dar olmasıdır. Örneğin Doğu Karadeniz bölgesinde çay ve fındık tarımı çok dar alanlarda toplanmıştır.

Konya, Sivas, Şanlıurfa gibi geniş illerimizde ise tarımsal nüfus yoğunluğu daha düşüktür. Çünkü geniş tarım arazileri bulunmaktadır.

Dünya geneline baktığımız da bu tablonun yine benzer seyrettiğini görmekteyiz. Düzlük alanlarda tarımsal yoğunluk düşerken, dağlık alanlarda tarımsal yoğunluk daha yüksek hale gelmektedir. Ancak tarımın için yapılmadığı çok dağlık alanlar bu genellemeye dahil değildir.

Tarımsal Nüfus Yoğunluğunun Etkileri

Bir bölgenin nüfus özelliklerine bakarak o bölge hakkında birçok bilgi elde edilebilir. Bunun için nüfusu farklı özellikleriyle ele almak gerekir. Nüfusun demografik yapısı bunlardan biridir. Yaş ortalaması, cinsiyet, ortalama yaşam süresi, nüfusun ekonomiye sektörel dağılımı gibi bilgilerle bölgeyi tanımamız çok daha kolay hale gelecektir.

Dolayısıyla tarımsal nüfus yoğunluğu da bu değişkenlerden yalnızca biridir. Tek başına tarımsal nüfus yoğunluğu bize çok fazla fikir vermez. Ancak diğer değişkenlerde bir arada irdelendiğinde bazı sonuçlara ulaşabiliriz.

Bir bölgede tarımsal nüfus yoğunluğu yüksek ama tarım alanları da genişse bu tarımda çalışan kişi sayısının çok fazla olduğunu gösterir. Bu da bölgenin yeterince gelişmediğine kanıttır.

Aynı şekilde bir bölgede tarımsal nüfus yoğunluğu çok düşükse bu bölgede yeterince tarım yapılamadığı sonucuna ulaşılabilir. Böyle bölgeler ise diğer bölgelerden tarım ürünü satın almak zorundadır.

Bölgenin koşullarına göre tarımsal nüfus yoğunluğunun belirli bir aralıkta olması en sağlıklı olandır.


Etiketler:
  • coğrafya    
  • Yorumlar
    Yorum Yap