İnhibitör Nedir?
İnhibitör kavramı bilimde çok farklı yerlerde karşımıza çıkmaktadır. İnhibitör nedir sorusuna tıp, kimya, biyoloji gibi farklı alanlarda cevap vermek mümkündür. Ancak hepsinde inhibitörün temel tanımı aynıdır.
Her reaksiyonun veya her enzimin inhibitörü birbirinden farklılık gösterebilir. Enzimler nasıl reaksiyona özgüyse inhibitörler de öyledir. Araştırmacılar reaksiyonların enzimlerle gerçekleşme sürecini izlemek için ortama inhibitör eklerler. Böylece yavaşlayan reaksiyon daha iyi gözlemlenebilir.
İnhibitör Nerelerde Kullanılır?
İnhibitör kavramı tıpta önemli bir kavramdır. Çünkü birçok ilacın çalışma mekanizması belirli enzimleri inhibe etmek üzerine kurulmuştur. Çünkü insan vücudundaki bütün tepkimeler belirli enzimlerin kontrolünde gerçekleşmektedir.
Kimyasal reaksiyonların etkinliğini azaltan ve enzimlerin hedef moleküle bağlanmasını önleyen etkiye inhibitör etki denmektedir. İnhibitörler sadece dışarıdan ilaç almayla vücuda dahil olmazlar. Doğal süreçte de insan vücudu bazı reaksiyonları durdurmak için doğal inhibitörler kullanmaktadır.
İnhibitörün tam tersi etkiye sahip maddelere ise aktivatör denir. Aktivatörler reaksiyonların daha iyi gerçekleşmesini sağlarlar. Vücudumuza aldığımız klor ve magnezyum türü iyon çeşitleri bazı reaksiyonlarda aktivatör görevi görür. Buna karşın kurşun, bakır ve cıva gibi ağır metallerin ise inhibitör olma özelliği yüksektir.
İnhibitörlerin etkisini azaltmak için bazen substrat yoğunluğunu arttırmak yeterlidir. Çünkü reaksiyonun yavaşlaması bu yolla durdurabilir. Ancak bazı durumlarda bu fayda vermez. Çünkü inhibitörler enzimleri çalışamaz duruma getirmiştir.
Kimya ve Biyoloji Açısından İnhibitör Kavramı
İnhibitör nedir kısaca anlattık. İnhibitörler esas olarak kimyanın konusudur. Çünkü ana işlevleri kimyasal reaksiyonları yavaşlatmak veya durdurmaktır. Kimyada birçok reaksiyonun kendine özgü inhibitörleri vardır.
Biyoloji açısından inhibitörler ise enzimlere etki etmesi açısından önemlidir. Enzimlerin düzenlenmesi aktivatör ve inhibitörler aracılığıyla olmaktadır. Bir ortamda belirli bir inhibitör olması bazen reaksiyon hızını bin kat yavaşlatmaktadır.
İnhibitörleri her zaman negatif bir şey olarak düşünmemek gerekir. Yukarıda da belirttiğimiz gibi ilaçların çalışması için inhibitör etkinin olması gerekmektedir.
Canlılarda belirli bir ürünün birikmesi de inhibitör etki gösterebilmektedir. Böylece reaksiyonlar belirli bir aşamadan sonra ortamda son ürünün birikmesiyle yavaşlama eğilimi gösterir. Bu sayede reaksiyonda denge sağlanır.
İnhibitör Çeşitleri
İnhibitörler genel olarak ikiye ayrılır:
- Geri dönüşümlü inhibitör
- Geri dönüşümsüz inhibitör
Adından da anlaşılacağı üzere geri dönüşümlü inhibitörlerde ortamdan inhibitör ayrıldığı zaman reaksiyon eski haline geri döner. Geri dönüşümlü inhibitörler de yarışmalı ve yarışmasız olarak ikiye ayrılır.
Yarışmalı inhibitörlerde inhibitör substrata benzer. Yani subsrat ile inhibitör yarışır. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi bu durum için substrat yoğunluğunu arttırmak çözüm sağlar. Ancak yarışmasız inhibitörlerde inhibitör substrata benzemez ve enzimin farklı bir yerine bağlanır. Bu durumda substrat yoğunluğunu arttırmak çözüm getirmez.
Geri dönüşümsüz inhibitörler ise enzimin yapısını bozar. Enzime sıkı bağlanma söz konusu olduğu için enzimin artık kullanılması mümkün değildir.
Etiketler:
Son Eklenenler
- Tarımla İlgili Meslekler
- Matematiği İyi Olmayanlar Hangi Mesleği Seçmeli?
- Antropoloji Nedir?
- Dünyanın Kaç Türlü Hareketi Vardır?
- Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar Nelerdir?
- Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir?
- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Fark
- 1 Asal Sayı Mıdır?
- Homeostasi nedir?
- 2 ile Bölünebilme Kuralı