Feodalite Nedir?

27.10.2019 - 21:16

Avrupa tarihini öğrenmek istiyorsak bilmemiz gereken kavramların başında feodalite kavramı gelir. Bu yazıda feodalite nedir öğrenmeye çalışacak, feodalizmin özellikleri üzerinde detaylı olarak duracağız. Önce basit bir feodalite tanımı yapalım.

Feodalite ya da Feodalizm Ortaçağ Avrupası'nda ortaya çıkan siyasal, ekonomik ve sosyal düzene verilen genel addır. Feodalitede derebeyler egemen olduğu için düzene derebeylik de denmektedir.

Feodalite ifadesi Latince ‘feudum’ ifadesinden gelmektedir. Bu ifade hizmet etme şartıyla verilen toprak manasına gelmektedir.

Feodalitede halk çeşitli sınıflara ayrılmıştır. Senyör veya Lord denilen zengin toprak sahiplerinin yani derebeylerin egemenliği altında yaşayan insan toplulukları bulunmaktaydı. Her derebey belirli bir coğrafi bölgede egemenliğini kurmuştu. Ekonomi o dönemde büyük miktarda tarıma dayalı olduğundan serf adı verilen köylüler üretimi yapmakla sorumluydu. Serfler zor koşullarda yaşamakta ve bağlı oldukları derebeye hizmet etmekteydi.

feodalite nedir
Feodaliteyi günümüzdeki ağalık sistemine kısmen benzetebiliriz. Ancak feodalitede derebeyin otoritesi daha güçlüdür. Derebeyi ayrıca siyasi ve askeri güce sahiptir.

Feodalite Sistemi ve Özellikleri

Yukarıda genel hatlarıyla feodalite nedir anlattık. Bu sistem yüzyıllar boyunca Avrupa'nın siyasi yaşamını derinden etkilemiştir. Bunun nedeni feodal sistemle Avrupa'nın parçalı bir yapı göstermesidir.

Feodalitenin özellikleri maddeler halinde aşağıdaki gibi sıralanabilir:

  • Ekonomik ve sosyal adaletsizliğin yoğun yaşandığı bir sistemdir.
  • Halk sınıflara ayrılmıştır. Alt sınıf olan serfler ezilmiştir.
  • Derebeyler sahip olduklarıyla birlikte siyasi güç olmakta ve karışıklığa neden olmaktadır.
  • Avrupa'da merkezi otorite feodalite sistemi nedeniyle zayıf kalmıştır.
  • Feodal beyler bağlı oldukları krala zaman zaman baş kaldırmış ve iç savaşlara neden olmuştur.
  • Avrupa'da ekonomik sömürüye neden olmuş, birliğin sağlanmasını engellemiştir.

Feodalitenin ortaya çıkmasının ana nedeni, Roma İmparatorluğunun yıkılmasıyla Avrupa'da otorite boşluğu oluşmasıdır. Avrupa'nın ekonomik olarak kalkınması ve siyasi olarak güçlenmesi feodal sistemin yıkılmasıyla mümkün olmuştur.

Feodalitenin Yapısı ve İşleyişi

Feodalizmde ana zenginlik aracı topraktır. Nüfus büyük oranda toprağa bağlıdır. Serbest bir ortam olmadığı için ticari etkileşim de gelişmemiştir. Her ekonomik birim malikane adı verilen bölgelerden oluşmaktadır.

Derebeylere yani Lordlara ait malikaneler genellikle birkaç köyden oluşmaktadır. Ayrıca yer yer savunma amaçlı güçlü kaleler kurulmuştur. Savaş dönemlerinde güvenlik bu kalelerle sağlanmıştır.

Feodal düzende farklı malikaneler arasındaki etkileşim yılda bir düzenlenen panayırlarla mümkün olmuştur. Etkileşimim güçlü olmaması her malikanenin kendine yetme zorunluluğunu ortaya çıkarmıştır.

İlgili konu anlatımı: Ortaçağ'da Avrupa

Feodalite Nasıl Yıkılmıştır?

Feodalitenin kurulması gibi yıkılması da kademeli olarak gerçekleşmiştir. Çeşitli nedenlerle zamanla zayıflamaya başlayan feodal düzen, merkezi yönetimlerin güçlenmesiyle zamanla ortadan kalkmıştır. Feodalitenin yıkılmasında şehirli orta sınıfın artması ana etken olmuştur.

Feodalitenin yıkılma nedenleri şöyle sıralanabilir:

  • Güçlü ateşli silahların ve topların ortaya çıkmasıyla güvensiz hale gelen kale duvarları bir korunak olma özelliğini yitirmiştir.
  • Veba gibi bulaşıcı hastalıklardan dolayı tarımsal üretim olumsuz etkilenmiştir.
  • Coğrafi keşiflerin etkisiyle Avrupa kıtasının yapısı değişmiş, ticaret ve şehir hayatı canlanmıştır. Köylerden şehirlere göçler artmıştır.
  • Merkezi yönetimler güç kazanmış, kurulan güçlü merkezi ordular karşısında feodal beyler direnememiştir.

Şunu da belirtelim ki feodalite farklı bölgelerde farklı dönemlerde egemen olmuştur. Tam anlamıyla yıkılması ise sanayi devrimiyle gerçekleşmiştir. Sanayi devrimi sonrası fabrikaların ve sanayi üretiminin önem kazanması, tarım toplumunun yerini şehirli sanayi toplumu alması feodaliteyi bitirmiştir.


Etiketler:
  • tarih    
  • Yorumlar
    Yorum Yap