Teokratik Yönetim ve Özellikleri

19.04.2018 - 20:10

Dini kurallara dayanan yönetim şekline teokratik yönetim denir. Yönetim sistemi olarak teokrasi dini esaslara dayanan idare biçimidir. Teokrasi zaten kelime anlamı olarak "tanrının düzeni" demektir. Teokratik yönetimlerde belirli bir ruhban sınıf veya din görevlileri gurubu devletin idaresini ele alır. Devletin anayasası da kutsal dini metinlerden alınır. Böylece kanunların temel kaynağının din olması sağlanır.

Teokratik yönetim nasıl bir yönetimdir sorusuna çeşitli cevaplar verilebilir. Dinin egemen güç olması devletin de güçlü bir ideolojiye sahip olması anlamına gelmektedir. Ancak devleti idare edecek olanlar yine insanlar olduğu için bir ideolojiye harfiyen uymak yine mümkün olmayacaktır. Şahsi çıkarlar ideolojilerle karıştığı zaman karmaşanın çıkması da kaçınılmazdır.

Teokratik yönetimin tam zıttı laik yönetimdir. Laik yönetimde din ve devlet işleri birbirinden ayrılmıştır. Dinin devlete, devletin de dine müdahalesi laik yönetimlerde istenmez.

teokratik yönetim

Teokratik Yönetimin Özellikleri

Teokratik yönetimin özelliklerini maddeler halinde şöyle sıralayabiliriz:

  • Egemenlik dini otoriteye aittir.
  • Dini temsilen genellikle bir ruhban sınıf bulunur.
  • Anayasa kaynağını kutsal metinlerden alır.
  • Hukukun ana kaynağı dindir.
  • Dini hükümlerde net olmayan meseleler din adamlarınca içtihat ile düzenlenir.
  • Devletin bir ideolojisi ve tarafı vardır.
  • Devlet ve yönetici meşruiyeti dini inançtan gelir.
  • Kişisel hak ve özgürlükler dini esaslara göre belirlenir.

Yukarıdaki özelliklerin tamamı bir yönetimde bulunmayabilir. Bazen bir teokratik yönetim devlette tamamen egemen olmamasına rağmen kısmen egemenlik gösterir. Teokrasi ile yönetilen ülkeler arasında bu açıdan çeşitli farklar vardır.

Eğer dini yönetimi uygulayan bir hanedan varsa bu durumda "teokratik monarşi" ortaya çıkar. Teokratik monarşide genellikle hükümdar din adına devleti idare eder. İslam tarihinde bu durum sık görülmüştür. Örneğin Emevi hanedanı devleti monarşik düzenle yönettiği halde kaynağını İslamiyet'ten almıştır.

Teokratik Yönetimin Görüldüğü Ülkeler

Günümüzde sayısı azalan teokratik ülkeleri şöyle sıralayabiliriz:

  • İran
  • Suudi Arabistan
  • Yemen
  • Sudan
  • Moratinya
  • Afganistan
  • Vatikan

Vatikan dışında teokratik yönetimin görüldüğü diğer ülkelerde İslam dini egemendir. İslam dinine göre yönetilmeye "şeriat" denir. İslam şeriatı İslam hukuku anlamına gelmektedir. Yukarıdaki devletlerin özelliklerini detaylı olarak incelersek birbirine özgü çeşitli farklar olduğunu görebiliriz.


Etiketler:
  • siyaset    
  • Yorumlar
    Yorum Yap