Tundra İklimi

17.05.2018 - 01:22

Dünya'da birçok iklim sahası oluşmuştur. Bu iklimlerin ortaya çıkmasındaki ana etken sıcaklıktır. Tundra iklimi 60 - 70 enlemleri arasında görülen soğuk bir iklimdir. Bu iklimin etki alanının bitmesiyle kutuplar başlar. Tundra iklimini kutuplardaki koşulların bir derece daha yumuşağı olarak düşünebiliriz.

Tundra iklimi yağış rejimi açısından oldukça kıttır. Yıllık 250 mm altında yağış yağar ve bu yağış da kar şeklindedir. Sıcaklık yıl boyunca çok düşüktür. Yaz aylarında ortalama sıcaklık 10 °C'ye kadar çıkabilmektedir. Ancak kış aylarında sıcaklık ortalaması -30 °C'ler civarındadır. Bu nedenle toprak genellikle donmuş haldedir.

Yazın sıcaklıkların biraz çıkmasıyla donmuş toprak erir ve bataklık kıvamına gelir. Tundra ikliminin bitki örtüsü tundra denilen bitkilerdir. Bunlar küçük ot ve çalı tiplerini kapsamaktadır.

Tundra ikliminin hakim olduğu alanda tundra biyomu görülür.

Tundra İkliminin Özellikleri

Tundra ikliminin ne olduğunu kısaca anlattık. Şimdi de tundra ikliminin bazı temel özellikleri üzerinde duralım.

Tundra iklimi

Yukarıdaki resimde tunda ikliminin görüldüğü yerler ve tundra iklimine ait sıcaklık ve yağış grafiği verilmiştir. Şekilde görüldüğü gibi yağış rejimi oldukça kısır ve sıcaklıklar da çok düşüktür.

Tundra iklimi nerelerde görülür dersek cevabı Kuzey Kanada, İskandinav ülkeleri ve Sibirya olur. Bu alan 60 - 70 kuzey enlemleri arasındaki bölgeye denk gelmektedir. Aynı özellikler Güney yarımkürede de görülür. Ancak Güney yarımkürede bu bölgeye karşılık gelen alanda kara olmadığı için burada tundra iklimini gözlemleyemeyiz.

Tundra iklimi adını bitki örtüsü olan tundra bitkilerinden almıştır. Bu bitkiler yeterince gelişim göstermemiş küçük ot ve çalılardır. Tundra ismi bunların genel adıdır.

Tundra İklimiyle İlgili Bazı Bilgiler

Tundra ikliminde görülen toprak tipine de genellikle tundra toprağı adı verilir. Bu bölgelerdeki toprak yılın önemli bir kısmında donmuş haldedir. Yaz aylarında eriyip bataklığa dönüşen bu topraklar verimsizdir. Canlı çeşitliliğinin az olması toprağın zenginleşmesine de engel olmaktadır. Ayrıca çok şiddetli donma ve erime nedeniyle toprağın yapısı değişik bir hal almıştır.

Tundra iklimi hangi ülkelerde görülür yukarıda söyledik. Amerika kıtasında Kuzey Kanada ile birlikte Alaska'da bu iklimin etkileri görülmektedir. İskandinav ülkelerinden İsveç ve Norveç'in de kuzey kesimlerinde görülür. Grönland bu iklimin etkili olduğu ülkelerden biridir. Yine Rusya'nın kuzeyi tundra ikliminin en çok görüldüğü yerlerin başında gelir.

Tundra İklimi Hayvanları

Tundra iklimi içerisinde az olsa da bazı hayvanları da barındırır. Tundra ikliminin özelliklerini iyi anlamak için orada yetişen tarım ürünleri ve yaşayan hayvanları da bilmek gerekir. Kutup ayısı, sincap, tilki, ren geyiği, kutup tavşanı, fok, penguen, kutup baykuşları gibi bazı kuş türleri, kuğu, kuzgun, Sibirya köpekleri gibi canlılar tundra ikliminin etkili olduğu bölgede yaşayan hayvanların başında gelir. Tarım ürünleri açısında ise tundra alanları çok fakirdir. Tarım yok denecek kadar azdır.

Tundra bölgelerinde hava koşullarının sertliği nedeniyle yerleşim çok yaygın değildir. Ancak yine de burada yaşayan insanlar vardır. Tarım olmadığı için tundra bölgesinde madencilik, balıkçılık gibi ekonomik uğraşlar ön plana çıkmıştır.

Balıkçılığın tundra beslenme açısından ayrı bir önemi vardır. Çünkü tarımın yerini hayvansal gıdalar almış ve en bol yenebilecek yiyecek de balık ürünleridir.

Tundra iklimi ile ilgili sorular genellikle yağış, sıcaklık, bitki örtüsü ve yaşayan canlı türlerinden gelir. Bu özellikleri iyi bildiğimiz zaman konuyla ilgili her türlü soruyu da rahatlıkla cevaplandırabiliriz.


Etiketler:
  • coğrafya    
  • Yorumlar
    Yorum Yap