Koful Nedir?
Koful, çeşitli çözeltileri veya materyalleri tutabilen hücrelerdeki bir organel çeşididir. Kofulun içerisinde salgılanmış, depolanmış ya da boşaltım için ayrılmış maddeler bulunabilir. Bununla birlikte fagositoz ile hücre içine alınmış paket şeklinde de kofullar bulunabilir.
Biyoloji için hücre konusunda gördüğümüz koful kavramı 6. sınıftan itibaren karşımıza çıkar. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi koful zarlı bir paket organelidir. Karmaşık bir yapı değildir.
Şimdi kısaca kofulun yapısı ve görevleri üzerinde duralım.
Kofulun Yapısı
Koful geniş bir görev aralığına sahiptir. Bu nedenle değişir türleri vardır. Koful zarla çevrili çeşitli keseciklerdir. Kofulun zarları fosfolipitlerden oluşur, ancak her organizmada fosfolipitler biraz farklı özellik gösterir. Zara gömülü olan, moleküllerin zar boyunca taşınmasına ve kofulun yapı kazanmasına yardımcı olan proteinler bulunmaktadır. Bu proteinlerin çeşitli türleri, farklı kofulların farklı malzemelerini tutabilmelerine ve tutmasına olanak sağlar.
Her bir organizmada farklı genetik yapı mevcuttur. Bu nedenle farklı canlılarda koful zarlarının yapısı da farklılık gösterir. Bu da kofulun canlılarda kullanım amacına göre farklılık kazanmasını sağlar. Öreğin çoğu bitki hücresi, su içeren büyük kofullara sahiptir ki bu hücrede çeşitli görevler üstlenir.
Bu karşın hayvan hücresinin yapısı buna müsait değildir. Hayvanlarda kofullar çeşitli ürünlerin saklanması, ekzositoz ve endositoz için kullanırlar.
Kofulun Görevleri Nelerdir?
Kofulun yapısına değindik. Şimdi de koful ne işe yarar buna cevap verelim. Öncelikle şunu belirtelim ki kofullar görevlerine göre çeşitlere ayrılmıştır. Koful çeşitleri kısaca şöyle sıralanabilir:
- Besin kofulu
- Sindirim kofulu
- Depo kofulu
- Salgı kofulu
- Boşaltım kofulu
- Kontraktil koful
Kofulun ana görevi içerindeki maddenin hücreye karışmasını önlemektir. Bu nedenle koful hücre zarı gibi yarı geçirgen bir zara sahiptir. Aslında endositoz olayında koful hücre zarından koparak meydana gelir.
Kofulların bazı görevleri şöyle sıralanabilir:
Su Depolama ve Turgor
Bitkilerde büyük bir koful bulunur ve bu da hücrenin büyük bir kısmını kapsamaktadır. Hücrede su dolu böyle büyük bir yapı olması çeşitli açılardan önemlidir. Bu yapıda çeşitli protonlar toplanarak asidik bir ortam oluşmaktadır. Bununla birlikte madde taşınmasında ve hücre içi boşluğun doldurulması işlevi de görür.
Tek yıllık bitkilerde bitkinin dik durmasını sağlayan turgor basıncıdır. Turgor basıncı da hücredeki suyla mümkün olur. İşte bitkilerdeki büyük ve su dolu koful hücre boşluğunu doldurarak hücreyi dik duracak bir tuğla haline getirir. Bu da bitkinin dik durmasını sağlar.
Hücre su kaybettiğinde kofulun içerisindeki su da azalır. Bunun sonucunda hücrelerin içindeki boşluk da azalır ve bitki büzülür. Bitkilerin susuz ortamda solmasının nedeni budur.
Endositoz ve Ekzositoz
Endositoz ve ekzositoz olayları hücrenin beslenmesi ve boşaltım yapması için kullanılan yöntemlerdir. Bitki hücresinde endositoz görülmez. Çünkü hücre duvarı buna engel olur. Ancak hayvan hücreleri gibi hücrelerde bu yaygındır. Hücre zarından geçemeyen moleküllerin alınmasında bu yöntem kullanılır.
Endositozda hücre içine alınacak besin hücre zarına yaklaşır. Zarın besini sarmasıyla paket haline gelen yapı hücre içerisinde alınır. Bu durumda besin kofulu oluşmuş olur.
Ekzositoz da hücre dışına madde verilmesidir. Aynı mantıkla hücre dışına atılacak maddeler boşaltım kofulu aracılığıyla paketlenir. böylelikle koful zara yaklaşır ve hücre zarında açıklık oluşur. Madde dışarı atılır ve koful hücre zarının yapısına katılır.
Tek hücreli ökaryot canlılarda bulunan kontraktil koful ise tatlı sularda hücre içine dolan suyu boşaltmada önemli rol görür. Bunun dışında kofulların çeşitli maddeleri paketleme ve depo etme görevi de vardır.
Etiketler:
Son Eklenenler
- Tarımla İlgili Meslekler
- Matematiği İyi Olmayanlar Hangi Mesleği Seçmeli?
- Antropoloji Nedir?
- Dünyanın Kaç Türlü Hareketi Vardır?
- Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar Nelerdir?
- Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir?
- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Fark
- 1 Asal Sayı Mıdır?
- Homeostasi nedir?
- 2 ile Bölünebilme Kuralı