Işık Hızı

27.05.2018 - 16:15

Işık hızı fizik için çok önemli bir kavramdır. Boşluktaki ışığın hızı saniyede 299.792 kilometre şeklindedir. Bunu yuvarlarsak 300 bin kilometre eder. Yani ışık saniyede yaklaşık 300 bin kilometre hızla hareket eder. Metre cinsinden ifade edersek ışık hızı c = 3x108 m/s şeklindedir. Bu da saniyede 300 milyon metre demektir. Teoriye göre ışıktan daha hızlı hareket edilemez.

Eğer ışık hızıyla hareket edebilseydik Dünya'nın etrafını saniyede 7.5 kez dolaşabilirdik. Işığın hareketini algılayamayan ilk bilim adamları, ışığın sonsuz hızda anlık hareket ettiğini varsaymıştır. Ancak bugün ışık hızı nedir daha çok biliyoruz. Işık hızı kullanılarak birçok fizik formülü üretilmiştir.

Işık hızı ile ilgili E = m.c2 formülü en bilindik formüldür. Bu da maddenin toplam enerjisiyle kütlesi arasında oran olduğunu ortaya koyar.

Işık hızı kilometre cinsinden ifade edilirse 3x105 km/s şeklinde ifade edilebilir. Işık hızı km/h şeklinde hesaplanacaksa bu değeri 3600'le çarpmak gerekir. Çünkü bir saatte 3600 saniye vardır. Bu da yaklaşık olarak c = 1.08x109 km/h demektir. Ancak fizikte SI birim sistemine göre hızın ölçüsü olarak genellikle m/s kullanılır.

Işık hızı

Işık Hızı Nasıl Ölçülür?

Zamanla dalga ve parçacık özelliklerini gösteren ışığın hızı ölçülebilmiştir. Albert Einstein başta olmak üzere birçok bilim adamının katkılarıyla bu ölçümler gittikçe kesin bir hal almaya başlamıştır.

İlk başarılı ölçüm, 1676'da Olaus Roemer tarafından yapıldı. Dünya-Güneş-Jüpiter geometrisine bağlı olarak, Jüpiter'in uydularının tutulmalarının tahmin edilen zamanları arasında 1000 saniyeye kadar bir fark olabileceğini fark etti. Bunun, bu iki gezegen arasındaki mesafenin değişmesi nedeniyle, ışığın Jüpiter'den Dünya'ya gitmesi için geçen sürenin uzunluğuna bağlı olduğunu doğru bir şekilde tahmin etti. Buna bağlı olarak Roomer, 214.000 km / s'ye eşdeğer bir c değeri elde etti, ki bu da o dönem için çok iyi bir tahmindir. Çünkü o zamanlar gezegensel mesafeler doğru bir şekilde bilinmiyordu.

Maxwell elektromanyetizma teorisini yayınladıktan sonra, ışığın hızı doğrudan değil fakat boşluğun manyetik geçirgenliğini ve elektrik geçirgenliğini ölçerek dolaylı olarak hesaplamak mümkün hale geldi. Bu ilk kez 1857 yılında Weber ve Kohlrausch tarafından yapılmıştır. Daha sonraki yıllarda da çalışmalar devam edildi. 1907 yılında Rosa ve Dorsey bu şekilde 299.788 km/s elde etmiştir.

Daha sonraki çalışmalar ve deneylerle bu hız daha da kesin hale gelmiştir. Böylece 299.792 km değeri bulunmuştur.

Işık Hızı Geçildi Mi? Işık Hızı Geçilirse Ne Olur?

Basında ışık hızı geçildi şeklinde haberler duymak mümkündür. Bununla birlikte ışık hızı geçilirse acaba ne olur gibi sorular da kafamızı meşgul edilebilir. Bazı yıldızlar çok uzak olduğu için bunlara ışık hızıyla dahi yaklaşsak ulaşmamız milyonlarca yıl sürer. Bu nedenle ışık hızının geçilmesi meselesi sıkça gündeme gelmektedir. Özellikle bilim kurgu eserlerinde bu konuya çok yer verilmektedir.

Einstein'ın görelilik teorisine göre bir cisim hızlandıkça kütlesi de artar. Buna karşın uzunluğu da azalır. Bu nedenle ışık hızında bir nesnenin kütlesi sonsuza, boyu da 0'a ulaşır. Bu da şu anki bilgilerimize göre imkansızdır.

Işık hızı geçilirse ne olur sorusu biraz da bilim kurgunun sorusudur. Aslında bilim kurgu bu açıdan bize ufak açabilecek bir sanat dalıdır. Örneğin ışık hızını geçersek geçmişteki olayları görme şansı bulabiliriz. Çünkü olayların görüntüleri ışık hızıyla hareket edebilir. Bu başarılsa geçmişe dönüp geçmiş izlenebilir.

İleride yapılacak olan uzay araçlarında ışık hızı geçilirse ulaşılamaz denilen gök cisimlerine ulaşma imkanı bulunabilir. Ancak ışık hızını geçmek bugünkü bilgi ve teknolojiyle şu anda mümkün görünmemektedir.


Etiketler:
  • fizik    
  • Yorumlar
    Yorum Yap